به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، جلسه بررسی صلاحیت محمدمهدی اسماعیلی، وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم سه‌شنبه (دوم شهریورماه) بعد از قرائت گزارش کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، در صحن علنی آغاز شد.

بعد از نمایندگان موافق و مخالف، محمدمهدی اسماعیلی، پشت تریبون مجلس شورای اسلامی در دفاع از خود سخنرانی کرد.
 
اسماعیلی با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای صدر اسلام، اباعبدالله الحسین، امام خمینی(ره) و شهدای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و تشکر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در برگزاری جلسات متعدد بررسی صلاحیت وزرا و اصحاب رسانه در پوشش خبری این بررسی‌ها، با اشاره به دیدگاه‌، نقد و پیشنهادات کارشناسان برای تدوین برنامه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سوی کارشناسان گفت: به همه این دیدگاه‌ها احترام می‌گذاریم.
 
وی با اشاره به مفهوم فرهنگ بیان کرد: فرهنگ، مجموعه‌ای از بینش‌ها، گرایش‌ها، عادات، روش‌ها، سنت‌ها و سبک زندگی در جوامع و در یک کلام مدیریت فردی و اجتماعی انسان‌هاست. همه این تعاریف در جای خود صحیح، اما آنچه سال‌هاست از تعریف فرهنگ بر دل‌‌ها نشسته، تمثیل رهبر معظم انقلاب از فرهنگ به‌عنوان هوا است. فرهنگ حال و هوای مردم، جامعه و حال و هوای خود ماست. فرهنگ فضای تنفس جامعه است وقتی پاکیزه باشد، جامعه را بانشاط و پویا می‌بینیم و البته آلودگی آن نیز هرچقدر باشد، خاموش و بی‌صدا اثرگذار خواهد بود.
 
اسماعیلی ادامه داد: فرهنگ ریشه اصلی انقلاب اسلامی عظیم ماست. اهداف بلند انقلاب مانند آزادی و استقلال ملت‌ها، رفع محرومیت، اجرای عدالت، گسترش معنویت، مبارزه با مستکبران و در یک کلام حاکمیت اسلام ناب محمدی است.
 
وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم افزود: همه ارزش‌ها و آرمان‌ها، ذاتا فرهنگ‌بنیان بوده و هست. همه قیل‌وقال‌های ایسم‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی ریشه در فرهنگ دارد. اصل انقلاب و دفاع مقدس امری فرهنگی بود. دفاع حرم نیز امری فرهنگی است. همه مجاهدت مجاهدان در عرصه علمی و فرهنگی، عرصه سلامت و سازندگی و سایر عرصه‌ها در فرهنگ ریشه دارد. نزاع امروز، منبعث از تقابل فرهنگ‌هاست؛ تقابل فرهنگ اصیل توحیدی در برابر فرهنگ غیرتوحیدی. تقابل فرهنگ جهاد، ایثار و خدمت به مردم در برابر فرهنگ خودخواهی و دنیاخواری است. فرهنگ انقلاب اسلامی در برابر فرهنگ استکباری و فرهنگ لیبرال ‌سرمایه‌داری آدم‌خور. فرهنگ امید و نشاط و معنویت در برابر فرهنگ الحاد و پوچ‌گرایی.
 
وی بیان کرد: امروز تمام دلبستگان انقلاب اسلامی و مستعضفان عالم در دنیای پرزرق و برق مستکبران و زورگویان در شبکه‌های شیطانی، قد علم کرده‌اند ایستادگی می‌کنند و شهیدان و ایثارگران و خانواده‌های عزیز آن‌ها و ملت صبّار و شکور ایران، در صف تقابل بزرگ تمدنی تاریخی و تمدن‌ساز قرار دارند؛ البته که پیروزی از آن مومنان و مستضعفان است.
 
