خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- مرتضی میرحسینی: «یک: هدف بعثی‌ها از اولین حملات هوایی و بمباران فرودگاه‌ها ایران نابودی نیروی هوایی ما یه اصطلاح خودشان «شکستن کمر ایران» بود. ظهر سی‌ویک شهریورماه 192 جنگنده عراقی از مرزهای کشور ما گذشتند و چند فرودگاه و پایگاه هوایی در تبریزی و تهران و همدان و کرمانشاه و اصفهان اهواز و بوشهر و چند شهر دیگر را بمباران کردند. اما نه به هیچکدام از اهداف تعیین‌شده رسیدند و نه حتی ضربه‌ای موثر به نیروی هوایی ایران وارد کردند. به قول آنتونی کردزمن نویسنده کتاب «درس‌های جنگ مُدرن» بعثی‌ها «همه جنگنده‌ها و بمب‌افکن‌های خودشان را به میدان آوردند و مدعی بودند خسارات سنگینی به ایرانی‌ها زده‌اند، اما در واقع اولین شکست عراق همین حمله هوایی بود. مثلاً در حمله به فرودگاه مهرآباد بمب‌ها به شکل پراکنده در منطقه‌ای وسیع پرتاب شده بودند. حتی در مواردی که به باندها هم خورده بودند خسارات محدودی داشت.»
دو: اما هرچقدر عملیات از حیث نظامی، بد و تخیلی طراحی شده بود، پرواز جنگنده‌های عراقی روی آسمان ایران و بمباران مناطقی از خاک کشور نگرانی‌هایی در جامعه ایجاد کرد و حتی بسیاری را به وحشت انداخت. بیشتر مردم حتی نمی‌دانستند دقیقا چه اتفاقی افتاده است و هواپیماها متعلق به کجا هستند. گویا برخی فکر می‌کردند کودتای دیگری - شبیه به کودتا نقاب (نوژه) - روی داده است. پس هم ترس و نگرانی وجود داشت و هم ابهام و بسیاری پرسش‌های بی‌پاسخ. حتی بعد از اینکه معلوم شد این شرارت، کار عراقی‌هاست و بعثی‌ها با زیرپا گذاشتن قرارداد الجزایر به خاک کشور ما تجاوز کرده‌اند، باز این پرسش باقی مانده بود که «واکنش ایران چه خواهد بود؟» حتی جمعی از نمایندگان مجلس - که خودشان را باخته بودند - نظامیان کشور را زیر سوال می‌بردند. امام(ره) در پیامی به مناسبت شروع سال نو تحصیلی، بحران را مدیریت کرد. «مردم فکر نکنند دولت و ارتش ما نمی‌توانند جواب عراقی‌ها را بدهند. هر وقت لازم باشد، پیامی به مردم می‌دهم و به صدام و کسانی که مثل او هستند ثابت می‌کنیم که نوکران امریکا چیزی نیستند. مردم ایران نباید دست‌وپای خودشان را گم بکنند. اگر مسأله جدی شد، دستور می‌دهم عراق را سر جایش بنشانند. دزدی آمده سنگی انداخته و فرار کرده است.»
سه: ایران زودتر و محکم‌تر از آنچه بعثی‌ها انتظارش را داشتند واکنش نشان داد. چند ساعت بعد از پایان عملیات ناموفق عراقی‌ها، نیروی هوایی ارتش ایران عملیات گسترده‌ای موسوم به کمان 99 را در پاسخ به تجاوز نظامی عراق به اجرا گذاشت. عملیاتی که با پرواز 150 جنگنده آغاز شد، با بمباران تأسیسات نفتی عراق در اربیل و موصل و کرکوک ادامه پیدا کرد و با وارد کردن چند ضربه سنگین به نیروی دریایی صدام در خلیج فارس به پایان رسید.
نیروی هوایی ایران - که بعثی‌ها مدعی نابودی‌اش بودند - از بصره تا بغداد را زیر آتش گرفت و بساط هیاهوی طرف متجاوز را جمع کرد. عملیات کمان 99 برخلاف عملیات دشمن هم موفق بود، هم روحیه مردم را بالا برد و هم فضاسازی‌های تبلیغاتی عراق را بی‌اثر کرد (درباره بیشتر دانستن از عملیات کمان 99 کتاب «نبرد در آسمان» را که خاطرات امیر خلبان فضل‌الله جاویدنیا است بخوانید). مهدی بشارت که آن زمان به عنوان کاردار سفارت ایران در بغداد بود تعریف می‌کرد که «تلویزیون عراق با آب و تاب از حمله هوایی عراق به ایران می‌گفت و اعلام می‌کرد تمام هواپیماهای ایران را نابود کرده. خیلی ناراحت بودم. دو روز بعد در دفترم حس کردم بغداد به لرزه افتاده است. هواپیماها به بغداد حمله کرده بودند. هواپیماهای ایران مثل باران بر سر موسسه‌های نظامی و دولتی عراق بمب می‌ریختند. فرودگاه بغداد طوری آسیب دید که تا مدتی قابل استفاده نبود و افراد عادی که می‌خواستند وارد بغداد شوند به اردن می‌رفتند و از آنجا با اتومبیل به بغداد می‌آمدند.»
شنبه ۳ مهر ۱۴۰۰ - ۱۱:۳۹
نظر شما