به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، آیین معرفی نخستین دوره شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر با حضور سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ محمدمجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ ابراهیم حیدری، مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر اجرایی طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر؛ مهدی جمالی‌نژاد، رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور و محمدحسن خوشنویس، دبیر علمی طرح یک‌شنبه(5 اردیبهشت‌ماه) ساعت 14 و 30 دقیقه به‌صورت مجازی برگزار شد.
 
ابراهیم حیدری با ارائه گزارشی از روند اجرایی نخستین دوره شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر گفت: بحث شبکه شهرهای خلاق سال‌هاست که در مجامع بین‌المللی مطرح است و از قرن 21 یعنی از سال 2004 توسط سازمان یونسکو به‌صورت مستمر و سالانه در مجموعه‌ای از موضاعات شهرهایی اعلام می‌شود؛ اما آن‌چه در راستای کلان‌برنامه‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و برنامه ششم توسعه که بر اقتصاد درون‌زا تاکید می‌کرد، در تلاش بودیم تا شبکه‌ای داخلی و ملی راه‌اندازی کنیم که از درون آن شبکه شهرهایی به‌عنوان شهرهای خلاق جهانی معرفی شود.
 
وی ادامه داد: در راستای رسیدن به این مهم، دبیرخانه و شورای سیاست‌گذاری طرح مشخص شد و با این نگاه فراخوانی در سال 98 اعلام شد که با استقبال گسترده شهرها مواجه شد و 367 شهر برای شرکت در این طرح اعلام آمادگی کردند که پس از اعلام آمادگی بانک اطلاعاتی‌ای برای شهرها ایجاد شد. همچنین طی طبق بیان شورای سیاست‌گذاری، کارگاه‌هایی برای شهرهای شرکت‌کننده برگزار شد و مجموعه‌ای از مدیران و نمایندگانی از شهرداری‌ها، انجمن‌های فرهنگی و هنری و هنرمندان صاحب‌نام و روسای اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرها در کارگاه‌های مورد نظر شرکت کردند. سپس این افراد به مراکز استان‌ها اعزام شدند تا اهداف و برنامه‌های خود را با نگاه به موقعیت و توانایی شهرهای خود شناسایی و تدوین کرده و به دبیرخانه ارسال کنند.
 
دبیر اجرایی طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر اشاره کرد: در این مسیر 267 شهر برنامه‌های خود را ارسال کردند و پس از تدوین 9 گروه‌ ارزیاب متشکل از هنرمندان و برنامه‌ریزان تعیین شد که این برنامه‌ها را با نگاه آمایش سرزمینی، تاریخچه و پیشینه شهرها مورد ارزیابی و بررسی قرار بدهند. در این ارزیابی 143 شهر به مرحله نیمه‌نهایی رسیدند و در پایان و داوری نهایی 60 شهر به مرحله پایانی رسیده و به عضویت شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر درآمدند. امیدواریم که در سال‌های آتی این مجموعه شبکه تکمیل شود.
 
به‌گفته حیدری، امیدواریم که از طریق این شبکه، برنامه‌های شهرها دیگر براساس امکانات و تشکیلات همان منطقه باشد نه اینکه تیمی در پایتخت برای تمامی شهرها تصمیم بگیرد و برنامه‌ریزی کند.همچنین امیدوارم که تمامی شهرهای کشور همچون شهرهایی چون اصفهان، بندرعباس، سنندج و ... فرصتی پیدا کنند تا با آموزش و هم‌افزایی میان دستگاه‌ها و مردم به مجموعه شبکه شهرهای خلاق جهانی بپیوندند.

شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر پدیده‌ای پویاست
در ادامه معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که بهمن سال 1397 از سوی مقام معظم رهبری صادر شد، چونان فانوسی راه‌نما، غایت کوشش‌های خالصانه و سعی ستوده‌ی تمام ایرانیان در هر نقش و جایگاهی را رسیدن به «تمدن نوین اسلامی» در ایران می‌داند. برای رسیدن به این مطلوب، رهنمود‌ها، جملگی برای تحقق این هدف ـ به بینش و دانش ـ تبیین شده‌اند و فرهنگ، رشته‌ استوار و در عین حال لطیف و طرفه‌ای است به شیرازه‌بندی و پیوند تمامی تلاش‌ها. در این منشور فرهنگ و هنر که زبانِ بلیغ و بیان رسای فرهنگ است، به‌عنوان مزیت کشور شناخته شده، مزیتی که هم تاریخی است و هم معاصر، خاصه به رشدی که پس از انقلاب اسلامی داشته است.
 
