نیکنام حسینیپور گفت: در مدت زمانی که از سر احساس تکلیف و ادای دین به جامعه علمی و فرهنگی کشور، در خانه کتاب، حضور داشتم، سعی کردم یار شاطرباشم تا بارخاطر.
متن سخنرانی حسینیپور به شرح زیر است:
«بِسم الله الرَّحمن الرَّحیم
(رَبِّ اَدخِلنی مُدخَلَ صِدق و اَخرِجنی مُخرَجَ صِدق وَاجعل لی مِن لَدُنکَ سُلطاناً نَصیراً)
(و بگو: پروردگارا! مرا [در هر کار و شغلی] به نیکی وارد کن و به نیکی بیرون آور و برایم از نزد خود نیرویی یاری دهنده قرار ده.)
مهتری در قبول یزدان است ترک فرمان دلیل حرمان است
هرکه سیمای راستان دارد سر خدمت بر آستان دارد
به راستی که خدمت در جایگاههایی چون خانهکتاب، یکی از مهمترین و ارجمندترین مراکز تولید و ترویج فرهنگ در میهن عزیزمان ایران، مایه فخر و سرفرازی است و زیور اوراق عمر آدمی را رنگ و جلایی دیگر است.
خدای را شاکرم که قرعه فال به نام بنده افتاد تا برای چندی سکان مدیریت این خانه ارجمند را برعهده داشته باشم هرچند که سالهاست توفیق خدمت در حوزه کتاب را داشتهام و خاکش را توتیای چشم کردهام. خانهای که چشم و چراغ شهر کتابداران، کتابخوانان، کتاب دوستان، اندیشهوران و اهالی قلم این سامان است و این بنده نیز بر آن بوده و در آن کوشیدهام که به مصداقِ کلام «غرض نقشی است کز ما بازماند» در مجال حضور خویش، به قدر و وسع خود بر روشنایی آن بیفزاید.
در مدت زمانی که از سر احساس تکلیف و ادای دین به جامعه علمی و فرهنگی کشور، در خانه کتاب، حضور داشتم، تامین آرامش فرهنگی به معنای ایجاد بسترهای لازم برای گسترش فکر و اندیشه و فضاسازی مناسب برای قلم و بیان و پرهیز از رفتارهای سلیقهای و صداقت در گفتار و رفتار از اهداف موردنظرم بود که امیدوارم تلاشهایم در این زمینه از جانب اهالی فرهنگ و هنر این مرز و بوم مورد قبول قرار گرفته باشد و سعی کردم یار شاطر باشم تا بارخاطر و اگر قصوری از اینجانب سرزده، به کرامت و بزرگی دل خویش بر من ببخشایند.
زیرا معتقدم در زیست بوم فرهنگی ایران، حوزه اندیشه و قلم از تکثر و تنوع بسیار زیادی برخوردار است. در کشور کهنسال ما ایران از گذشتههای دور این تکثر فرهنگی، یکی از راههای اندیشهورزی و یکی از عوامل بقا و حفظ موجودیت و هویت ایرانی – اسلامی ما در طول تاریخ بوده و سبب شده اکنون، تاریخی مستقل و کهن داشته باشیم.
یکی از وظایف نهادهای فرهنگی همچون موسسه خانهکتاب که حلقه واسط میان دولت و حاکمیت از یک سو و بخشی از بدنه جامعه، که اتفاقا بخش نخبگانی و تولید فکری جامعه را نیز تشکیل میدهند، از سوی دیگر، دربرگیرنده همه اندیشههای متنوع در چارچوب نظام جمهوری اسلامی ایران و مهیا کردن فضایی است برای گفتوگو با یکدیگر، اتفاقاً خانه کتاب مثل پلی است است که مردم را به حاکمیت وصل میکند و این نقش پیوندی، کارکرد بسیار ظریف و مهم و سازندهای دارد.
