«پناه»، دختری را روایت می‌کند که زندگی بدون سایه مادر را با سختی گذرانده و بی آنکه بداند چرا؟ کینه‌هایی عمیق از دیگران بر دل دارد و همیشه اطرافیان خود را رنجانده است. وی باهدف گریز از نگرانی‌ها و کنترل‌های پدر و نامادری‌اش پس از قبولی در دانشگاه به شهر شلوغ تهران رهسپار می‌شود. غافل از آنکه تقدیر برایش بی‌آنکه بداند سرنوشتی متفاوت را رقم زده. در این کوچ، هیچ جیز شبیه رؤیاهای ذهنی دختر نیست تا اینکه با خانواده‌ای متفاوت، آشنا می‌شود…. به بهانه انتشار این کتاب گفت‌وگویی با این نویسنده جوان داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
چطور شد که به فکر تألیف کتاب «پناه» افتادید؟
معمولاً به صورت سفارشی با سایت «با حجاب» کار می‌کنم و با رویکردهایی که دارند به من سفارش کار می‌دهند و رمان‌های سریالی می‌نویسم. «پناه» علاوه بر اینکه یکی از کارهای سفارشی است، ایده خودم نیز بود و بدین ترتیب تصمیم گرفتم «پناه» را بنویسم، اوایل سال 96 نگارش این اثر را شروع کردم و مردادماه همان سال به پایان رسید. برای نگارش پناه نه فقط قشر مذهبی، بلکه مخاطب خاکستری را مد نظر قرار داده‌ام و معتقدم نوشتن برای نسل جوانی که در برهه حساسی قرار دارد و زبان نصیحت را نمی‌پذیرد سخت است، به همین دلیل گاهی باید با زبانی جدای از پندآموزی وارد عمل شد.
رویکردتان در این کتاب صرفاً در رابطه با مسئله حجاب است یا اینکه به افرادی که منتقد و حتی مخالف حجاب هستند هم پرداخته‌اید؟
من دوست داشتم که در این کتاب به طور محسوس به زندگی ایرانی ـ اسلامی و سنتی ـ اسلامی بپردازم و موضوع حجاب و عفاف را در این کتاب برجسته کنم، زیرا عفاف و حجاب حلقه‌های متصل به هم هستند که حجاب نماد ظاهری از عفاف است. در این کتاب سعی کرده‌ام سبک زندگی ایرانی اسلامی و تفاوت‌هایی که بین آدم‌های باحجاب و بی‌حجاب با ذهنیت‌های متفاوت که وجود دارد را به تصویر بکشم و مخصوصاً دخترهای کم سن و سال و نوجوانان بتوانند با یک شخصیتی همذات‌پنداری کنند که خودش را جسور می‌داند و دوست دارد همه چیز را به بهانه رسیدن به آزادی و رهایی، تجربه کند.
ویژگی برجسته کتاب «پناه» در مقایسه با دیگر کتاب‌های موجود در زمینه حجاب چیست؟
کتاب‌های زیادی درباره حجاب قبل از «پناه» نوشته شده و بعد از آن نیز نوشته خواهد شد اما نوع نگارش کتاب و دیدی که نویسنده به این موضوع دارد خیلی متفاوت است و سعی شده این کار از شعارزدگی به دور باشد و به مخاطب نشان داده شود که چه اتفاقاتی قرار است در داستان بیافتد نه اینکه خبر داده شود. در واقع سعی شده همذات‌پنداری قوی بین مخاطب و شخصیت اصلی شکل بگیرد و در این کتاب سعی کردم هیچ پیام مستقیمی به مخاطب ندهم و همه را به برداشت مخاطب واگذار کنم.