وی افزود: مزیتی که در سراسر جغرافیای پهناور کشور، چون سفره‌ای مرصع و رنگین گسترده است. افزون بر این در حوزه‌ فرهنگ و هنر، منابع انسانی کشور به‌ویژه جوانان، سرمایه‌ای ممتاز به شمار می‌آیند. آن مزایای تاریخی و جغرافیایی در کنار نیروی جوان می‌تواند بر امیدآفرینی و انگیزه‌بخشی، بر اخلاق و معنا و معنویت، و بر آفرینش آثاری شاخص و تأثیرگذار، مؤثر باشد و این ویژگی‌ها به حتم دو نقشِ خوش را ایفا خواهد کرد؛ یکی ارائه تصویری بی‌دروغ و دریغ از ایران عزیز و مقابله با تبلیغات مسموم و سَموم آگین اغیار و دیگر توسعه اقتصاد هنر و اشتغال و ابتکار در معرفی آثار هنری، دست‌یابی به الگوهای بدیع، صنایع خلاق و عرصه‌های نوین و جدیدی در این فصل که همگی مقدمه‌ بایسته‌ای برای تشکیل تمدنِ نوین است.
 
حسینی اشاره کرد: مگر می‌شود بی‌انسان، بی حضور آدمیان، تمدن ساخت و مگر می‌شود تمدنی شکل گیرد بی عنصر حیاتی «شناخت». موجب و موجد هر تمدنی، جامعه‌ای است آراسته و مزین به بهترین ویژگی‌های آن فرهنگ،‌ بنابراین برایِ آن گامِ بلند ضرورت است تا توجه به فرهنگ و هنر، ‌شناخت این پدیده‌ ناب و این آینه‌ی تمام نما، تشویق و ترغیبِ همگان به نگاهی خلاقانه، فعال و هدفمند به این عرصه‌ باشکوه مدنظر قرار گیرد.
 
به‌گفته معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، طرح شبکه شهر‌های خلاق فرهنگ با این رویکرد کار خود را آغاز کرد و دیباچه‌ کار پژوهشی ارزشمند شد. در سه مجلد که آراء تاریخی،‌ جهانی و کارشناسانِ زبده معاصر را در کنار یکدیگر قرار داد و فرصت‌های فراموش شده را بازنمایاند. طرحی که دایره‌ شمولش فرهنگ و هنر در تمام رشته‌ها و فعالیت‌های هنری است از هنرهای سنتی و صنایع دستی که همکاران در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در کنارمان بودند تا وزارت کشور و سازمان شهرداری‌ها و انجمن‌ها و اصناف عرصه فر هنگ و هنر و تمامی خانواده بزرگ فرهنگ و ارشاد اسلامی.
 
وی ادامه داد: فرآیندی که بر آمایش و آموزش و آزمایش و پژوهشِ مستمر استوار شد. 9600 نفر ساعت آموزش در سراسر ایران و تهیه و تمهید صدها پرونده‌ی برآمده از شوق و ذوق برنامه‌ریزانِ دغدغه‌مندِ شهرهای ایران و مشارکت ده‌ها استاد و کارشناسِ کارآزموده حتی در روزهای سخت کرونایی مانع این حرکت نشد.
 
حسینی در ادامه بیان کرد: طرح شبکه‌ شهرهای خلاق فرهنگ و هنر کشور با پژواکی شنیدنی می‌گوید «ایران تهران نیست»، هرگوشه‌ی این مرز پرگهر، سرچشمه‌ هنر است و فرزندان برومندش در آن ماهر و کاردان. طرحی که در لایه‌ی درونی آن، مایه مطالعات جدی، آمایشی در عرصه فرهنگ و هنر است و استمرار آن و توسعه آن چه در تعداد شهرها و چه در افزایش موضوعات می‌تواند به مدیریت بهتر و هدفمند رویدادهای هنری پراکنده منجر شود، توان شهرها را برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های خاصِ فرهنگ و هنر بیفزاید، حمایت‌های وزارت فرهنگ و تمامی دستگاه‌های فرهنگی را در قالب تفاهمنامه‌ها،‌ هدفمند سازد، به توسعه اشتغال و اقتصاد و بهره‌بردن از ظرفیت‌های انسانی کمک کند، در جذابیت‌های شهرها و جلب مخاطبان و گردشگران مؤثر باشد و استقرار اقتصاد مقاومتی در بطن و متن جامعه را تسریع کند که اقتصاد فرهنگ هم درون زاست هم برون گرا؛ هم ارزان است و هم ارزش افزوده فراوان دارد؛ هم بر مبنای داشته‌هاست و هم مُبلغ کشور، و نیز پایه‌ای برای معطوف ساختن جهان به منبع الهام بخشی که ریشه‌ای کهن دارد و شاخساری جوان.
 
معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر پدیده‌ای پویاست، گفت: این طرح با سنجش و ارزیابی‌های مکرر شهرهای عضو در تحقق و اجرای برنامه‌های ارائه شده و همچنین پیوستن شهرهای جدید و توسعه موضوعات در دوره‌های آینده، راهی روشن را پیش‌رو خواهد داشت. در این طرح دو عنوان «شبکه» و قید جمع پس از کلمه شهر یادآور ارزشی ممتاز در فرهنگ کشور می‌باشد و آن رجحان رفاقت بر رقابت، و تقدم معاضدت بر سبقت است؛ ترتیبی که شهرهای کلان و خرد در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند برای کار بر موضوعی مشترک؛ نهادها بی قید عنوان و نام در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند بی‌تمایز ارشاد و میراث و ...و مردم با تمام تنوع و تکثرِ سلایق برای هدفی مشترک، خواهند کوشید چرا که باور داریم به تفاوت هر رنگ و زبان، رنگین کمانِ زیبای ایران در مسیر رسیدن به تمدنی نوین مستعد و مستطیع است.
 
سپس، مهدی جمالی‌نژاد، رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور بیان کرد: بحث شهرنشینی یکی از موضوعات قدیمی بوده و حدود یک دهه است که جهان به سمت شهرنشینی رفته است. یکی از معضلات از سال 2008 همین بحث شهرنشینی است که نیم قرن است که کشور ما به سمت شهرنشینی رفته است. یکی از موضوعاتی که همیشه به آن توجه داشته‌ایم، این بوده که عنوان کرده‌ایم که نظام شهری کشور از نظام کهکشانی به نظام زنجیره‌ای تبدیل شده است و شرایطی برای کشور ایجاد شده که بیش از 38 درصد کشور در چند کلان‌شهر شرایط سختی را ایجاد می‌کند. از 92 هزار روستا و سکونت‌گاه 62 هزار آن سکنه دارد و شرایط خوب گذشته خود را از دست داده است و این موجب می‌شود تا با توجه به شرایط جدید حاکم شده نگاه ویژه‌ای به شهرها داشته باشیم، نگاه به مدیریت شهری متفاوت باشد و گفتمان جدیدی را در مدیریت شهری در پیش بگیریم. یقینا باید به سمت شهرهای خلاق برویم و حتی برای اینکه روستاهای نیز بیش از این آسیب نبینند، می‌توانیم به‌سمت طرح روستاهای خلاق برویم.
 
به‌گفته رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور خیلی از مصادیق در حوزه شهری وجود دارد که اگر نگاه خلاق و نوآورانه در آن‌ها نباشد، به سرانجام نمی‌رسد و حضور شهرهای ایران در شبکه شهرهای خلاق جهان پدیده میمونی است، شهرهای رشت، اصفهان، بندعباس و ... به مجموعه این شهرهای خلاق جهانی پیوستند. شهرها صرفا کالبد نیستند و روح و جسم دارند، اگر بتوانیم توامان آن‌ها را به سمت خلاقیت ببریم، بسیار موثر خواهد بود. این کار در حوزه فرهنگ و هنر قطعا با همکاری و هم‌افزایی  نهادها می‌تواند نتیجه بسیار موثری داشته‌باشد.
 
در پایان نیز دبیرعلمی طرح عنوان کرد: مسئولیت علمی این کار به دفتر پژوهشگاه فرهنگی سپرده شد که با همکاری جمع کثیری از محققان طی چندماه این کار انجام شد که البته این فاز مقدماتی طرح است که اجرایی شده و فازهای دوم و سوم و چهارم آن باید در آینده ادامه پیدا کند و امیدوارم که دچار سرنوشت خیلی از طرح‌های توسعه کشور که با رفتن مسئولان به فراموشی سپرده می‌شود، نشود. چشم‌انداز اصلی کار این بود که دنبال رونق اقتصادی و نشاط فرهنگی در شبکه‌ای از شهرهای خلاق فرهنگ و هنر هستیم. ماموریت طرح کشف، پرورش و ارتقاء ظرفیت‌های و توانمندی‌های نقاط مختلف کشور به‌منظور دستیابی به رونق اقتصاد خلاق در شهرها بود.
 
وی افزود: تلاش شد که اگر بخواهیم در آینده پایدار باشیم و باید یک مخرج مشتریک میان دستگاه‌های مربوطه مثل شهرداری و دستگاه‌هایی چون سازمان میراث فرهنگی، وزارت علوم و برخی نهادهای بین‌المللی مثل یونسکو پیدا می‌کردیم؛ چراکه همگی ماموریت فرهنگی دارند و در برنامه توسعه نقش دارند و باید تمام این سازمان‌ها در برنامه کلان مورد خطاب قرار بگیرند. آن‌چه که به‌عنوان هدف استراتژیک از تمامی دستگاه‌ها استخراج کردیم این بود که همگی برای ارتقاء کیفیت مادی و معنوی زندگی در شهرهای ایران تلاش می‌کنند که این نقطه مشترک تمامی دستگاه‌ها است و می‌تواند ادامه پیدا کند.
 