لذا در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری درخصوص راهاندازی کرسیهای آزاداندیشی خانه کتاب نیز در حوزه کتاب برنامهریزیهای خود را شروع کرد، چرا که مادر خانه کتاب بر این باور هستیم که این کرسیها محدود به دانشگاه و حوزه علمیه نیست، بلکه هرجایی که کانون اندیشه و تفکر باشد، میتواند این کرسیها برپا شود. اگر یک پای این کرسیها در مراکز دانشگاهی و حوزههای علمیه است و مخاطبان علمی و تخصصی را پوشش میدهند اما پای دیگرش میتواند در موسساتی مثل خانهکتاب باشد که به نوعی حوزه عمومی را پوشش میدهند؛ یعنی حلقه پیوند و واسطه میان دانشگاه که فضای آکادمیک است و فضای عمومی که غیر آکادمیک اما کانون اندیشه و تفکر هستند. بنابراین باید این حوزه را جدیتر پیگیری کرد تا منجر به تولید فکر و اندیشه و بالندگی گردد.
از منظری دیگر این مسیر خودش یک نوع رصد و پایش است در حوزه اهل قلم. برپایه همین نقش و جایگاه، مجموعهای از برنامههای نشست و گفتوگو و تجلیل از اهل قلم در خانه کتاب برگزار شد و سعی کردیم چتر خانه کتاب را بهجای اینکه بستهتر کنیم بازتر نماییم تا همه سلایق زیر آن قرار گیرند و از گزند مصون باشند.
و این فعالیتها توسط یک تیم و خانواده 150 نفره از کارکنان خدوم، کارمندان و کارشناسان آگاه، مدیرانی و معاونینی پرتلاش هیات مدیره و هیات امنایی دلسوز انجام میگردید، خانواده بزرگی که کارکنان موسسه نمود بیرونی آن بودند، اما نزدیک 5000 ناشر فعال در سال، 25000هزار اهل قلم، نزدیک به هزار کتابفروش، نزدیک هزار استاد دانشگاه، هزاران دانشجو و طلبه و صدها هزار علاقهمند و خریدار کتاب انجمنهای علمی، صنوف اهل قلم، تشکلهای حوزه نشر، داوران جشنوارههای مختلف اعم از کتاب سال، جایزه جهانی، جشنوارههای موضوعی مختلف و.... و خبرنگاران حقالتحریر ایبنا چه در استانها و چه در مرکز، خانواده گسترده خانه کتاب را تشکیل میدهند و با افتخار و غرور میگویم، همه فعالیتهای من در این 28 ماه، نتیجه عملکرد شماست.
هر کار خوبی که انجام شده توسط همه شماها در همه بخشها بودهاست و اگر ضعفی هم بوده به بنده بر میگشته است. اما این همدلی و هم یاری و مهربانیها را قدرش را بدانید، و این خانه مرهون تلاشهای گذشتگان در طی این 25 سال یا ربع قرن است و هر کسی آمد به اندازه وسعش نقشی بر خاطرهها زد و رفت و ما قدردان آنها هستیم، این سرمایه به مرور و در یک دوره تاریخی در اینجا جمع شده است که از آن بهعنوان سرمایه اجتماعی و فرهنگی نام میبرند که ناملموس است، و این سرمایه است که همه ما را در کنار هم قرار میدهد، و باید قدر این سرمایه را بدانیم و به راحتی به حراج گذاشته نشود. و این سرمایه ملک و ساختمان و وسیلهنقلیه و...نیست بلکه از روابط انسانها شکل گرفتهاست؛ بنابراین قابل اندازهگیری نیست و بسیاری از اهالی قلم وا یران شناسان و...
خانه کتاب را با این عنوان میشناسند. سرمایه انسانی، نرمافزاری و دیتایی و اطلاعاتی که با دهها هزار عضواین فعالیت را انجام میدهند و باید از این سرمایههای انباشته شده و میراث آیندگان مراقبت شود.
نمیخواهم گزارش کار اینجا ارایه کنم اما نمیتوانم به بعضی رویکردها و اصلاح فرایندها و فعالیتها اشاره نکنم چون که احساس میکنم ناسپاسی در حق همه اعضای زحمتکش خانه کتاب است، بنابراین بهطور خلاصه اشاراتی میکنم:
1- توجه به استانهای مختلف کشور در فعالیتهای موسسه در راستای شعار وزیر محترم که ایران فقط تهران نیست با این نگاه که ایران رنگینکمانی از اقوام مختلف است و هر استانی یک مزیت افزودهای دارد که باید شناسایی و در سطح ملی معرفی شوند، از جمله ایجاد شعب استانی خبرگزاری کتاب ایران، برگزاری برنامه عصر کتاب استانی، توجه به استانها در هفته کتاب و طرحهای فصلی و... و من بهجای اینکه دور دنیا بچرخم، سعی کردم با حضور در استانهای مختلف زمینههای همکاریهای فرهنگی را گسترش دهم، و این را افتحاری برای خودم میدانم یعنی آشتی مجدد خانه کتاب با استانهای مختلف کشور در همه فعالیتها.
