وی افزود: در اوایل دهه هفتاد میلادی نیکانور مجموعه‌ای را منتشر کرد که در آن سالوادور آلنده رییس‌جمهور سوسیالیست شیلی را هدف اشعار و داستان‌های خود قرار داد، سال بعد زمانی که آلنده در نتیجه کودتای نظامی سرنگون شد، بسیاری از هنرمندان و چپ‌ها پا به فرار گذاشتند اما نیکانورپارا در پست خود به‌عنوان استاد دانشگاه ماند و ماندن را به فرار ترجیح داد، در حالی که عده زیادی از جمله حتی اعضای خانواده‌اش انتظار داشتند او به علت سقوط آلنده به نشانه اعتراض از کار خود کناره‌گیری کند اما او این کار را نکرد چرا که به زعم او مگرآلنده با طرح سوسیالیسم خود چه گلی به سرکشورش زده بود؟ جز اینکه با افزایش واردات و کاهش صادرات و ایجاد بازارسیاه قصد نابودی اقتصادی شیلی را داشت و با تربیت نیروهای وفادار به خود قصد سرکوب مردم را داشت و آن همه قوانین خودسرانه و عدم رعایت قانون ماحصل سیاست‌های غلط آلنده بود در حالی که هم صنف‌های او مانند نرودا در موضعی مخالف با او مانند موش فراری در گوشه‌ای پنهان شدند و بعد از کودتای پینوشه علیه آلنده, نرودا که برنده جایزه نوبل ادبیات هم شده بود به طرز مشکوکی درگذشت و قطعا این مرگ مشکوک بی‌ارتباط به رفتارهای نرودا در قبال حمایت‌هایش از شخص آلنده نبود. بعد از کودتا علیه آلنده یکی از کسانی که همواره از نیکانورپارا دوری می‌جست نرودا بود!
این مترجم در مورد آنکه چرا نرودا تا به این حد از محبوبیت در ایران رسیده است گفت: ریشه اینکه چرا نرودا در ایران به این میزان از محبوبیت رسیده را می‌توان در همسویی تفکرات شعاری جامعه ایرانی با افکار نرودا دانست، ایرانی‌ها دوستدار شعارند، نرودا هم اهل شعار بود و در عمل به مانند خیل اعظم انسان‌های به هر سو رونده با کوچک‌ترین تهدیدی از سر ترس خود را در سوراخی پنهان می‌کرد، همسویی این افکار با مردمانی با همین شکل تفکر سبب این میشود تا اهل ادبیات ایران برای نرودا به‌به و چه‌چه کنند اما هیچگاه به سمت معرفی پارا و پاراها نروند چرا که این جامعه ادبی در گیر و دار سنت مانده است.
کریمی درباره علت انتخاب عنوان مانیفست ضد شعر برای این کتاب گفت: انتخاب این اسم دو دلیل دارد ابتدا اشاره به مانیفست نیکانورپارا تحت عنوان ضد شعر است که این رویکرد به دنبال آن بود که در شعر از جهان اوهام و تخیل فاصله بگیرد و همین تکنیک او بعدها در آثار نسل بیت و همین‌طور تا حدودی بر روی نسل کلوب بیست و هفت تاثیرگذار بود، به گونه‌ای که شخصی نظیر هارولد بلوم در باب او می‌گوید که نمی‌توان تاثیر نیکانور پارا را بر ادبیات آمریکای جنوبی و ادبیات جهان نادیده گرفت و شخصی نظیر آلن کینزبرگ که از برجسته‌ترین اشخاص نسل بیت به شمار می‌رفت از جمله مترجمان آثار او به زبان انگلیسی بود و بعدها از تکنیک او در اشعار نسل بیت بهره جست و این تکنیک به وضوح در آثار تمام شعرای نسل بیت اپیدمی شد دلیل دیگر انتخاب این عنوان پارادوکسیکال و چالش‌برانگیز بی‌شک سلیقه شخصی بنده بوده است چرا که تمایل داشتم ذهن دچار انسداد ایرانی‌ها را به نوعی با انتخاب این عنوان تحریک کنم و آن‌ها را دچار نوعی چالش بین تکنیک ضد شعر و فلسفه ضدشعر کنم.
در فلسفه ضد شعر طبیعتا گرایشم به سمت ژرژ باتای است و از این سو نگاه مشترکی که میان باتای و پارا وجود دارد از هم پاشیدن شعر و ایجاد خطر برای شعر است و به نوعی به چالش کشاندن طبیعت شعر و به فساد کشاندن و کثیف کردن شعر است آن‌ها مانند اکثریتی شاعر نبودند و نمی‌توانستند به رسم آن‌ها شعر بسرایند و اعتراض کنند و از این سو یکی از اهداف تکنیک ضد شعر هم همین است، بنابراین نگرش فلسفی نسبت به بنیان شعر هم یکی دیگر از دلایل انتخاب مانیفست ضد شعر بوده است با وجود اینکه پارا یک شاعر شیلیایی و اسپانیایی زبان بوده است تنها توانستم معدود اشعاری از او بیابم که به زبان انگلیسی ترجمه شده بود و توانستم تنها یازده شعر را در این مجموعه بگنجانم، با تمام این تفاسیر اگر روزی مترجم زبان اسپانیایی در ایران پیدا شود که تمایل به ترجمه اشعار او از زبان اسپانیایی داشته باشد نهایت همکاری را با او در این زمینه خواهم داشت آنچه که رسالت بنده به عنوان مترجم بود با تمام کم و کاستی‌هایش در معرفی پارا انجام شد حال مابقی برعهده کسانی است که دغدغه نگاهی متفاوت نسبت به مقوله شعر دارند.
«مرگ بر نرودا» در 62 صفحه با ترجمه فرزام کریمی توسط نشر علم در اردیبهشت ماه 1399 روانه بازار نشر شده است.
نظرات