در این مراسم علیرضا قزوه نویسنده اثر، محمدعلی ربانی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلینو، احسان الله شکرالهی رئیس مرکز مطالعات زبان فارسی در دهلنو، پروفسور سیدسلمان صفوی رئیس مرکز مطالعات ایرانی - اسلامی لندن و مصطفی محدثی خراسانی عضو شورای محافل ادبی نهاد کتابخانههای عمومی کشور از طریق سامانه وبکنفراس در این برنامه حضور پیدا کردند.
«پیاده تا خورشید» نگاهی واقعی به اربعین دارد
محسن مومنی شریف، رئیس سابق حوزه هنری هم در این نشست گفت: من از همه هنرمندانی همچون آقای قزوه که خاطرات خودشان را از راهپیمایی اربعین در قالب کتاب، شعر و عکس ثبت کردند تا لحظاتی از رستاخیز را جاودانه کنند، تشکر میکنم.
وی یادآور شد: من در 4 الی 5 سفر همراه آقای قزوه بودم و معتقدم جایگاه او در ادبیات انقلاب اسلامی و ادبیات معاصر کشورمان جایگاه ویژهای است؛ این درحالی است که او در گونههای مختلف شعر و غزل بینظیر هستند و بهطور کلی باید گفت که او در هر زمینهای که ورود میکنند، مانند رمان «برادر انگلستان» که اثر برجستهای است، در سطح و طراز بسیار بالا هستند.
مومنی شریف اضافه کرد: این سفرنامه را آقای قزوه با نگاه طنز روایت کردند که نگاه طنز او هم دلایلی دارد و آن این است که او شخصیتی هستند که طنز در کلام و حرکاتشان سازی و جاری است. درواقع طنز، مفری برای او بهعنوان یک هنرمند است که روحیه حساسی دارند و با دیدن ناملایمات بیشتر از دیگران اذیت میشوند. این لطف خدا به آقای قزوه بوده که روحیه طنز را به وجود او هدیه کرده و بار سنگین روزگار با این روحیه طنز کاهش مییابد.
وی تصریح کرد: آقای قزوه دانش، ذوق و پختگی بالایی در ادبیات کشور دارند و اما در قیاس با سایر سفرنامههایی که نوشته شده است، «پیاده تا خورشید» سفرنامهای متفاوت است.
این نویسنده و عضو شورای برنامه ریزی حوزه هنری گفت: نویسنده در این اثر فرصتی یافته است تا با نگاه جامعهشناسی، به کسانی بپردازند که در کربلا حضور داشتند؛ چراکه با نگاه رثایی و مرثیهای صرفا شاهد زیباییهای اربعین خواهید بود که نگاه دقیقی نیست. اما مخاطب این اثر هم زیبایی و هم مردمشناسی را در این سفرنامه تجربه میکند. ازسوی دیگر، معتقدم سفر اربعین یک سفر شورانگیز است که در عین اینکه کاملا معنوی است، اما سفری عاشقانه نیز هست.
وی افزود: مساله بعدی نگاه طنز در این کتاب است که به رندی آقای قزوه برمیگردد. لذا هنگامی که کسی سفرنامه مینویسد باید از خلوت گاه خودش هم چیزی بنویسد که معمولا هنرمندان سعی میکنند به کسی اجازه ورود به خلوتگاه خودشان را ندهند؛ بهویژه در جاهایی که شما باید همه خودت را به نمایش بگذارید مثل حضور درحرم سیدالشهدا و آقای قزوه این کار را کرده است. حضور آقای ناصر فیض در این سفر هم از جمله عواملی است که باعث وجود طنز در این اثر شده چرا که او سرشار از طنز و طنازی هستند.
به اعتقاد رئیس سابق حوزه هنری، علیرضا قزوه با هوشمندی، نگاه طنزی را برای بیان خاطرات این کتاب انتخاب کرده است که این کار میتواند دستگرمی برای او به جهت نگارش یک کار بزرگ برای راهپیمایی اربعین باشد.
توجه به بُعد انسانی و فراملیتی و طنز از نقاط مثبت اثر است
در بخش دیگری از این مراسم ربانی رایزن فرهنگی ایران در دهلی نو هم که از طریق وب کنفرانس از هندوستان در این نشست حضور داشت، با بیان اینکه آشنایی بنده با قزوه به دلیل اشتهار او به شعر بود، افزود: تیزبینی و گستره نگاهی که او به پدیدههای اجتماعی داشت، نشان از قابلیتها و هوش فرهنگی او بود.
وی ادامه داد: پرداختن به موضوع اربعین که امروز یکی از بزرگترین پدیدهها و اجتماعات اثرگذار شیعه محسوب میشود، اهمیت بسیاری دارد. هرچند که آثاری تاکنون در این زمینه منتشر شده است اما با این نگاه که به عنوان یک پدیده مهم و از منظر اجتماعی و ادبی به آن پرداخته بشود، موضوعی است که نویسنده توانسته به آن بپردازد و یک نگاه پدیدارشناسی و تحلیلی داشته باشد که این موضوع به همراه نگاه طنزی که او دارند، این کتاب را برجستهتر کرده است.