2-دعوت از صنوف اهل قلم و اتحادیهها و انجمنهای مختلف نشر کشور با طیفهای مختلف فکری برای مشارکت در تصمیمسازیها و تصمیمگیریهایی که به آن حوزهها مربوط است و واگذاری بخشی از فعالیتها چه در حوزه نقد کتاب و چه جشنوارهها و فعالیتها به آنها.
3- تاکید بر شفافسازی فعالیتها و هزینههای موسسه، بهطوری که شاید کاملترین مرکزی که در سامانه شفافسازی مدارک خود را بارگذاری کرده است همین موسسه است، قراردادها، تفاهمنامهها، آییننامهها و اسنادی که قابلیت انتشار داشتند، قبلا شاید برای همه ناپیدا بود که در طرحهای فصلی هر کتابفروشی چقدر یارانه میگیرد اما در این دو سال برای همه اصحاب رسانه و کتابفروشان قابل رویت بود و توزیع یارانه کتابفروشان ضابطهمند شد.
4- برگزاری 6 دوره طرحهای فصلی با مشخصات مجزا با تاکید بر مناطق کم برخوردار، تدوین آییننامه طرحهای فصلی، تمایز تالیف و ترجمه، تمایز تهران و شهرستان و در پاییزه 98 مشارکت شهرداری تهران و مشهد در آن که مسیر جدیدی را برای ما بازگشایی کرد.
5- همکاری، تعامل و جلب مشارکت نهادها، سازمانها و ... در فعالیتها و برنامههای خانه کتاب مثل مشارکت شهرداری تهران و مشهد در طرح پاییزه 98 و مشارکت سازمان زیباسازی شهرداری تهران در تجهیز سرای کتاب و جشنوارههای مختلف و مشارکت بانک صادرات درجشنواره کودکانه پوپک دانا و وزارت ارتباطات در جشنواره کتاب در فضای مجازی باعنوان صفخه خیال و.....
6- توجه به خردجمعی در تصمیمگیریهای موسسه با مشارکت کارکنان، مدیران، معاونین موسسه و اعضای هیات مدیره و سعی بر جلوگیری از تصمیمهای شخصی و تقویت مشارکت و حضور بدنه کارشناسی خانهکتاب در تصمیمات موسسه از طریق احیای کمیتههای مختلف.
7- توجه به حفظ کرامت انسانها به خصوص کارکنان ساعی و پرتلاش این موسسه که در گمنامی بار زیادی از حوزه کتاب را به دوش میکشند، و بازگرداندن اعتماد و آرامش به بدنه خانه کتاب و تقویت روحیه همگرایی و همکاری و همدلی کارکنان بهعنوان مهمترین رکن و موتور محرکه هر سازمان یا نهادی و توجه به رضایتمندی آنها.
8- بازسازی زیرساختهای موسسه چه در حوزه نرمافزاری و چه در حوزه سختافزاری بعد از نزدیک 15 سال، از زمان حضورم در سال 96 حتی اطلاعات طرحهای فصلی قبلی موجود نبودند و حتی نرمافزار مربوطه مجدد توسط همکاران بخش فناوری اطلاعات نوشته شد و عیدانه 96 که در آغاز مدیریت من بود بدون یک رکورد اطلاعاتی نرمافزار و سوابق قبلی توسط همین کارکنان عملیاتی شد. و در حوزه تجهیزات سختافزاری هم سعی کردیم سیستمهای کامپیوتری را بهسازی و ارتقا دهیم.
9- توجه به مستندسازی فعالیتها در همه حوزهها بهنحوی که سابقه تاریخی هر فعالیت مستند شده است تا برای مدیران بعدی مسیر مشخص باشد.
