خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، میترا صمیعی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با ارسال یادداشتی، بر تاثیرات علمی کتابخانه‌های دیجیتالی بر آموزش سواد اطلاعاتی سلامت، ارتقاء دانش و مهارت مردم جامعه در اعتبارسنجی اطلاعات و تشخیص اطلاعات درست از نادرست تاکید کرد.
 
متن یادداشت به شرح زیر است:
 
کتابخانه‌های دیجیتالی و تاثیرات آن در همه‌گیری کرونا
این روزها با شیوع بیماری کووید 19(کرونا) بسیاری از کتابخانه‌ها در جهان و ایران تلاش کردند که از راه دور دسترسی به منابع اطلاعاتی و خدمات خود را فراهم کنند.
 
در این میان کتابخانه ملی ایران با ارائه مجموعه دیجیتالی کودکان و نوجوانان خود و نیز کتابخانه‌های دیجیتال دانشگاهی نظیر علامه طباطبائی و تهران، کتابخانه‌های دیجیتالی تبیان، نور و... فرصتی را فراهم کردند تا مردم با خانه ماندن هم به دانش خود بیافزایند و فکر و ذهن خود را از مسائل حول این ویروس دور کنند.
 
در این میان، ناشران با دردسترس قرار دادن انتشارات خود به‌صورت رایگان در سایت‌های کتابخوان، سهم بزرگی در پرکردن اوقات فراغت مردم داشتند. کتابخانه‌های دیجیتالی، به‌عنوان پایگاه‌‏های اطلاعاتی مهم و با ارزش در حوزه منابع اطلاعاتی، نقش بسیار مهمی در گردآوری و سازماندهی محتواهای علمی بشر دارند.
 
کتابخانه‌های دیجیتالی با گزینش، سازماندهی و اشاعه اطلاعات علمی و مرجعی مهم برای ایجاد دسترسی به اطلاعات علمی برای پژوهشگران قلمداد می‏‌شوند. از این رو، می‌‏توان اذعان داشت که کتابخانه‌های دیجیتالی واسط‏ه‌هایی ارزشمندی برای دستیابی به اطلاعات علمی پژوهشگران هستند و در تسهیل حرکت چرخه دانش نقش مؤثری برعهده دارند.
 
زمزمه ایجاد کتابخانه‌های دیجیتالی در جهان به دهه‌های 1990 می‌رسد که بسیاری از کتابخانه‌ها در جهان بعد از آن سال بود که فکر دیجیتالی کردن منابع و خدمات دیجیتالی خود را آغاز کردند. در ایران این فرایند از سال های 1379 در کتابخانه ملی ایران و آستان قدس رضوی آغاز شد.

با توجه به تغییر رفتار اطلاع‏‌یابی کاربران در دسترسی به اطلاعات از قالب فیزیکی به دیجیتالی و استفاده روزافزون از دنیای وب توسط کاربران برای دستیابی به اطلاعات لامکان و لازمان، کتابخانه‌های دیجیتالی نیز راهی به‌جز حضور در محیط وب نداشتند؛ بنابراین، می‏‌توان گفت که کتابخانه‌های دیجیتالی دانش بشری را گردآوری و سازماندهی کرده و با استفاده از فناوری‏‌های نوین و خدمات  دیجیتالی، آن‌ها را در محیط وب در دسترس کاربران قرار می‌دهند.
 
البته با رواج رسانه‌های اجتماعی و نیز چالش‌های کپی رایت، مدت زمانی بود که اهمیت و اولویت کتابخانه‌های دیجیتالی در جامعه  کم رنگ شد اما با شیوع ویروس کرونا در جهان، یک شتاب غافلگیرکننده‌ای در استفاده از منابع و خدمات دیجیتالی در کتابخانه‌ها مشاهده شد و بسیاری از مردم در جهان و ایران به استفاده از کتابخانه‌های دیجیتالی و کتاب‌های الکترونیکی روی آوردند.
 
استفاده از کتابخانه‌های دیجیتالی مزایای بسیاری دارد که یکی از آن‌ها، دسترسی سریع همگان به کتاب مورد علاقه خود از طریق تلفن همراه یا رایانه شخصی است، به‌ طوری که فرد می‌تواند کتاب را بدون اینکه نیازی به تردد در سطح شهر برای تهیه کتاب و یا مراجعه به کتابخانه داشته باشد، مطالعه کند. فضای مجازی تبدیل به جزیی جدا نشدنی از زندگی مردم شده‌است و همه گروه‌های سنی( کودک، جوان، پیر) از این فضا بهره می‌برند. 
 