اسماعیلی گفت: در جریان این تقابل فرهنگی و تمدنی در عرصه مدیریت فرهنگ و هنر، عرصه نمایش و سینما و تئاتر، ادبیات و شعر و موسیقی، عرصه هنرهای تجسمی و همه عرصه‌های هنری، سنگرهایی مهم راهبردی و بلکه مقدس برای هستند. چرا می‌گوییم راهبردی؟ چراکه امروز جنگ اصلی در دنیا جنگ شناخت‌هاست؛ جنگ تبلیغاتی و رسانه‌ای است. امروز تمدن شیطانی با موسیقی، ادبیات و سینما تلاش می‌کند در باور، جهان‌بینی و گرایش اراده قوی انسان‌ها و ملت‌ها، به نفع اهداف استعماری و سلطه‌خواهانه خود دستکاری کند و به زور پول و تزویر و رسانه‌های جهنمی، ملت‌ها را از فرهنگ و هویت خود خالی، منصرف و بلکه منزجر کند؛ بنابراین همه این هنرها و رسانه‌ها و صنایع فرهنگی برای ما بسیار بااهمیت و عزیز است.
 
وزیر پیشنهادی دولت سیزدهم ادامه داد: چرا می‌گوییم مقدس؟ چراکه هنرمند عزیز، شاعر خوش‌قریحه، آن نوازنده چیره‌دست، آن خواننده خوش‌صوت، آن فیلم‌ساز و بازیگر زبردست و آن ناشر باانگیزه و آن عنصر فرهنگی و رسانه‌ای بی‌ادعا و پرکار، با کمترین امکانات در مبارزه با یک تمدن استکباری دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ ریش و گیس سفید می‌کنند.
 
وی افزود: اگر این عرصه، عرصه نبرد است و به قول رهبر انقلاب، مبارزه فرهنگی، مهم‌ترین مبارزه‌هاست؛ پس همه این عناصر برای امثال من، در حکم مجاهدان خط مقدم در کارزار تمدنی هستند؛ حمایت و پشتیبانی از آنان وظیفه شرعی، عقلی، قانونی و فرهنگی بنده است. این فرهنگ، ارزش جان‌دادن دارد و آن هنرمند که نه صرفا برای هنر، بلکه برای آرمانش، برای خدمت به مردمش، برای درد جامعه‌اش، برای مبارزه با دشمنان دین و آئینش می‌نویسد، می‌سراید، می‌سازد و می‌پردازد حق ستایش بر گردن امثال من دارد.

کار اصلی در دولت مردمی برعهده مردم است
اسماعیلی گفت: در دولت مردمی، کار اصلی بر عهده مردم است. دولت، همین که موانع را مرتفع و انحصار و مفاسد را جمع و سیاستگذاری را مدیریت کند، بیشتر امور اصلاح می‌شود. بار اصلی کارزار فرهنگی بر دوش پرتوان اندیشه و فرهنگ و هنر خواهد بود و این خادم کوچک همه تلاش خود را برای حمایت از تولیدات ارزشمند و تولیدکنندگان ارزشمندتر به کار خواهد بست. برخی دوست داشته و دوست دارند، دولت در عرصه فرهنگ یک موجود ناتوان و بی‌اراده و منفعل باشد؛ این رویکرد را قبول نداریم. عرصه فرهنگ در نظام اسلامی عرصه ولنگاری و سهل‌اندیشی نیست؛ اما اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کارهایی که موسسات و انجمن‌ها و صنوف فرهنگی می‌توانند برعهده بگیرند را تصدی و تسری کند، قبول نداریم؛ به‌عبارت دیگر می‌توانیم از ظرفیت قابل توجه انجمن‌ها استفاده کنیم. امروز کشور آکنده از دانشمندان حوزه‌های مختلف است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دنبال تصدی‌گری نیست؛ بلکه باید به دنبال به‌کارگیری انجمن‌ها باشد. این کار را عملی خواهیم کرد.

