تقسیم‌‌بندی انواع تقلب درمواد غذایی براساس میزان خطر آن برای مصرف‌کننده انجام می‌شود و بر این اساس، تقلبات به دو نوع خطرناک و کم‌خطر تقسیم می‌شود. به‌عنوان مثال افزودن نشاسته به ماست که به منظور قوام بیشتر آن انجام می‌شود، یک تقلب است ولی خطری برای سلامت مصرف‌کننده نخواهد داشت، در صورتی‌که استفاده از رنگ سبز صنعتی برای زیبا ساختن محصولی مثل خیارشور، به‌طور مستقیم سلامت مصرف‌کننده را موردخطر قرار می‌دهد.
کتاب «تقلبات در مواد غذایی (آنچه همه نمی‌دانند)» تألیف شهرام مقصودی که چهارمین ویراست آن به‌‌تازگی منتشر شده، در قالب هفت فصل، ابتدا کلیاتی درباره تقلب در مواد غذایی از تاریخچه آن تا گردش مالی، انواع تقلب و روش‌های مبارزه با تقلب ارائه و در 6 فصل بعدی به «تقلب در مواد غذایی»، «شناسایی و کشف تقلب»، «تقلبات روغن زیتون و روش‌های شناسایی آن‌ها»، «تقلبات عسل و روش‌های شناسایی آن‌ها»، «تقلبات شیر و روش‌های شناسایی آن‌ها» و «آشنایی با قوانین مواد خوراکی آشامیدنی و بهداشتی و بررسی جرایم تقلب در آن‌ها» می‌پردازد.
سبزی‌های آلوده و آبیاری با فاضلاب
«سال‌هاست بحث آلوده بودن سبزی‌های اطراف تهران به دلیل آبیاری با آب فاضلاب، مطرح است. علاوه بر آن، باقیمانده سموم در محصولات کشاورزی نیز معضل دیگری است که هرچند وقت یک‌بار از زبان مسئولان بیان می‌شود. رئیس مرکز میدریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت وقت اعلام کرده بود: مصرف گوجه، سیب‌زمینی و پیاز آلوده مردم را مسموم می‌کند. مردم در استفاده از سبزیجات می‌بایست نکات بهداشتی را رعایت کنند، اگر سبزیجات این قبیل مزارع که با فاضلاب آبیاری می‌شود، در هنگام شستشو ضدعفونی شود، مشکلی برای مصرف‌کنندگان ایجاد نمی‌کند! این درحالی بود که کارشناسان اعلام کردند آبیاری مزارع با آب‌های آلوده باعث می‌شود که میزان سرب در محصولات کشاورزی بالا برود و در این بین پیاز بیشترین میزان جذب سرب را در بین سبزیجات دارد، به‌طوری‌که تا 81 درصد سرب هوا، آب و سموم را جذب می‌کند.
گویی در این زمینه نیز توجیه، راه آسان‌تری نسبت به پیدا کردن راه‌حل مناسب برای آلودگی‌ها بود. چندی پیش هم رئیس اداره بهداشت آب و فاضلاب مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت از آبیاری حدود 6 هزار هکتار از مزارع جنوب تهران با فاضلاب‌ها خبر داد و گفت: در برخی از مناطق کشور نیز همچنان از فاضلاب‌ها برای آبیاری مزارع استفاده می‌شود.»
آلودگی‌ها و عوارض برخی ترکیبات محصولات لبنی
«تغذیه دام با خوراک فاسد و کپک‌زده، منجر به تولید شیرهای آلوده به سموم قارچی می‌شود. آفلاتوکسین MI از مشتقات یکی از خطرناک‌ترین سموم مواد غذایی یعنی آفلاتوکسین BI است. این ترکیب که در شیر و محصولات آن مانند شیر خشک، پنیر، ماست و غیره ظاهر می‌شود، بسیار پایدار بوده و در اثر حرارت دادن از بین نمی‌رود. وجود این آفلاتوکسین در شیر و فراورده‌های آن منجر به ایجاد بیماری‌های فراوانی ازجمله سرطان کبد می‌شود. به همین دلیل در تمان دنیا مقررات سختگیرانه‌ای در مورد میزان مجاز این ترکیب در شیر و مواد لبنی وجود دارد.
با توجه به نقش حیاتی شیر و محصولات آن در برنامه غذایی روزانه افراد (نوزادان، کودکان و افراد بزرگسال) و همچنین مشکلات فراوان اندازه‌گیری آفلاتوکسین‌ها، ازجمله گران بودن وسایل و تجهیزات و زمان‌بر بودن روش‌های آنالیز، ایجاد یک روش سریع، ساده و ارزان‌قیمت برای تعیین مقدار آن بسیار ضروری است. روش‌های سریع، شرایط مناسبی جهت کمک به کنترل کیفیت محصولات در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی و سازمان‌های کنترلی و نظارتی همچون سازمان غذا و دارو، دامپزشکی و اسناندارد فراهم می‌سازد.»
ویراست چهارم از نخستین چاپ کتاب «تقلبات در مواد غذایی (آنچه همه نمی‌دانند)» در 292 صفحه با شمارگان 100 نسخه به بهای 64 هزار تومان از سوی انتشارات آقای کتاب راهی بازار نشر شده است.
نظر شما