در این کتاب استیگ هاوارد علاوه بر شرح نظریه رسانهای شدن به رسانهای شدن پدیدههای اجتماعی و فرهنگی در جامعه، یعنی سیاست، دین و بازی میپردازد.
کتاب از هفت فصل اصلی تشکیل شده است که در هر کدام وجه خاصی از رسانهای شدن فرهنگ و جامعه مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه نگاهی اجمالی به فصول کتاب میاندازیم: «از واسطهبودن تا رسانهایشدن» عنوان فصل نخست کتاب است که به نوعی مقدمه برای ورود به مبحث اصلی نیز محسوب میشود، در این بخش اهمیت و شالودههای نظری رسانهای شدن مورد توجه قرار گرفته و نویسنده به موضوعاتی مانند رسانه درفرهنگ و جامعه، نظریهای حد وسط و فرایند مدرنیته سطح بالا پرداخته است.
در فصل دوم با عنوان «رسانهایشدن: یک رویکرد نظری جدید» ما به شکل مبسوط با جنبههای نظری رسانهای شدن آشنا میشویم؛ مدرنیته رسانهای شده یا تمدن؟، رسانهای شدن در نظریه پست مدرن، رسانهها به مثابه نهادی نیمه مستقل، رسانهها به عنوان دگرگون کننده تعامل و تجدید ساختار هنجارهای اجتماعی از جمله مباحثی است که در این فصل مورد توجه قرار گرفته است.
«رسانهایشدن سیاست: از مطبوعات حزبی تا صنعت افکارسازی» عنوان فصل سوم کتاب است. نویسنده در این بخش تلاش دارد به سراغ نمونههای تجربی از رسانهای شدن پیش برود و در قدم اول سیاست را برگریده است، در این بخش موضوعات مهمی از جمله رسانههای جدید و شبکه ارتباطات سیاسی گسترده، شخصی شدن سیاست و نقش دوگانه مفسر سیاسی وابسته به رسانه مورد بحث قرار گرفته است.
نویسنده در فصل چهارم کتاب با عنوان «رسانهایشدن دین: از ایمان به کلیسا تا افسون رسانهای» رسانهای شدن یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی زندگی بشر یعنی دین را مورد توجه قرا رداده است. در سخن آخر این بخش میخوانیم: «رسانهها الزاما تاثیر یکسانی بر دین ندارند: در برخی از موارد ممکن است رسانهها بار دیگر تقدسگرایی جامعه را افزایش دهند؛ در موارد دیگر، اقتدار دین نهادینه شده را تضعیف میکنند و به ترویج تصورها، آیینها و طریقههای پرستش سکولار میپردازند. این فرایندها در سطح کلی ویژگی مشترکی دارند: همه آنها بر رسانهای شدن دین گواهی میدهند.»
«رسانهایشدن بازی: از آجرها تا بایتها» عنوان فصل پنجم کتاب است. تحت تاثیر قرار گرفتن بازیهای کودکان و به طور مشخص دوران کودکی با رسانهها، امری است که نمیتوان آن را انکار کرد. در این فصل ابعاد مختلف این موضوع از تحول دوران کودکی تا بزرگسالی زودرس کودکان تا مجازی شدن و دگرگونی بازی مورد بحث قرار گرفته است.
نویسنده در فصل ششم کتاب باعنوان «رسانهایشدن عادتواره: شخصیت اجتماعیِ یک فردگرایی جدید» با فضایی متفاوت از چند فصل گذشته، تاثیر رسانهها بر شخصیت افراد و نسبت آن با محیط اجتماعی را مورد توجه قرار داده است. موضوعاتی مانند عادتواره و شخصیت اجتماعی، از قطبنما تا گردش نما، پیوندهای ضعیف و معاشرت، رسانهای شدن عادتواره، به رسمیت شناخته شدن از طریق رسانهها و فردگرایی نرم در این فصل مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل هفتم و موخره کتاب به عنوان نتیجهگیری به پیامدها و سیاستهای رسانهای شدن اختصاص یافته است. او با بررسی موضوعات بیان شده در فصلهای پیشین این طور نتیجه میگیرد که عبارت رسانهای شدن فرهنگ و جامعه به معنای ناتوانی در کنترل تاثیرات رسانهها نیست و با ترکیب سیاستهای کلان وخرد رسانهای و بهرهمندی از جامعه مدنی میتوان رسانهها را در خدمت جامعه و فرهنگ درآورد، نه برعکس.
«رسانهایشدن فرهنگ و جامعه» نوشته استیگ هاروارد با ترجمه سید محمد مهدیزاده و همکاران در 344 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 30 هزار تومان به همت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است.
نظر شما