به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در کرمانشاه، «می‌خواهم زمانی که بزرگ شدم، یک کتابخانه بزرگ و مجهز در محله‌­ای که در آنجا به دنیا آمده‌­ام و زندگی می­‌کنم، بسازم تا کودکان و نوجوانان و حتی افراد بزرگسال به مطالعه کتاب روی بیاورند، و بتوانم در بالا بردن سطح فکری، فرهنگی و اجتماعی جامعه گامی بردارم».

این جملات آرزوهای «اسرا» نوجوان 15 ساله کرمانشاهی است که در یکی از مناطق محروم و آسیب‌پذیر شهر کرمانشاه به اسم «شهیاد» زندگی می‌کند. «اسرا اعتمادی» یکی از کتاب­خوانان برتر کرمانشاهی است که در سال گذشته در سطح ملی برگزیده شده است، او که در لیست 6 نفره کتابخوانان برگزیده استانی در سطح ملی است و 469 رُمان را طی یک سال خوانده است.

شهرستان کرمانشاه بیش از یک میلیون نفر از جمعیت ۲ میلیون نفری استان را در خود جا داده است. این در حالی است که بر اساس آمارها، نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ درصد جمعیت کرمانشاه در حاشیه این شهر ساکن هستند.

فقر فرهنگی در صدر محرومیت‌های ریز و درشت مناطق حاشیه‌ای و آسیب‌پذیر کرمانشاه قرار دارد. از همین رو در سال‌های اخیر تلاش برای بسترسازی و ارتقا فعالیت‌های فرهنگی در این مناطق در دستور کار ارگان‌های مربوطه قرار گرفته است. فعالیت‌های کتاب و کتاب‌خوانی آن هم در قشر کودک و نوجوان از آن جمله است.

کتاب در زندگی انسان و ارتقا سطح هویت فرهنگی جوامع بشری تاثیرات فراوانی دارد و حتی مسیر زندگی افراد را دستخوش تغییراتی خواهد کرد به‌ویژه اگر مطالعه کتاب از دوران کودکی و نوجوانی آغاز شود تاثیر آن در مناطق آسیب‌پذیر دوچندان خواهد بود. تشویق کودکان و نوجوانان به کتاب و کتابخوانی آن هم در مناطق محرومی که فقر فرهنگی در ایجاد انواع آسیب‌ها مقصر است، در رشد متفاوت شخصیت کودکان این مناطق اثرگذار است.
 
«اسرا» که عضو مرکز شماره 3 کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمانشاه است، در گفت‌وگویی با خبرنگار ایبنا درباره بضاعت این مرکز از حیث تنوع در منابع و در زمینه‌هایی مانند رمان، شعر، داستان و غیره، گفت: برای سنین مختلف در کتابخانه مرکز، کتاب وجود دارد و با وجود مربی­‌هایی که در آنجا فعالیت می­‌کنند، کارگاه‌­های داستان‌نویسی و قصه‌­گویی برگزار می‌­شود.

این کتابخوان برگزیده کرمانشاهی که می‌گوید دوستی با کتاب را با مطالعه رمان «خواهران» آغاز کرده است، ادامه داد: از خواندن این رمان بسیار لذت بردم و تصمیم گرفتم رمان­‌های دیگری را هم بخوانم و بعد از مدتی که مطالعه کردم در مسابقه کتاب­خوانی شرکت کردم.

وی اضافه کرد، برخی از نوجوانان هم‌سن من که در این  محله زندگی می­‌کنند، علاقه زیادی به مطالعه و کتابخوانی ندارند؛ می‌خواهم با معرفی کتاب‌های جذاب به الگویی برای کتابخوانی آنان تبدیل شوم.
 
«مهنا کنجوری» از دیگر برگزیدگان استان در حوزه کتابخوانی در سطح ملی است؛ نوجوان 16 ساله کرمانشاهی که طی 6 ماه تعداد 284 جلد کتاب را مطالعه کرده است. او می‌گوید علاقه­‌مندی‌اش مطالعه رمان­‌های نوجوانان است.

این نوجوان کرمانشاهی عضو کتابخانه شماره 11 کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمانشاه در منطقه ده‌ مجنون (یکی دیگر از محلات محروم کرمانشاه) است که سابقه فعالیت این کتابخانه به حدود 6 سال پیش بازمی­‌گردد.

وی نیز با بیان اینکه تنوع کتاب­‌ها مخصوصا در زمینه رمان­ و شعر نوجوان در این کتابخانه خوب است، به خبرنگار ایبنا گفت: من علاقه‌­ای به کتاب­خوانی نداشتم اما با تلاش ­ها و راهنمایی‌های مربی مرکز «خانم قمرپور» به مطالعه و کتاب­خوانی علاقه­‌مند شدم.

کنجوری در خصوص اینکه چگونه به عنوان کتاب­خوان برتر کشور دست یافته است؟، گفت: هر کتابی را که مطالعه می­‌کردم، خلاصه­‌ای از آن را یادداشت می­‌کردم و به مربی کانون ارائه می­‌دادم و پس از مطالعه بسیاری از کتاب‌ها در سال 1398 به عنوان کتاب­خوان برتر کشور انتخاب شدم.

برنامه‌های فرهنگی مناطق محروم بیشتر شود
این کتابخوان برتر کشوری افزود: در محله‌­ای که ما زندگی می­‌کنیم، معمولا بچه‌­های هم‌سن من علاقه زیادی به مطالعه کتاب ندارند و بیشتر بازیگوشی می­‌کنند؛ به همین دلیل مسئولین کانون برای تشویق کودکان و نوجوانان به کتاب­خوانی، به افرادی که تعداد بیشتری کتاب را مطالعه کنند، جوایزی اهدا می­‌کنند.