10-گرایش به سمت کیفیسازی و ارزیابی محتوایی به جای کمیتگرایی چه در آییننامههایی مثل بن و وام اهل قلم و چه در معرفی کتابها و... و در آخرین کار نشریه فصل کتاب وواکاوی کتاب که به معرفی کتابهای برگزیده اختصاص دارد.
11- احیای مانده بنکارتهای معاونت امور فرهنگی و خانه کتاب در بانک صادرات که از سال 86 به صورت راکد در حساب بانک مذکور مانده بود و تبدیل آن به وام اهل قلم که تاکنون 771 نفربه بانک معرفی شدهاند به مبلغ 156.750.000.000 ریال.
12- پاسخگویی به اصحاب رسانه و خبرنگاران، بهعنوان دیدهبانان صریح و صادق و چشم بینای نهادها و سازمانهای مختلف و پذیرش انتقادات آنها با جان و دل و اصلاح امور و در معرض قراردادن همه فعالیتها و گشودن درهای خانهکتاب به روی آنها بدون اینکه بخواهیم دچار کیش شحصیت شویم یا خودنمایی کنیم یا فعالیتها را بزرگنمایی نمایند.
13-راهاندازی سامانه پست کتاب که کاری زیرساختی و زیر بنایی بود و کمک معاونت در تخصیص بخشی از یارانه به این حوزه چه ماقبل کرونا وچه در شرایط کرونایی .
14- حبسزدایی از اطلاعات خانه کتاب در چارچوبهای تعریف شده، و طبق ضوابط و در دسترس قراردادن اطلاعات کتابها و بانکهای اطلاعاتی برای کاربران و ذینفعان.
15- به عنوان یک اصل راهبردی در دو سال گذشته، تمام فرآیندها و روندهای جاری موسسه با رویکرد صرفهجویی و کاهش هزینههای و تأمین منابع مالی و اعتباری جدید مورد بازنگری قرار گرفت که همه این اصلاح فرایندها افزون بر ارتقاء کیفی برنامهها در داوریها و جشنوارهها منجر به صرفهجویی مالی و اجرایی.. گردید.
16- نگاه تخصصی به حوزه انتشارات و جلوگیری از چاپ کتابهای غیره تخصصی حوزه نشر و انجام کارهایی که بخش خصوصی تمایل چندانی به انجام آنها ندارد و جلوگیری از رقابت با بخش خصوصی در فعالیتها.
17- حرکت در چارچوبهای تعریف شده با پرهیز از نگاه و عمل سیاسی حوزه کتاب و نشر و تمرکز بر امور فرهنگی.
18-سعی بر حفظ مرجعیت خانه کتاب در حوزه اطلاعرسانی و بانکهای اطلاعات حوزه نشر، کتابفروشان، کتاب و اهالی قلم.
19- بازنگری آییننامه جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران تدوین آییننامه اهل قلم، شیوهنامه واگذاری وام، بن و کمک هزینه حضور اهل قلم در جشنوارههای کتاب، بازنگری آییننامه جایزه جهانی کتاب سال، تدوین آییننامه جشنواره کتاب برتر استانی، تدوین آییننامه جشنواره کتاب و رسانه، بازنگری آییننامه جشنواره نقد کتاب و شیرازه، تدوین آییننامه چاپ کتاب موسسه و توزیع آن، تدوین آییننامه تبلیغات موسسه، برندسازی جشنوارههایی در حوزه کتاب و مطالعه همچون پوپک دانا و صفحه خیال و ...
20-در مجموع در این دو سال نزدیک 300 نشست نقد و بررسی کتاب در با حضور 728 سخنران در خانه کتاب برگزار شد،و 18 برنامه عصر کتاب در استانها و تهران و شش طرح فصلی با رویکردی متفاوت برگزار شد که بهطور متوسط 655 کتابفروشی در هر دوره شرکت داشتند و 663756 خریدار کتاب خریدند و 2.169.950 کتاب خریداری گردید به ارزش ریالی 60میلیارد تومان با میزان 10 میلیارد تومان یارانه.
و باید بگویم در این مدت افتخار همکاری با مدیرانی دلسوز، کارکنانی وظیفهشناس و دانشورانی فاضل را یافتم و از این رو به آینده توسعه علمی و فرهنگی کشور بیش از پیش امید بستهام.