خوشنویس در ادامه اشاره کرد: در بحث شهرهای خلاق به‌دنبال کشف سلول بنیادی یک شهر و مردم یک نقطه زیستی هستیم که در طول تاریخ موجب بروز خلاقیت‌ها شده است. برای پیداکردن این خلاقیت، باید قاعده رشد را در میان مردم شهر پیدا می‌کردیم تا به عامل خلاقیت می‌رسیدیم. در زیر خاکستر ایام که بر این سرزمین رفته و هر نقطه آن با هجوم قبایل و اقوام، جهل و نادانی و ... خلاقیت‌هایی در زیر این خاکستر مدفون شده است و شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر آن خلاقیت‌هایی را پیدا کرده و آن را پرورش می‌دهد.
 
در پایان مراسم نیز از کتاب سه‌جلدی شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر که به همت دبیر علمی طرح تدوین شده‌است، رونمایی شد. این کتاب سه‌جلدی شامل تدوین اسناد بنیادین طرح شامل اهداف، ماموریت‌، چشم‌انداز و ارزش‌های بنیادین شهرهای خلاق فرهنگ و هنر است.


در این مراسم همچنین شهرهای برگزیده طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر در حوزه 9گانه به قرار زیر معرفی شدند. 

شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر حوزه موسیقی
شهر گنبد کاووس استان گلستان
شهر میانه استان آذربایجان شرقی
شهر قوچان استان خراسان رضوی
شهر بندر کنگ استان هرمزگان
 شهر خاش استان سیستان و بلوچستان
شهر بوشهر استان بوشهر
 شهر اسلام آباد غرب استان کرمانشاه
شهر ایذه استان خوزستان
 شهر منوجان استان کرمان
 
 شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر حوزه ادبیات
 شهر برازجان استان بوشهر
 شهر فومن استان گیلان
 شهر گتوند استان خوزستان
 شهر تربت حیدریه استان خراسان رضوی
 شهر سلطانیه استان زنجان
 شهر شبستر استان آذربایجان شرقی
شهر نیشابور استان خراسان رضوی
 شهر سرباز استان سیستان و بلوچستان
 شهر تبریز استان آذربایجان شرقی
 
شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر حوزه مد و لباس
 شهر پیرانشهر استان آذربایجان غربی
شهر آق قلا استان گلستان
 شهر نوشهر استان مازندران
 شهر اوز استان فارس
شهرجیرفت استان کرمان
 
 شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر حوزه سینما
 شهر بندرعباس استان هرمزگان
 شهر بندر انزلی استان گیلان
 شهر قصر شیرین استان کرمانشاه
شهر تفت استان یزد
 شهر کاشان استان اصفهان
 شهر چابهار استان سیستان بلوچستان
 
 شبکه شهرهای خلاق و فرهنگ و هنر حوزه هنرهای تجسمی
 شهر کرمان استان کرمان
 شهر شیراز استان فارس
 شهر یزد استان یزد
 شهر نهبندان استان خراسان جنوبی
 شهر اردبیل استان اردبیل
 شهر خوی استان آذربایجان غربی
 شهر گرگان استان گلستان
 شهر قم استان قم
 شهر قزوین استان قزوین
 شهر جوانرود استان کرمانشاه
 شهر بابلسر استان مازندران
 
 شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر حوزه هنرهای نمایشی
 شهر اهر استان آذربایجان شرقی
شهر مسجدسلیمان استان خوزستان
 شهر تفرش استان مرکزی
 شهر بهبهان استان خوزستان
 شهر میناب استان هرمزگان
 
 شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر و حوزه صنایع دستی
 شهر میبد استان یزد
 شهر زنجان استان زنجان
 شهر سیرجان استان کرمان
 شهر سمنان استان سمنان
 شهر مود استان خراسان جنوبی
 شهر کوزه کنان استان آذربایجان شرقی
 شهر مینودشت استان گلستان
 شهر لالیجین استان همدان
 شهر ملایر استان همدان
 شهر کیش استان هرمزگان
 
 شهرهای شایسته پیوستن به شبکه شهرهای خلاق و فرهنگ و هنر حوزه چاپ و بسته بندی
 شهر گلمورتی استان سیستان و بلوچستان
 شهر جلفا استان آذربایجان شرقی
 شهر اسکو استان آذربایجان شرقی
شهر بم استان کرمان
 
 شهرهای شایسته پیوستن به شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر حوزه رسانه و مطبوعات
 شهر مشهد استان خراسان رضوی