رایزن فرهنگی ایران در دهلی نو تصریح کرد: این کتاب مثل آثار و رمانهای آقای قزوه به دلیل برخورداری از ادبیات غنی، لطیف و روان، برای مخاطب مفید است و در عین اینکه دلبستگی و تعلق به اصل آیین اربعین را دارد اما به زوایای مغفول و حاشیههایی پرداخته که از چشم رسانهها پنهان مانده است. نویسنده در این کتاب، سعی کرده مسائل را فقط از جنبههای فردی و معنوی نگاه نکند بلکه کارکردهای اجتماعی پیادهروی و بحث جامعهشناختی را هم مورد بررسی قرار دهد. لذا توجه به بعد انسانی و فراملیتی و طنز این کتاب جزو نکات مثبت این اثر به شمار میرود.
ربانی اضافه کرد: میتوان این کتاب را منبع مناسبی از صنف مردمشناسی عنوان کرد که با روایتها و تجربیات نویسنده، این کتاب خواندنی تر شده است. هرچند که ساختارشکنی آقای قزوه؛ هم در اشعار و هم در این کتاب بهخوبی دیده میشود. از این رو کتاب پیاده تا خورشید کتاب جذابی است.
شاعر ترکیببندهای حماسی و جدی، سفرنامهای طنزگونه نوشته است
احسان الله شکرالهی رئیس مرکز مطالعات زبان فارسی در هندوستان در این نشست، گفت: آشنایی من با نثر آقای قزوه با مطالعه یکی از این سفرنامهها همراه بود و من قبل از اینکه او بهعنوان یک مسئول وارد هند شوند، کتاب «قطار مهاراجه» را مطالعه کرده بودم و فکر نمیکردم طنز در آثار استاد قزوه اینقدر مهم باشد. او همانطور که در ادبیات منظوم و ادبیات آیینی و دفاع مقدس ما جایگاه رفیعی دارد، در حوزه نثر و حوزه سفرنامهنویسی هم از موقعیت ممتازی برخوردار است. من بهعنوان کسی که شاهد ویرایش نهایی این اثر بودم، معتقدم او در این کتاب ابتکار عملی به خرج داد و یافتههای چند سفر را با هم ترکیب کرد که این کار، کار راحتی نیست. قزوه با دقت وسواسگونه، کار ویرایش را انجام میداد و آن را برای افراد مختلفی میفرستاد تا نظرشان را جویا شود و دائما به فکر پیرایش کار خودش بود و شاید یکی از رموز موفقیتش در کارهایش، همین مورد بوده است.
رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی در هندوستان تصریح کرد: توجه استاد قزوه به مقوله طنز یک چرایی را در اذهان شکل میدهد که چرا کسی که در ترکیببندهای حماسی و قصیدههای خودش جدی است، اینقدر توجه به طنز دارد و این امر هم از جوهره و ذات استادی او خبر میدهد.
این کتاب «باقیات الصالحات» برای آقای قزوه خواهد بود
رمضانی معاون توسعه کتابخانهها و کتابخوانی نهاد کتابخانهها ضمن ابراز خشنودی از رونمایی این کتاب در نهاد کتابخانهها، گفت: امیدواریم این کتاب در آینده در قفسه کتابخانهها قرار بگیرد تا کسانی که توفیق سفر اربعین را - که یک سفر آرمانی برای ما شیعیان محسوب میشود ـ نداشتند، با مطالعه این کتاب راهی این سفر شوند. نقطه ثقل ما شیعیان، حضرت ابا عبدالله (ع) است و ما این نقطه و مرکز اتحاد را یک بار دیگر در این کتاب چه از بُعد محتوا وچه از بُعد عنوان تجربه میکنیم. لذا بعد از هر اشکی، خندهای در پی خواندن این کتاب بر لبان خواننده جاری خواهد شد و حتما این کتاب «باقیات الصالحات» برای آقای قزوه خواهد بود. امیدوارم نگارش این قبیل کارها که کتابهای خوشخوانی با موضوع دین هستند، بیش از پیش گسترش یابند.
در این نشست مصطفی محدثی خراسانی کتاب «پیاده تا خورشید» را اثری مستند، موزون و خوشخوان است که حکایت از سیر و سلوکی دارد که نوید رفتن به سمت خورشید و روشنایی دارد، توصیف کرد.
همچنین پروفسور سیدسلمان صفوی رئیس مرکز مطالعات ایرانی - اسلامی لندن این کتاب را یک منبع جدید برای محقق و دانشجوی فلسفه و کسانی که میخواهند تجربه دینی داشته باشند، معرفی کرد.
سمنانی معاون آموزشی حوزه هنری نیز این سفرنامه را در عین دارا بودن نکات آموزنده، دارای رگههایی طنزآمیز دانست که خواننده را برای مطالعه تشویق میکند.
در این مراسم علیرضا قزوه که حضور دیپلماتیک در هندوستان دارند و از طریق وبکنفرانس در برنامه شرکت کرد، با بیان اینکه کتاب «پیاده تا خورشید» شامل 8 سفرنامه است که 5 سفرنامه آن مربوط به اربعین است، گفت: آقایان مومنی شریف و سمنانی در برخی از این سفرها همراه من بودند و این سفرها هم هر ساله و پشت سر هم صورت گرفت و با وجودی که من سفرنامههایی همچون سفرنامه مکه، سفرنامه شام، سفرنامه قطار مهاراجه، سفرنامه کرمان به نام پلاک 14 دارم، اما به دلیل اینکه ژانر سفرنامهنویسی برای من جدی است، همچنان قصد دارم در این زمینه دست به قلم باشم.
نظر شما