یکی از مسائلی که همواره مطرح است این است که چرا همیشه بحث‌های مربوط به زنان در کشور ما چالش برانگیز است؟ از بحث حجاب بگیرید که چالش‌های زیادی دارد تا بحث‌هایی مثل ورود زنان به ورزشگاه و ... ما همیشه برای هر اتفاقی یک چالش را پشت سر می‌گذاریم. به نظر شما چرا این چالش‌ها بروز پیدا می‌کند؟ فکر نمی‌کنید شاید به فرهنگ عمومی برمی‌گردد؟
برداشت من این است که شاید حریم‌های خود را کمتر کرده‌ایم یا از دست داده‌ایم و مخصوصاً قشر جوان مدام از اصالت و عقاید و باورهای خود به بهانه مدرنیته شدن سعی می‌کنند فاصله بگیرند و خیلی‌ها دچار غرب‌زدگی می‌شوند و برخی‌ها در فضای مجازی دچار چالش‌هایی می‌شوند. آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که نویسندگان مهندسان فرهنگی جامعه هستند و اگر دغدغه‌مند و هدفمند باشند می‌توانند در این زمینه‌ها الگوسازی کنند و به مخاطب جوانی که خیلی جاها دچار سرگشتگی می‌شود کمک کنند تا مسیرش را پیدا کند. البته برخی موارد حاشیه‌ای در زندگی ما تأثیر خاصی ندارد مثل رفتن بانوان به ورزشگاه که معضل بزرگی در زندگی افراد نیست. اما آنچه اهمیت دارد، الگوسازی برای قشر جوان است و این از مهمترین وظیفه نویسندگان است.
یکی از موضوعات مهمی که طی سال های اخیر چالش برانگیز بوده برنامه ریزی‌های فرهنگی است چون این برخوردها آن قدر جوابگو نبوده و ما بیشتر شاهد برخوردهای سلبی با زنان در زمینه حجاب هستیم. عده‌ای معتقدند که قانون حجاب باید عوض شده و حجاب اختیاری باشد، عده‌ای هم مخالفت کرده و اعتقاد به انجام کارهای فرهنگی بیشتری دارند و برخی دیگر همچنان به برخوردهای سلبی تاکید می‌کنند، مشخصا رویکرد شما در این زمینه چیست؟
الان دیگر زمان این نیست که شعار بدهیم و یا با لحن تند بخواهیم فردی را جذب چیزی کنیم. باید با جوانان با زبان ملایم، دور از نصیحت و پندهای حکیمانه سخن بگوییم، چون جوانان دوست دارند خودشان انتخاب کنند و در برابر نصیحت موضع می‌گیرند. از جمله اقداماتی که می‌توانیم انجام دهیم این است که در حوزه‌های فرهنگی از جمله کتاب با ارائه آثار متنوع به الگوسازی بپردازیم و جوانان را جذب کنیم.
نقش و عملکرد رسانه را در ترویج فرهنگ حجاب چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا در فیلم‌ها و سریال‌های رسانه ملی حجاب تبلیغ می‌شود یا تأثیر عکس دارد؟
با این مخالفم که فقط رویکرد حجاب داشته باشیم، حیا، عفاف و حجاب با همدیگر معنا پیدا می‌کنند، اینکه فقط به حجاب و چادر بپردازیم نمی‌تواند ما را قانع کند. قطعاً رسانه ملی در بحث حجاب خوب ورود پیدا کرده، اما باید در بحث حیا و عفاف هم بیشتر کار شود. عفاف و پاکدامنی از آشکارترین نشانه‌های زندگی و سلامت جامعه اسلامی است و حجاب اسلامی یکی از مهمترین نمادهای تمایز آشکار میان جوامع اسلامی و غیر اسلامی به شمار می‌رود. در پرتو رعایت حجاب و التزام به عفاف است که شخصیت انسانی زن حفظ و زمینه‌های رشد و تکامل زن و مرد در ابعاد مختلف فراهم می‌شود.
کتاب «پناه»، تألیف الهام تیموری در 170 صفحه، شمارگان 1000 نسخه از سوی انتشارات سروش روانه بازار نشر شده است.
نظر شما