رفع مشکلات معیشتی نخستین اقدام وزارت ارشاد خواهد بود
اسماعیلی با اشاره به مهم‌ترین تلاش‌های حوزه فرهنگ و هنر بیان کرد: مشکلات معیشتی بخش قابل توجهی از اصحاب فرهنگ را به خود مشغول کرده؛ شیوع کرونا هرچند یک بلای همه‌گیر بود؛ اما بیشتر این بلا به حوزه اصحاب فرهنگ و هنر رسیده است. تعطیلی سینماها، سالن‌های نمایش، کنسرت‌ها، کتابفروشی‌ها، مشاغل فرهنگی، آن هم بدون حمایت و جبران، ضربه‌های سختی به حوزه فرهنگ کشور وارد کرده است. دولت مردمی، در نخستین اقدام به رفع مشکلات فعالان این عرصه اقدام خواهد کرد.
 
وی افزود: موضوع دوم، رکود اقتصادی است که موجب افزایش چندبرابری قیمت محصولات فرهنگی شده است. فقدان نظارت، گرانی افسارگسیخته، زمینه‌ساز کاهش قدرت خرید مردم شده است؛ به‌طبع این مشکل نخستین کالایی که از سبد زندگی مردم حذف می‌شود، محصولات فرهنگی است؛ بنابراین در دولت مردمی، باید برای این مشکل چاره‌اندیشی کنیم که البته انجام شده است.

فناوری‌های نوین را در اداره امور فرهنگی باید به رسمیت بشناسیم
اسماعیلی ادامه داد: سومین مسأله تولید و توزیع غیرقانونی محصولات فرهنگی است. اصحاب فرهنگ و هنر ازجمله ناشران و نویسندگان به محض پرفروش‌شدن یکی از آثارشان، شاهدند در میدان انقلاب و یا نقاط دیگر شهر این آثار با دستگاه‌ها چاپ زیرزمینی در قالب افست چاپ و به بازار عرضه می‌شود؛ درحالی‌که حق ناشر و پدیدآور رعایت نمی‌شود. برای این مشکل و معضل، باید در دولت مردمی تدبیری اندیشه شود. نکته چهارم فقدان و تناسب الگوی حکمرانی در عرصه فرهنگ با گسترش فضای مجازی است؛ همچنین پیشران‌های فناوری؛ امروزه با گسترش فناوری‌های نوین بسیاری از حوزه‌های فرهنگ و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را دچار تغییر کرده است؛ درحالی‌که ساختار فعلی با ساختار چهار دهه گذشته مدیریت می‌شود. برای این موضوع نیز نیازمند تدبیر هستیم. به‌عنوان مثال فناوری‌های نوین را باید به رسمیت بشناسیم و در ساختار اداری وزارتخانه وزن بدهیم. متناسب با این تغییرات بتوانیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را چابک کنیم.
 
اسماعیلی ادامه داد: نکته پنجم اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد امروز، یک وزارتخانه منفعل و کم‌اثر شده است. در جلساتی که در کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی حضور داشتم، مکرر به این موضوع اشاره شد که وضعیت ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی موجب تاسف است. در اکثر شهرستان‌ها ادارات ارشاد با حداقل نیرو و حداقل امکانات و همچنین در ستاد، یک سری کارهای حداقلی، موردی و اندک انجام می‌شود؛ به‌ عبارت دیگر به‌طور کل از عرصه سیاستگذاری خارج شده است. چطور یک وزارتخانه که باید پیشران مهندسی فرهنگی کشور باشد، با این وضعیت نیروی انسانی و انفعال در این جایگاه قرار می‌گیرد.
 