از سوی دیگر با پیشرفت و توسعه این فضاهای مجازی دانش بهره‌گیری از آن هم رشد می‌کند. لذا مردم در ایام قرنطینه و در خانه ماندن می‌توانند از کتابخانه‌های دیجیتالی برای مطالعه، سرگرمی و قصه‌خوانی استفاده کنند و اوقات خود را در خانه بگذرانند و کمتر در بیرون از منزل تردد کنند.
 
یکی از اهداف کتابخانه‌های دیجیتالی، ایجاد امکانات دسترسی در حد وسیع به طیف گسترده‌ای از مدارک فرهنگی، تاریخی و نیز همکاری در آموزش و یادگیری مادام‌العمر است، لذا یک مزیت دیگر کتابخانه‌های دیجیتالی پشتیبانی از آموزش‌های مجازی در مدارس و دانشگاه‌ها است. کتابخانه‌های دیجیتالی مدارس می توانند محتواها و مطالبی را فراهم کنند تا به والدین اجازه دهند که از آموزش فرزندان‌شان در خانه پشتیبانی کنند و همچنین محتواهای موردنیاز دانش آموزان نظیر کتاب‌های کمک درسی را فراهم کنند.
 
کتابخانه‌های دیجیتالی دانشگاهی نیز امکان دسترسی اعضای هیات علمی و دانشجویان را به کتاب‌های درسی، تخصصی دیجیتالی را به‌عنوان پشتیبان از آموزش‌های مجازی، فراهم کرده و در عین حال خدمات کتابخانه‌ای(امانت، مرجع) را می‌توانند به صورت دیجیتالی ارائه کنند.
 
در بسیاری از کتابخانه‌های دیجیتالی جهان از جمله دانمارک، فرانسه، اسپانیا، انگلیس، هند و... برای پر کردن اوقات فراغت مردم و نیز پشتیبانی از آموزش، منابع اطلاعاتی خود را دیجیتالی کرده و به‌صورت  رایگان در اختیار مراجعان قرار دادند.
 
در حال حاضر ما با آلودگی اطلاعات در زمینه بیماری کووید 19 ( کرونا ) در جامعه روبرو هستیم و کتابداران می‌توانند با تهیه محتواهای مناسب در این زمینه و قرار دادن آن در وب‌سایت کتابخانه دیجیتالی و آموزش سواد اطلاعاتی سلامت، دانش و مهارت مردم جامعه را در اعتبارسنجی اطلاعات و تشخیص اطلاعات درست از نادرست را بالا ببرند.

اپیدمی کرونا و بحران آن باعث روی آوردن تمامی سازمان‌ها و ارگان‌ها( حتی وزارت آموزش و پرورش) به استفاده از فناوری‌های نوین اطلاعاتی شد. تا چندی پیش ضرورت استفاده از آموزش مجازی و کتابخانه دیجیتالی جدی گرفته نمی‌شد، اما با شیوع بیماری کووید 19 اهمیت این تحولات بر همگان روشن شد. ما به اجبار به سمت استفاده از رسانه‌های اجتماعی، کتابخانه‌های دیجیتالی، آموزش‌های مجازی و ابزارهای هوشمند خواهیم رفت.

هنوز در اجرای زیرساخت‌ها و بسترهای نرم‌افزاری کتابخانه‌های دیجیتال در ایران دچار مشکل هستیم، لذا پیشنهاد می‌شود که سیاست‌گزاران و برنامه‌ریزان کشوری به این مهم توجه داشته باشند و در آینده به استانداردها و زیر ساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری کتابخانه‌های دیجیتالی بیشتر اهمیت بدهند. این مهمان ناخوانده گویا حالا حالاها همراه ما هست، لذا باید با شتاب بیشتری به زیر ساخت‌های کتابخانه دیجیتالی و استفاده از فناورهای جدیدی چون اینترنت اشیاء، خدمات ابری و واقعیت افزوده در کتابخانه‌های دیجیتالی اهتمام بورزیم.