صنایع دستی، به مجموعهای از هنرها و صنایع اطلاق میشود که محصول آنها به طور عمده با استفاده از مواد اولیه بومی، به کمک دست و ابزار دستی ساخته میشود و در هر یک از فرآوردههای این صنایع، ذوق هنری و خلاقیت فکری صنعت گر سازنده، به نحوی تجلی مییابد و همین عامل، وجه تمایز اصلی اینگونه محصولها از مصنوعات مشابه ماشینی و کارخانهای است.
صنایع دستی حاصل روح ملتها و دستآورد هنرهای آموخته از نسلی به نسل دیگر است. بنابراین، صنایع دستی تنها کالایی برای مبادله نیست؛ بلکه خصوصیات فرهنگی و ویژگیهای قومی، از طریق این کالا مبادله میشود و نوعی ارتباط فرهنگی در میان جوامع بهوجود میآید.
در شورای جهانی صنایع دستی در قالب یکی از ارگانهای وابسته به یونسکو، به صنایع دستی و سنتی بهصورت بخشی از حیات فرهنگی و اقتصادی ملل توجه شده است. در صنایع دستی ایران، ذوق هنری، بردباری و وسواس هنرمند ایرانی در ریزه کاری فنون هنری دیده میشود و آنها همیشه در این هنر پیشتاز بودهاند. به نحوی اسرارآمیز در صنایع دستی ایران، اسرار زندگی نهفته است. یک زندگی با رنجها و شکلهای بسیار همرا ه با شوق و زیبایی.
مقام معظم رهبری میفرمایند: «صنایع دستی تنوعی که دارد، تجملی که دارد و ذوقی که در آن به کار رفته، زیبا و همه پسند است». گزافه نیست اگر گفته شود صنایع دستی عمری به قدمت عمر بشر دارد. ایران مهد هنر است و از هفت هزار سال پیش بیرق هنر نیاکان خویش را بهعنوان سند هویت ملی به رخ جهانیان کشیده است.
هر شهر ایران کهن به یک هنر صنایع دستی شهرت دارد. هنرمند ایرانی، همواره با کار هنری اش، مقصودی را بیان داشته و رمز و رازی را آشکار ساخته است. او با پشتوانه فرهنگی غنی و سیراب از سرچشمه عرفان با دست یافتن به مواد گوناگون، مهارت استادانه و احساس زیبایی و نبوغ خود را در بسیاری از دست ساختهها بهویژه ظرفهای فلزی، سفال، شیشه و دست بافتها و سوزندوزیها نشان داده است.
براستی که ایران در بسیاری از هنرهای صنایع دستی سابقه ای باستانی دارد. استان گلستان نیز هم با تعدد اقوام بومی و محلی که هر یک دارای فرهنگ، هنر، آداب و رسوم و زبان خاص خود هستند؛ دارای صنایع دستی بسیار ارزندهای است. جرجان و استرآباد (یا سرزمین بزرگ گرگان) را با سفال، آبگینه و زیورآلات دستساز و پارچه از گذشته میشناسند که وجه تاریخی نیز هم دارد. هر چند تاریخ باستانی این دیار بسیار خواندنی و جذاب است.
نساجی سنتی چون پارچه، جاجیم و چوغا، ساز سازی، نوار بافی (کتولی و ترکمنی)، صنایع فلزی (زیورآلات)، رودوزی (سوزن دوزی ترکمن، شاهکویی، قزاقدوزی)، نمدمالی، بافتههای داری (پلاس دوزی، قالی و قالیچه، پوشاک بومی و محلی) و چرم دوزی از صنایع دستی رایج استان و حصیر بافی و کوب بافی در حال احیا و متاسفانه سفال استرآباد، شیشه جرجان و زینسازی از صنایع منسوخ و مسگری و پوستین دوزی و آلاچیق دوزی در حال منسوخ شدن در استان گلستان هستند.
در همین راستا و برای پیشرفت در این عرصه باور دارم که با ترویج کارگروهی به جهت تاسیس بنگاههای زودبازده، همگام شدن با دانش علمی برای ورود به بازار و قبول عامه مردم و تایید آن توسط قشر خاص جامعه، ارائه کیفیت خوب و مطلوب و حفظ کیفیت، اعتمادسازی و استانداردسازی، به دست آوردن رضایت مشتری و اهمیت نظر مشتری در جهت ارتقاء و رفع کمبودها، خلاقیت و نوآوری سازنده، تشویق به خرید بجای تحریک و کاهش قیمت و عمومی کردن محصول در بازار میتوانیم قدمهای پایداری را برداریم.
نظر شما