وی بیان کرد: دسترسی عادلانه مردم همه مناطق کشور به امکانات فرهنگی نکته بعدی است. باعث تأسف است، امروزه مرکز تولیدات فرهنگی عمدتا در تهران است. بیش از 90درصد محصولات حوزه نمایشی در تهران اتفاق می‌افتد. آیا مناطق مختلف کشور، هنر، تاریخ و کهن ندارند؟ ایران رنگین‌کمانی از اقوام و قومیت‌هاست بسیاری از آثار فرهنگی و هنری استان‌های کهن ایران، مثل سیستان و بلوچستان عزیز، خراسان بزرگ که مهد تمدن تاریخی ماست، استان‌های شمالی که اولین دولت‌های تمدن‌ساز اسلامی از منطقه طبرستان ظهور کرده‌اند. اسماعیلی ادامه داد: آذربایجان قهرمان، تبریز، ارومیه، اردبیل به دست فراموشی سپرده شده‌اند. کردستان قهرمان و فرهنگ دلاوری این منطقه، خوزستان عزیز که بزرگ‌ترین فرصت برای حضور ما در کشورهای غرب آسیا محسوب می‌شوند. همه این فرصت‌های بزرگ مورد کم‌توجهی قرار گرفته است. بوشهر، هرمزگان همه باعث افتخارند؛ نظیری مانند بزرگان این مناطق در تاریخ وجود ندارند. فارس، اصفهان، کرمان، یزد، چهارمحال بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، قزوین، زنجان، همدان؛ همه این مناطق دارایی‌های بزرگ ما هستند. فرهنگ یعنی به رسمیت شناختن اقوام، قومیت‌ها؛ همه این‌ها ایران عزیز ما هستند.

باید در حوزه فرهنگ عُرضه داشته باشیم
وی گفت: باید در حوزه فرهنگ عُرضه داشته باشیم زمینه رشد و تعالی فرهنگی این کشور را برای این کشور هفت‌هزارساله فراهم کنیم. سرزمین ما آکنده از زنان و مردان بزرگ و فرهنگ ایران فرهنگ غنی است. در دولت مردمی، تلاش خواهیم کرد به همه این ظرفیت‌ها توجه شود و به فعلیت برسد.
 
اسماعیلی درباره حوزه محتوایی و نظارت گفت: در این دو حوزه نیازمند قدرتمندی بیشتر هستیم. در کمیسیون‌ها نسبت به این دو موضوع گله‌مندی‌های مطرح شد که برای رفع آن‌ها تلاش خواهد شد.
 
وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این مطلب که 23 سال سابقه فعالیت بیرون از بدنه دولت را دارم، بیان کرد: براساس تجربه و با پشتوانه رای اعتماد مجلس، برنامه‌های مطرح‌شده اجرایی خواهد شد. احیای نقش فرهنگ عمومی، نوسازی سنجه‌ها در سنجش شاخص‌های کیفی و کمی نقش زندگی در سبک زندگی و میزان موفقیت دستگاه‌ها برمبنای رصدهای مستمر و پایش‌های معتبر در ابعاد شهری، استانی و کشوری. شورای فرهنگ عمومی یک ظرفیت بزرگ است؛ نماینده امام جمعه عضو این شوراست؛ امام جمعه نماینده امامت امر در شورای فرهنگ عمومی دارای مسئولیت است.
 
اسماعیلی ادامه داد: ارتقای جایگاه شورای فرهنگ عمومی یک نکته اساسی است. آمارهای تأسف‌باری درباره کارکرد شورای فرهنگ عمومی استان‌ها شنیده می‌شود که مدت‌هاست تشکیل نشده. دولت مردمی برای تدبیر همه مشکلات آمده است.

آرایش رسانه‌ای کشور باید به موضع آفندی تغییر کند
وی درباره ضروت باز‌طراحی آرایش رسانه‌ای کشور افزود: بازطراحی آرایش رسانه‌ای کشور از دیگر رویکرد‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم تنفیذ سیزدهمین رئیس جمهور اشاره کردند که آرایش رسانه در کشور نیازمند تقویت است. با توجه به اینکه از چندسال گذشته قرارگاه جریان‌سازی رسانه‌ای کشور را طراحی کردم و مسئولیت آن را دارم، با جزئیات و آمار و ارقام از وضعیت و رویکرد آن‌ها در مواجه با رسانه‌های داخلی باخبرم. این آرایش باید دوباره تنظیم شود. به‌عبارت دیگر از حوزه پدافندی باید به موضع آفندی حرکت کنیم که قابل تحقق است و با تجمیع امکانات به دست می‌آید.