کنجوری گفت: برای تشویق بیشتر بچه‌­ها برای عضویت در کانون، باید برنامه‌­های فرهنگی کانون متنوع، مختلف و متناسب با شرایط سنی افراد باشد و نباید فقط به کتاب­خوانی و قصه­‌گویی بسنده کرد، ضمن اینکه مرکز شماره 11 کانون اکنون فاقد مربی ادبی است.

کتاب به من آرامش می‌دهد
وی گفت: با مطالعه کتاب به آرامش می­‌رسم. نکات زیادی را از کتاب­‌ها آموخته‌­ام و دانسته­‌هایم افزایش پیدا می­‌کند. من هم‌سن و سال­‌های خودم را هم به کتاب­خوانی و مطالعه تشویق و از مزایای مطالعه برای آنها صحبت می­‌کنم. من قصد دارم زمان بیشتری را برای مطالعه صرف کنم و در سطح ملی و بین‌­المللی مقاماتی را کسب کنم.
 
تاثیر خارق‌العاده کتاب در شکل‌گیری شخصیت کودک
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمانشاه در گفت‌وگویی در همین رابطه با خبرنگار ایبنا گفت: در جامعه کودکانی هستند که در محیط‌های نامناسب و در معرض انواع آسیب­‌های اجتماعی قرار داشته‌­اند اما خواندن و مطالعه کتاب باعث شده است شخصیت این افراد به‌گونه‌ای غیرقابل باور شکل بگیرد و اعتلا پیدا کند.

«مهناز فتاحی» اضافه کرد: افرادی که کودک یا نوجوانی را به مطالعه و دوست‌ شدن با کتاب تشویق می‌‌کنند، در واقع او را در راه تفکر و اندیشه و یادگیری نکات جدید در زندگی قرار می­‌دهند؛ به عبارت بهتر او را اندیشمند می­‌کنند و مطالعه و اندیشیدن به‌مرور زمان باعث تغییر در رفتار، گفتار، افکار و نگرش کودک یا نوجوان می­‌شود.

وی افزود: البته نباید منکر نقش پدر و مادر در این موضوع شد و اگر والدین اهل مطالعه باشند و در روز زمانی را برای مطالعه خود در نظر بگیرند و فرزند ببیند که هر روز والدین او زمانی را هر چند کم برای مطالعه کتاب و موضوع مورد علاقه‌­شان صرف می­‌کنند، بدون شک تاثیر بیشتری در کتاب­خوان کردن کودکان یا نوجوانان خواهد داشت.

فعالیت‌های کانون، کتاب‌محور است
فتاحی با تاکید بر اینکه پایه‌ و اساس تمام فعالیت­‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمانشاه کتاب‌محور است، گفت: اگر نمایشی اجرا می‌شود، قصه­‌ای گفته می­‌شود، شعر یا سرودی خوانده می‌­شود، همگی بر اساس کتاب هستند ما پایه تمام فعالیت­‌ها را بر مبنای کتاب برنامه‌­ریزی می‌­کنیم؛ به‌عنوان مثال اگر بخواهیم یک نمایش عروسکی را اجرا کنیم، تلاش می­‌کنیم که از طریق این نمایش موضوع و یا داستان یک کتاب را بیان کنیم.

این مقام مسئول افزود: تمام تلاشمان بر این است که از راه‌­های مختلف کودکان و نوجوانان را با کتاب آشنا و آنها را به کتاب­ خواندن و مطالعه علاقه‌­مند کنیم. در فضای مجازی هم فعالیت­‌ها و اقداماتی را انجام داد‌ه‌ایم، در اینستاگرام صفحه­‌ای به نام «گلستان کتاب» را ایجاد کرده‌ایم و کارهای خلاقانه کتاب‌محور را در این صفحه به نمایش می­‌گذاریم تا بچه‌ها در آن به معرفی کتاب بپردازند. آنها با استفاده از کتاب شعر می­‌خوانند و نمایش اجرا می­‌کنند.

کودکان برگزیده کتابخوان از مناطق حاشیه‌ای کرمانشاه هستند
به گفته مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمانشاه، در هفته آخر آبان‌ماه امسال که به نام هفته کتاب نامگذاری شده است، با رعایت کامل پروتکل­‌های بهداشتی از برگزیدگان کتابخوانی کرمانشاه در سطح ملی تقدیر شد و این افراد را به عنوان الگوهای موفق کتابخوانی به دیگر کودکان و نوجوانان معرفی کردیم.

فتاحی افزود: نکته جالب توجه این است که برگزیدگان کشوری ما از مناطق محروم کرمانشاه هستند که به کتابخانه مراجعه و بیشترین کتاب­‌ها را مطالعه کرده‌­اند.

وی یادآور شد: با توجه به شرایط شیوع بیماری کرونا و اینکه امکان برگزاری برنامه‌­ها و مراسم به‌صورت حضوری در هفته کتاب وجود نداشت، همه مراکز تابعه کانون زمینه‌­ای را ایجاد می­‌کنند تا هر یک از افراد با کلیپ یک‌دقیقه­‌ای و یک فعالیت خلاقانه به معرفی کتاب، تبریک هفته کتاب و کتابخوانی و اجرای فعالیت­‌های کتاب‌محور بپردازند و همه این فعالیت­‌ها توسط کانون در فضای مجازی و سایت­‌ها منتشر خواهد شد.