به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در همدان، آیین اختتامیه جایزه قلم هگمتانه (انتخاب کتاب سال استان همدان) در سالن اجتماعات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد. این آیین چنان با استقبال نویسندگان و ناشران و شاعران همدانی همراه بود که گویی مدت‌ها منتظر بودند تا کرونا مجالی دهد و بتوانند چنین گرد هم آیند.

انتخاب کتاب سال همدان که با محوریت «همدان» برگزار شد، فراخوان آن از تیرماه منتشر شده بود کتاب‌های منتشر شده در سال 1399 به داوری گذاشته شد. از میان 56 اثری که داوری شد؛ 5 کتاب برگزیده و 4 کتاب شایسته تقدیر شناخته شد. 

احمدرضا احسانی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان با بیان اینکه این رویداد برای دومین سال است که رقم می‌خورد، گفت: این مناسبت‌ها بهانه‌ای است تا بتوانیم از تلاش فعالان این عرصه تقدیر کنیم. امیدواریم روند برگزاری این برنامه در سال‌های آتی پُربارتر و باشکوه‌تر باشد.

وی در ادامه اهم برنامه‌های این اداره کل در بیست‌ونهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران را برشمرد و گفت: فرصت مناسبی فراهم شد تا نمایشگاه کتابی با ارائه 50 درصد تخفیف و وجود 14 هزار عنوان کتاب در شهر ملایر برگزار شود. این نمایشگاه به مدت یک ماه (20 آبان تا 20 آذر) پذیرای بازدیدکنندگان است و با همکاری شهرداری ملایر برگزار شده است.

در این نشست جواد محقق از شاعران و پژوهشگران برجسته استان همدان که سال‌ها است داور جشنواره‌های کتاب سال در سطح کشور است، سخنان خود را با گله از تولید و نشر برخی از آثار بی‌کیفیت در سطح استان آغاز کرد و گفت: زمانی که همدان بودیم و در این عرصه فعال بودیم به‌خاطر کمبود ناشران در استان حسرت می‌خوردیم. حال تعداد زیادی انتشارات در استان فعال هستند اما متاسفانه تعداد قابل توجهی از این مراکز کتاب منتشر نمی‌کنند، در واقع نوعی خدمات چاپ ارائه می‌دهند. به اتفاق آقای میری (نویسنده و پژوهشگر) کتاب‌هایی را بررسی کردیم که متاسفانه، حداقل‌ها هم در آن رعایت نشده بود. یعنی کسی کتاب شعری را چاپ کند در حالی که نه وزن و نه قافیه را نمی‌شناسد و تفاوت قافیه با ردیف را نیز نمی‌داند. نمی‌دانم با چه جرئت و شجاعتی این آثار را منتشر می‌کنند. ناشران ارائه مجوز توسط فرهنگ و ارشاد اسلامی را علت انتشار چنین آثاری می‌دانند.

وی افزود: مجوز دادن به کارهایی از این دست که حداقل‌های کتاب را ندارد، جفا به نویسندگان و اهل قلم است و توهینی به استان محسوب می‌شود. کتاب‌ها نماینده سطح فکر و فرهنگ استان هستند. برخی از کتاب‌ها مایه خجالت در استان است. حیف است درختانی به‌خاطر چاپ چنین کتاب‌هایی قطع شوند. 

محقق ادامه داد: از سال 1335 آمار انتشار کتاب در کشور را جمع کردم. و این آمار در کم‌تر منابعی موجود است.  سال 1355 و 1356 در دوران قبل از انقلاب که بیشترین میزان انتشار در آن دوران را داشت، در کل ایران 2500 عنوان کتاب چاپ شد. تا قبل از شیوع ویروس کرونا در سال حدود بیش از 120 هزار عنوان کتاب در سال منتشر می‌شود.

این شاعر پیشکسوت ادامه داد: درباره میزان کتابخوانی، کمی غیر علمی، غیرمنصفانه و همراه با سیاه‌نمایی صحبت می‌شود. وضعیت چاپ کتاب در ایران از بسیاری از کشورهای دیگر بهتر است. هر چند نسبت به قدمت و فرهنگ ایران این میزان هم برایمان راضی کننده نیست. ایران باید با کشورهای مشابه و هم سطح همچون مصر و ترکیه مقایسه شود. وضعیت کتابخوانی در ایران از هر دو کشوری که نام برده شد بهتر است. تعداد شاعران کودک و نوجوان در 50 سال قبل از انقلاب 3 شاعر کودک و نوجوان در کشور وجود داشت اما اکنون  فقط در همدان بیش از 35 شاعر کودک و نوجوان فعال هستند که برخی از آن‌ها بیش از 100 عنوان کتاب منتشر کرده‌اند.  آمار کتابخوانی در کشور نامید کننده نیست.
 

در ادامه مریم زرنشان شاعر پرکار همدانی اشعاری از کتاب خود با عنوان «بیدمشک‌ها چقدر عاشق‌اند» و  ریحانه نوری شاعر جوان تویسرکانی غرل‌هایی از مجموعه شعرش با نام  «عشق تقصیری ندارد» را خواندند.

بر اساس این گزارش، 6 اثر از میان 9 اثر معرفی شده از آثار تولید شده در دانشنامه همدان است که به همت حوزه هنری همدان تولید شده است، یک اثر نیز در حوزه دفاع مقدس از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شده و نویسنده آن اردبیلی است. دو اثر دیگر دو مجموعه شعر از آثار دو خانم شاعر بود. جای خالی آثار داستانی در این جشنواره محسوس بود.

در پایان این آیین  برگزیدگان و نویسندگان و شاعران دارای آثار شایسته تقدیر معرفی و تجلیل شدند.
 

 
برگزیدگان:
هادی گروسین برای کتاب « واژه نامه‌ی همدانی»
علی اصغر حمدیه  برای کتاب «قهوه خانه در همدان»
لیلا نظری گیلانده برای کتاب «حاج جلال»
نوریون برای کتاب « فرهنگ اصطلاحات عامیانه همدانی»
 
شایستگان تقدیر:
خانم زهرا پورشعبانیان برای کتاب «مساجد تاریخی همدان»
کتاب «خانه اربابی بهاء الملک» تالیف آقای خسرو محمدی
مجموعه شعر «عشق تقصیری ندارد» سروده خانم ریحانه نوری
مجموعه شعر «بیدمشک‌ها چقدر عاشقند» سروده مریم زرنشان
کتاب «در روشنای دانش»؛ گفتگو با علیرضا ذکاوتی قراگوزلو تالیف سعید پورعظیمی