90 درصد ملزومات تولید کتاب وارداتی است
اسماعیلی با اشاره به اهمیت موضوع اقتصاد فرهنگ گفت: بهبود کسب و کارهای قانونی، تقویت امنیت صادرات صنایع فرهنگی از درگیر مسائل مهم حوزه فرهنگ است. در ایران فرهنگی استعدادهای قابل توجهی وجود دارد که با سرمایه‌گذاری صحیح حتی از صادرات نفت بی‌نیاز می‌شویم. قدرت فرهنگی جمهوری اسلامی بی‌نظیر است. تقویت عادلانه زیرساخت‌های تولیدی و آموزشی در رأس برنامه‌ها خواهد بود. پیگیری خودکفایی در زیرساخت‌های حوزه نشر از دیگر رویکردهای اصلی فرهنگی دولت است. جالب است بدانیم 90درصد کاغذ، جوهر، فیلم و زینک، دستگاه‌های چاپ وارداتی است. آیا حوزه‌های دانش‌بنیان برای سرمایه‌گذاری در این حوزه توانمند نیست؟ بی‌تردید با سرمایه‌گذاری در این عرصه، اقدامات قابل توجهی محقق خواهد شد. شمارگان کتاب در کشور به‌شدت کاهش پیدا کرده و به 500 و یا 200 نسخه رسیده است که مایه ناراحتی است.
 
اسماعیلی افزود: باید از نوابغ و مفاخر استان‌های مختلف تقدیر کنیم و حتما باید به این نمادهای ملی ارج بنهیم. حمایت‌های دولتی از تولیدکنندگان کالاهای فرهنگی باید هدفمند شود. یکی از گلایه‌ها، دریافت یارانه از سوی تولیدکنندگان و فقدان خروجی است. اصلاح الگوها، افزایش دقت و سرعت و هوشمندی در فرآیندهای نظارتی و حمایتی.
 
وی خطاب به مردم و نمایندگان گفت: مردم و نمایندگان عزیز! در این جایگاه به‌عنوان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش خواهم کرد تا بیانیه گام دوم انقلاب به‌عنوان منشوری برای آگاهی ملت ایران و راهبردی برای نهادینه‌سازی انقلاب و نقشه راه فرهنگی کشور، برای تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی، تکمیل پروژه‌ نظام‌سازی، جامعه‌پردازی و تمدن نوین اسلامی در صدر برنامه‌ریزی‌ها قرار گیرد.
 
اسماعیلی افزود: بر این باورم که اصحاب فرهنگ این سرزمین، مردمانی از قبیله بارانند که با روحی پاک و جانی چالاک بر مزرعه خشک و نارس جوامع، طراوت بخشیند و گنج فرهنگ و هنر این دیار را رایگان به آن‌ها تقدیم و در بازار غوغازده عالم خاکی سجاده سحر می‌گسترانند. معتقدم با صیانت از این گوهر دردانه، گامی بلند بر فراخوان بشریت به فرهنگ و هنر ایران اسلامی این جغرافیای جان و سرزمین خورشید برداشته خواهد شد. ایران عزیز ما رنگین‌‌کمانی زیبا و چشم‌نواز از مجموعه خوبی‌هاست و امروز انقلاب اسلامی ملت ایران منادی پیام معنویت و اسلام رحمانی در جهان مادی است؛ ایرانی که چشم امید غرب به خورشید گرمابخش فرهنگ و هنر انسانی و اخلاقی آن دوخته شده است. ایثارگران عزیز این سرزمین باید امروز در حوزه‌های مختلف ازجمله در حوزه فرهنگ در پیشتازی این عرصه قرار گیرند.