حضور در اینجا برای من، صدالبته سخت غنیمت بود و به وفقِ کلام:
«ز خود بهتری جوی و فرصت شمار که با چون خودی گم کنی روزگار» برایم فرصت هنری و هنریتر شدن نیز میبود.
حضور در خانه کتاب و انجام فعالیتهای فرهنگی برای من بسیار خاطرهانگیز و سرشار از احساسات دلپذیر بود؛ چونان کسی که سالهای دور از خانه را به مراجعتی نامنتظر پیوند زده باشد.
خداوند منّان را که همواره دست حمایت و هدایتش یاریگرم بوده است، برای این توفیق بزرگ سپاسگزارم.
دستاوردهای ارزشمندی که در این مدت به عنوان موفقیتهای خانه کتاب ثبت شده است، محصول الطاف و اراده ذات اقدس الهی و تلاش و همدلی همکارانم درخانه کتاب و همراهان صدیق بخصوص انجمنهای مختلف نشر و صنوف اهل قلم بوده و هست و این تعامل مایه مباهات و سند افتخار دوران خدمتگزاری اینجانب است.
اینک در آستان رفتن، بر خود لازم میدانم که از زحمات و کوششهای یکایک همکاران مجموعه، اندیشهورزان، صنوف مختلف اهل قلم، تشکلهای محتلف حوزه نشر، ناشران، کتابفروشان، اصحاب رسانه به عنوان ناظرانی آگاه و دیدهبانانی دلسوز و خانواده بزرگ خانهکتاب سپاسگزاری کنم که به راستی بییاری آنها، کاری از دستم برنمیآمد. و همچنین خانواده خودم همسر و فرزندانم که آرامشی را برای من فراهم کردند و از وقت آنها زدم و به این حوزه پرداختم تشکر مضاعف دارم.
در این مدت تمام توان، تجربه، سعی و کوشش خود را به کار گرفتم تا خانه کتاب را به ساحل امن ثبات و آرامش وجایگاهی که شایسته آن بود برسانم وقبیله سالاری را کنار گذاشتم و شایسته سالاری را برگزیدم و این مهم، بدون حمایت و پشتیبانی همکاران عزیز به هیچوجه ممکن نبود. شما دوستان و همکاران در مجموعه خانه کتاب با انسجام مثالزدنی، پشتیبانی حداکثری و تلاش بیوقفه، برنامههای اعلامی اینجانب را که در راستای دولت و برنامههای وزیر محترم بودند به خوبی پیش بردید.
به قول حافظ:
اوقات خوش آن بود که با دوست بسر شد باقی همه بیحاصلی و بیخبری بود
به حرمتتان بر پای میخیزم و امید میدارم کم و کاستیها را بر من ببخشایید و به فرمایش حضرت علی (ع): «بگذارید و بگذرید.ببینید ودل مبندید، چشم بیاندازید و دل مبازید که دیر یا زود باید گذاشت و گذشت.» و شما را با دلی مالامال از خاطرات به یادماندنی و یک دنیا آرزوهای نیک بدرود می گویم.
از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر یادگاری که در این گنبد دوار بماند.
نیز سپاسگزاری میکنم از وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی جناب آقای دکتر صالحی، وزیر اخلاقمدار، نکتهبین و نکتهسنج، و نیز از جناب آقای دکتر جوادی دانشمند فلسفه و معلم اخلاق، هیات امنا و هیات مدیره فاضل، دانشمند و دغدغهمند که به اینجانب اعتماد کردند و امکان خدمت در این جایگاه را برایم فراهم کردند. دستتان را به دوستی میفشارم و برای شما و دیگر یاوران خانهکتاب، آرزوی بهروزی و پیروزی دارم. همچنین از مدیران و کارکنان ستادی معاونت امور فرهنگی و سایر معاونتهای وزارتخانه و ادارات کل و موسسات تابعه بهخصوص یاران همدلم در موسسه نمایشگاههای فرهنگی نیز باید تقدیر و تشکر نمایم امیدوارم همسایه خوبی برای شما بوده باشم.
همراهی و همکاری با شما عزیزان در پیشبرد اهداف فرهنگی خانهکتاب، فرصتی مغتنم و کمنظیر بود تا عمق تلاش دلسوزانه و کوشش خالصانه خادمان فرهنگ ایران اسلامی را از نزدیک ملاحظه و درک کنم.
