زندگی روزمره در اسپانیای دوره تفتیش عقاید چگونه بود؟
اسپانیا امپراتوری جهانی بود که خورشید در آن غروب نمیکرد/ تاریخی که در تاریکی و وحشت فرو رفت
«دیوان تفتیش عقاید اسپانیا» سه و نیم قرن تاریخ این کشور را در تاریکی و وحشتی فرو برد که مسیحی و غیرمسیحی، مسلمان و یهودی را آواره ناکجاها کرد؛ جاهایی که نمیدانستند چه سرنوشتی در انتظارشان است.
در این کتاب تلاش شده از فعالیتهای روزمره همه طبقات جامعه اسپانیا و همچنین گروههای اقلیت روایتی بیطرفانه به دست داده شود. این روایت زمینههای متفاوتی را دربر میگیرد؛ از قبیل گرایشهای مذهبی، اخلاقیات، تلاش معاش و رویاروییهای متعدد با دیوان تفتیش عقاید. در هر فصل به یکی از این زمینهها پرداخته شده تا در نهایت و در مجموع تصویری منسجم از جنبههای گوناگون زندگی روزمره اسپانیاییها در اختیار خواننده قرار گیرد. در راستای این هدف نیز منابع گوناگونی بررسی شدهاند که بعضی از آنها از همان دوره به جا ماندهاند و امروز به دست ما رسیدهاند و برخی دیگر منابع اطلاعات کلی به شمار میآیند. اسامی اشخاص نیز با همان املا و تلفظ اسپانیایی در کتاب ذکر شدهاند.
این کتاب در هفده فصل تنظیم شده و رویدادها به ترتیب تاریخ آمده است. دوران اولیه اسپانیای مدرن، صحنه سیاسی، صحنه اجتماعی، کلیسا، دیوان تفتیش عقاید، یهودیان و نوکیشان، مسلمانها و موریسکوها، دربار، زندگی شهری، زندگی روستایی، زندگی خانوادگی، پوشاک و مد، خوراک، هنرها و سرگرمیها، زندگی نظامی، آموزش و تحصیل و بهداشت و دارو فصلهای کتاب را تشکیل میدهند. پایانبخش کتاب نیز دو ضمیمه آمده است: ضمیمه آ: پادشاهان اسپانیا در دوره تفتیش عقاید و ضمیمه ب: منابع اطلاعات. واژهنامه، کتابشناسی، یادداشتها و نمایه نیز در این بخش آمده است.
اسپانیا سرزمینی غیرصنعتی بود که اقتصادش بر پایه کشاورزی قرار داشت و جامعهاش از طبقات مختلف تشکیل میشد. در طول این 350 سال، زندگی در چنین سرزمینی به چه چیز شباهت داشت؟ اسپانیا در واقع از بقیه اروپا جدا افتاده بود؛ از نواحی گوناگونی شکل گرفته بود که تفاوت سیاسی بسیاری با هم داشتند و دولت مستقر در مادرید میکوشید این مناطق متفاوت را یکپارچه کند و زیر لوای یک حکومت قرار دهد. اسپانیاییها ملتی بودند شکوفا و رو به رشد که سعی داشتند به هر وسیلهای که شده، تفاوتهای نژادی و فرهنگی میان خویش را از بین ببرند؛ اما در همان حال امپراتوریای جهانی به وجود آوردند که خورشید در آن غروب نمیکرد؛ ولی سرانجام تکهتکه و متلاشی شد.
در این سرزمین کلیسایی نیرومند وجود داشت که درصدد بود وحدت مذهبی پدید آورد و برای رسیدن به این وحدت کاملاً آماده بود که سایر چیزها را فدا کند. در طول این سهونیم قرن «دیوان تفتیش عقاید» چنگالهای متعدد و آزمند خود را در سراسر اسپانیا گسترانید و بازجوییها و اقداماتش اندکاندک ترس و وحشتی ژرف در دل جمعیت این کشور آفرید.
دربار، نهادهای سیاسی و اجتماعی، قوانین، آموزش و پرورش، اصول آداب و معاشرت، مد، فناوری و دیگر بخشهای جامعه پیوسته متحول میشدند و این دگرگونیها به شکلهای گوناگون، بر زندگی روزمره شهروندان تأثیر میگذاشت؛ ولی از دیگرسو مضامینی هم بودند که در زندگی مردم «عواملی نیرومند» به شمار میآمدند؛ از قبیل اعتقادات مذهبی محکم، یهودستیزی و بیگانههراسی.
دیوان تفتیش عقاید اسپانیا» سه و نیم قرن تاریخ این کشور را در تاریکی و وحشتی فرو برد که مسیحی و غیرمسیحی، مسلمان و یهودی را آواره ناکجاها کرد؛ جاهایی که نمیدانستند چه سرنوشتی در انتظارشان است. قوانین دیوان تفتیش عقاید را نهاد مقدس وضع میکرد و این نکته کاملا بیانگر قدرت مهیب این دیوان است.
در این کتاب از فعالیتهای روزمره همه طبقات جامعه اسپانیا روایتی بیطرفانه ارائه میشود. این روایت زمینههای متفاوتی را در بر میگیرد، مثل گرایشهای مذهبی، اخلاقیات، تلاش برای معاش و رویاروییهای متعدد با دیوان تفتیش عقاید. در هر فصل، به یکی از این جنبهها پرداخته شده تا نهایتا و در مجموع، تصویری منسجم از جنبههای گوناگون زندگی روزمره اسپانیاییها و در کل اروپا در اختیار خواننده قرار گیرد. این کتاب را میتوان کتابی مهیب درباره دورانی مهیب معرفی کرد.
کتاب «زندگی روزمره در اسپانیای دوره تفتیش عقاید» نوشته جیمز ام. اندرسن با ترجمه سعید درودی در 568 صفحه، شمارگان 500 نسخه و بهای 165 هزار تومان از سوی انتشارات نگاه منتشر شد.
نظر شما