در رساله مختصر حاضر کوشش شده تا با اجمال تمام درباب «تاریخ از پایین» به پرسشهای زیر پاسخ داده شود: تاریخ از پایین چیست؟ زمینههای فکری و فلسفی تاریخ از پایین کدامهاست؟ تاریخ از پایین مکتب است یا گرایش؟ تاریخ از پایین و نظریههای اجتماعی. تاریخ از پایین چه نسبتی با تاریخهای دیگر دارد؟ تاریخ از پایین و جنبش فمینیسم. آیا تاریخ از پایین زیر مجموعه تاریخ اجتماعی است؟ منابع تاریخ از پایین کدام است؟ نسبت تاریخ از پایین و تاریخ شفاهی چیست؟ نسبت تاریخ از پایین و تاریخ محلی چیست؟ تاریخ از پایین به چه کار میآید؟ مخالفان تاریخ از پایین چه میگویند؟ گرایشهای فکری و نظری در تاریخ از پایین چیست؟ تاریخ از پایین در ایران. تاریخ از پایین و تاریخ ایران. تاریخ از پایین و انقلاب اسلامی. تاریخ از پایین و جنگ تحمیلی. افقهای تاریخ از پایین کدامند؟ مرزها و پرسشهای تاریخ از پایین چیست؟ و...
یاحسینی در ادامه مقدمه کتاب «تاریخ از پایین» نوشته است: چندین سال پیش بهنظرم رسید با توجه به مطالعات در زمینه فلسفه نظری تاریخ و بهخصوص با تکیه بر تجربیات شخصی خودم در زمینه نگارش «تاریخ از پایین» و «تاریخ اعماق» سلسله مقالات و مطالبی دراین زمینه نوشته و بهتدریج در مجله الکترونیک و اینترنتی «تاریخ شفاهی» وابسته به حوزه هنری منتشر کنم. این فکر را با مدیر وقت این سایت در میان گذاشتم و او از آن استقبال کرد. تقریبا از اواخر پاییز 1393 بود که شروع بهنگارش مقالاتی دراین باب کردم که بهتدریج دراین مجله اینترنتی، منتشر شد. هنوز چند شماره از آن مقالات منتشر نشده بود که «بنا به دلالی» چاپ بقیه مقالات متوقف شد.
چندین سال سپری شد و من سرگرم انبوه کارها و طرحهای پژوهشی و مطالعاتی دیگر شدم. در چند ماه اخیر بار دیگر به این مجموعه رجوع کردم. دریغم آمد آن مطالب منتشر نشده، فرصت انتشار نیابند. از این روی تصمیم گرفتم با ویرایش جدید آن مقالات و افزودن چند نوشتۀ تازه به آن که آخرینش درباب شیوع آنفلوانزای 1918 در قزوین است، مجموع آن مقالات را در قالب کتاب چاپ و منتشر کنم.
«تاریخ از پایین» یا «تاریخ از اعماق» نوعی روش، بینش و دیدگاه نسبت به انسان، جامعه و تاریخ است. ما ایرانیان اگر چه در زمینه نظری با اصول چنین تفکر تاریخی آشنایی چندانی نداریم؛ اما در عمل و بدون شناخت مبانی فلسفی آن، با این نوع تاریخنگاری آشنایی داشته و حتی به آن دلبسته هستیم!
یادآوری میشود، کتاب «تاریخ از پایین» نوشته سید قاسم یاحسینی، نویسنده، مورخ اجتماعی و پژوهشگر جنوب به همت انتشارات «هامون نو» با شمارگان ۷۰۰ نسخه راهی بازار کتاب شده است.
نظر شما