ابوالفضل علیمحمدی، یکی از شاگردان نزدیک استاد شهریار که هم اکنون استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز است و در فعالیتهای علمی و پژوهشی بنیاد فرهنگ، هنر و ادب آذربایجان نیز مشارکت دارد، درباره نحوه آشنایی خود با استاد شهریار میگوید: آشنایی من با استاد شهریار به دو دوره تقسیم میشود؛ در دوره اول و تا سال ٦٤ به طور مقطعی با جمعی از طرفداران استاد شهریار به دیدارش میرفتم و ساعتی کسب فیض کرده و برمیگشتم. اما در دوره دوم که از اواخر سال ٦٤ شروع شد و تا پایان عمرشان ادامه یافت، بنا به لطف و شاگردنوازی و درخواست خودشان، مدتی روزهای یکشنبه از ساعت 9 تا ١٢ تفسیر اشعار حافظ و بعد از مدتی تقریبا هفتهای چند روز اشعار ترکی و فارسی آثار خودشان را در محضر ایشان میخواندم و استاد شهریار نیز در ادامه توضیحات لازم را در خصوص اشعار میدادند.
به گفته علی محمدی، صحبتهای استاد شهریار در این جلسات خصوصی توسط وی ضبط شده و برخی از این مطالب در کتابهایی همچون «حافظ به روایت شهریار»، «گامی در تصحیح آثار ترکی شهریار» و غیره به چاپ رسیده است. هرچند کتابهای نوشته شده توسط علیمحمدی به این موارد ختم نمیشود و کتابهایی چون «در مکتب استاد شهریار»، «فرهنگ اعلام دیوان فارسی و ترکی استاد محمدحسین شهریار»، «کتابشناسی شهریار»، «گامی در تصحیح نسخههای چاپ شده آثار ترکی سیدمحمدحسین شهریار»، «حافظ به روایت شهریار»، «شیداییها» و «فرهنگ اصطلاحات فارسی در شهر شهریار» را میتوان از آثار وی در خصوص استاد شهریار دانست.
استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز، راز ماندگاری، تازگی و جذابیت اشعار استاد شهریار را بعد از سالها و در میان مردمی با زبانهای مختلف، اینگونه توضیح میدهد: راز این ماندگاری در درجه اول، در صمیمیت و خلوص شاعر در برخورد با حوادث زندگی فردی و فرهنگ اجتماعی شامل باورها و اعتقادات مردمی است.
علی محمدی میافزاید: در درجه دوم، این راز را میتوان در زبان ساده و کاربرد اصطلاحات مردم کوچه و بازار در اشعار فارسی و ترکی خود دانست. البته سبک یا مکتب ویژه شهریار در شعر فارسی و ترکی که بحث مفصلی میطلبد، جایگاه منحصر به فردی به شهریار بخشیده و او را در تاریخ ادبیات ایران ماندگار کرده است.
وی میگوید: علت استقبال مردم از غزلیات و مناجاتی مثل «همای رحمت» و «ای وای مادرم» و «حیدر بابایه سلام» و غیره در این نکته نهفته است که مردم آن سرودهها را به مانند سروده خود و حرفهای دل خود میدانند و فاصلهای بین خود و شاعر نمیبینند.
این شاگرد استاد شهریار با بیان اینکه شعر شهریار فقط فنون و صنایع ادبی نیست، میگوید: این فنون در سطح بالایی درشعر شهریار وجود دارد به علاوه شعریت، حسانگیزی و تاثیرگذاری در مخاطب عام و خاص نیز در اشعار او وجود دارد که شما نظیرش را در اشعار شاعر دیگری نمیبینید.
او ادامه میدهد: خلاصه شهریار تنها شاعری است که پس از مشروطیت، جامعه را آیینهداری میکند و شعرش در دانشگاه، مسجد، شهر و روستا خوانده میشود.
استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز درباره دلیل نامگذاری روز ملی شعر و ادب به مناسبت 27 شهریور، سالروز درگذشت استاد شهریار میگوید: توجه داشته باشید که شهریار در زبان فارسی، شاعر صاحب سبک و صاحب مکتب درجه یکی است و علت انتخاب رسمی این روز بهعنوان روز ملی شعر وادب که از بانیان آن باید قدردانی کرد، درحقیقت صحه گذاشتن بر انتخاب مردم جامعه بود.
علیمحمدی ادامه میدهد: شهریار بدون این نامگذاری رسمی هم شاعر انتخابی مردم و صاحب نظران در حوزه شعر وادب بود. در این زمینه میتوان به تیراژ و فروش آثار فارسی استاد شهریار پیش از انقلاب اسلامی و پس از آن نظری افکنده و با تیراژ و فروش کتابهای شعر دیگر بزرگان مقایسه کرد.
وی با بیان اینکه دو زبانه بودن ایشان و شاهکار آفرینی در دو زبان ترکی و فارسی بحث دیگری است که امتیاز دیگر این شاعر محسوب میشود، ادامه میدهد: اما مساله این است که روز ٢٧ شهریور تنها روز شهریار نیست بلکه روز پاسداشت شعر و ادب در مفهوم عام کلمه است. از رودکی گرفته تا فردوسی، حافظ، سعدی، بهار، پروین، نیما، سایه و غیره. هرچند که اغلب این بزرگان روز مخصوص خود را هم در تقویم رسمی کشورمان دارند.
استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز درباره بُعد مذهبی اشعار استاد شهریار میگوید: اعتقادات و اندیشههای دینی شهریار حتی در اغلب غزلیاتش هم مشهود است تا چه رسد به تحمیدیههایی نظیر: «دلم جواب بلی میدهد صلای تو را صلا بزن که به جان میخرم بلای تو را...» و نعتهایی نظیر «ستون عرش خدا قائم از قیام محمد (ص) ببین که سر به کجا میکشد مقام محمد...» و همچنین اشعار آیینی وی.
علیمحمدی میافزاید: همچنین اشعاری همچون «همای رحمت» که در سال 1316 سروده شده در تحلیل زندگی و آثار شهریار لحاظ شده و نکته ای نیست که بر کسی پوشیده باشد.
نظر شما