اکنون که به پایان این دفتر رسیدیم، بر خود واجب میدانم در این مدت اگر سهوا یا عمدا در امر خدمتگزاری قصوری داشتهام، اگر بلند یا کوتاه صحبت کردم یا خاطر عزیزی را آزردم، اغماض نموده و به بزرگواری خویش بر من ببخشاید و طلب حلالیت دارم از همه همکارانم در خانه کتاب و ذینفعان این موسسه. پایان سخن آنکه:
مجلس تمام گشت و به آخر رسید عمر ما همچنان در اول وصف تو ماندهایم
«و اخر دعوینا أن الحمد لله ربّ العالمین»
سرسبزترین بهار تقدیم تو باد آواز خوش هزار تقدیم تو باد
گویند که لحظهای است روییدن عشق آن لحظه هزار بار تقدیم تو باد
و به قول ابوسعید ابوالخیر
گر به دولت برسی مست نگردی، مردی گر به ذلت برسی پست نگردی، مردی
اهل عالم همه بازیچه دست هوسند گر تو بازیچه این دست نگردی، مردی
و
شرح این هجران و این خون جگر این زمان بگذار تا وقت دگر
نیکنام حسینیپور سی سخت
خدمتگزار حوزه فرهنگ و اهالی قلم و اندیشه
موسسه خانه کتاب در طول 25 سال فعالیت رشد داشتهاست
آزاده نظربلند، معاون فناوری اطلاعات موسسه خانه کتاب در ادامه این آیین با
بیان این مطلب که خانه کتاب در طول ربع قرن فعالیت خود فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کردهاست، بیان کرد: موسسه خانه کتاب، همواره روند روبه رشدی داشته و به اذعان شاهدان بیرونی پرکار و پربار راهش را ادامه دادهاست. امیدوارم که ادامه مسیرمان، پربارتر از قبل باشد و سرمایههای موجود در خانه کتاب اعم از نیروی انسانی متخصص، بانکهای اطلاعاتی، سایتها، لوگوها و محتوای علمی و فرهنگی تولید شده در طی سالهای فعالیت حفظ و نگهداری شده، در ادغام و انتقال دچار آسیب و نقصان نشوند.
وی با اشاره به چالشهای مختلف موسسه خانه کتاب همزمان با آغاز فعالیت نیکنام حسینیپور افزود: با وجود همه مشکلات با همت والای ایشان و تلاش همکاران کوشا و کمتوقع خانهکتاب، مشکلات و عقبماندگیها، یکی پس از دیگری رفع و جبران و اقدامات و خدمات زیادی از سال 1396 انجام شد.
نظربلند تقویت زیرساختهای فنی و اطلاعاتی موجود در بانک اطلاعاتی خانه کتاب و همچنین آزاد کردن بخشی از اطلاعات این بانک برای استفاده کاربران را بخشی از مهمترین اقدامات دو سال اخیر اعلام کرد و گفت: ارائه خدمات به ناشران، کتابفروشان، اهل قلم و همه صنوف نشر با برنامهریزی مجدد از سرگرفته شد و دامنه فعالیت خانهکتاب در استان ها گسترش پیدا کرد. در تمام این مدت جناب آقای حسینیپور با تلاش بیوقفه و سختکوشی تمام امور را پیگیری کردند.
مدیریت حسینیپور جهادی بود
در ادامه این آیین محمدحسین اسلامیفرد، عضو هیات مدیره پاتوق کتاب و عضو انجمن کتابفروشان انقلاب اسلامی(خوشه) حمایت از نهادهای مردمی و غیر دولتی را یکی اقدامات قابل توجه حسینیپور دانست و گفت: آقای حسینیپور، بدون نگاه جناحی و سیاسی به مجموعه خوشه با 82 کتابفروشی تعامل داشتند که موجب رشد و تعالی این مجموعه شد.
وی با اشاره به تاثیر قابلتوجه طرحهای فصلی موسسه خانه کتاب در تقویت کتابفروشیها افزود: عدالتمحوری، تصمیم و حرکت جهادی، حمایت و اجرای طرحهای مختلف برای حمایت از کتاب ازجمله ویژگیهای دوره مدیرت موسسه خانه کتاب است.
نظرات