کارشناسان معتقدند که توجه ویژه خانواده به بحث مطالعه و کتابخوانی در میان کودک و نوجوان میتواند خطرات و آسیبهای دنیای دیجیتال و فضای مجازی را برای این گروه سنی کاهش دهد، در این میان فرهنگسازی در حوزه کتابخوانی برای خانوادهها ضرورت دارد.
در ابتدای این نشست، محمدمهدی سیدناصری در سخنانی با بیان اینکه اینروزها وابستگی بشر به دنیای دیجیتال بسیار زیاد شده است و اثرگذاری این دنیا در حوزه کودک و نوجوان بسیار است، گفت: از دیدگاه حقوقی و فرهنگی امروز دیگر حکومتها و دولتها نمیتوانند از حضور در دنیای مجازی جلوگیری کنند.
وی با اشاره به اینکه جایگاه فناوری و دیجیتال در زندگی ما بزرگسالان و هم کودکان و نوجوان به دو دوران قبل و بعد ازکرونا تقسیم میشود، عنوان کرد: البته به دلیل نو بودن موضوع هنوز آمار مشخصی از میزان استفاده از فضای مجازی وجود ندارد و طی سالهای آینده مشخص میشود.
سیدناصری افزود: باید بدانیم که دنیای دیجیتال بهجز معایب، مزایایی هم دارد؛ ولی در بحث کودکان و نوجوانان خطرات و تهدیدهای این دنیا برای آنها بیشتر است.
وی با بیان اینکه کودکان در فضای مجازی آسیب پذیرتر هستند، ادامه داد: دغدغه کارشناسان و فعالان حوزه کودک در عرصه بینالملل نسبت به خطر پذیربودن آن ها است زیرا خطرات دنیای دیجیتال برای آنها زیاد است و والدین باید نسبت به آن آگاهی داشته باشند.
به گفته سیدناصری، آمار دنیا در بهرهبرداری کودکان و نوجوانان از دنیای دیجیتال این است که سن استفاده از تلفن همراه و تبلت و اپلیکیشنها به خردسالی وارد شده است و اگر قبلا سن استفاده 12 یا 13 سال بود اما الان کودک دو ساله هم توانایی استفاده از گوشی را دارد.
سیدناصری در ادامه با بیان اینکه از سال 2015 به بعد که آهنگ استفاده از تکنولوژیهای نوین در دنیا رشد داشته است ما با تهدیدهای زیادی در بحث خلاقیت روبروییم، گفت: امروز استفاده بیش از حد از موبایل و تلفن همراه در دست بشر موجب کاهش خلاقیت در میان مردم شده و به 20 درصد رسیده است و حتی پیشبینی میشود در آینده نزدیک ما شاهد رباتهای نویسنده باشیم و جامعه باید نسبت به این موضوع آگاه باشد.
وی با بیان اینکه کاهش خلاقیت در کودکان و نوجوانان به دلیل استفاده از فناوری های نوین خطرناک است، گفت: امروز فرزند کتابخوان در سایه خانواده و والدین کتابخوان رشد میکند و این فرهنگسازی ابتدا باید در میان خانوادهها ایجاد شود.
سیدناصری در این زمینه توضیح داد: امروز استفاده از دنیای دیجیتال در همه بخشها وارد شده است و حتی پدربزرگ و مادربزرگها می توانند به راحتی از اپلیکیشنها استفاده کنند و این موضوع نیز برای کودکان صدق میکند.
فضای دیجیتال در کرونا به کمک بشر آمد
وی با اشاره به استقبال جدی جامعه از فضای مجازی و فرصتهای های آن در بخشهای مختلف، توضیح داد: فناوریهای دیجیتال در دو سال گذشته به کمک بشر آمد و در بستر تکنولوژی فعالیتهای های مختلفی انجام داد، تکنولوژِی در پیشرفت زندگی ما نقش زیادی داشت.
سیدناصری یادآور شد: در این زمینه ما سال گذشته شاهد برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب بودیم و به دلیل استقبال مردم از این نمایشگاه مسئولان تصمیم گرفتند که در کنار برگزاری نمایشگاه فیزیکی از نمایشگاه مجازی نیز بهره ببرند.
وی در ادامه درباره یکی از محتواهای نامناسب دنیای دیجیتال گفت: یکی از این فضاها اینستاگرام است زیرا محتوای بدی دارد و باید بر آن نظارت شود، در این میان نیز یوتیوب سیستمی در برابر آن ایجاد کرده که محتواهای بد و مجرمانه را با استفاده از هوش مصنوعی کنترل کند.
سیدناصری همچنین گفت: ما نمیتوانیم از استفاده کودکان از فضای مجازی جلوگیری کنیم زیرا کرونا استفاده از آن را تشدید کرده است و من خانوادهای را میشناسم که برای کودک خود گوشی تهیه کرد و این کودک از 24 ساعت زندگی خود11 ساعت در اینستاگرام است.
وی با اشاره به مشکلات این کودک توضیح داد: این کودک جامعه گریز و منزوی شده بود و قصد داشت به شکل یک ویدئو در اینستا خود را دار بزند که این نشان دهنده رهاشدگی کودک توسط والدین است.
سیدناصری با بیان اینکه خانواده باید روی کار کودک خود در فضای مجازی نظارت داشته باشد، عنوان کرد: پدر و مادرها باید آموزش ببیند که با خرید کتاب و خواندن کتاب و کنترل و نظارت بر فرزندان خود از آسیب های احتمالی فرزندانشان جلوگیری کنند.
وی تاکید کرد: خانوادهها ها باید وقت بگذارند و بر حضور کودک خود در فضای مجازی نظارت کنند، زیرا شاهدیم نه تنها در ایران بلکه در خارج از ایران هم این مساله زیاد شده و بسیاری از نهادهای بین المللی به خطرات و حواشی آن میپردازند.
فرهنگسازی در حوزه کتاب ضروری است
سیدناصری با بیان اینکه کرونا موجب شد مردم به سراغ کتابخانهها نروند و در آنها بسته شود، گفت: من در این زمینه نقش نهاد خانواده را بسیار مهم میدانم ومعتقدم که در این میان برگزاری مسابقات کتاب و کتابخوانی میتواند بسیار مهم باشد تا کودکان به سمت کتاب جذب شوند و از فضای دیجیتال دور شوند.
وی ادامه داد: الان خانوادهها با حضور در باغ کتاب برای فرزندانشان با شور و اشتیاق کتاب خریداری میکنند کنند و این نشان میدهد که ما باید از این باغ کتابها در کشور بیشتر داشته باشیم.
سیدناصری با بیان اینکه فرهنگسازی برای کتابخوانی اهمیت دارد، افزود: میتوان از بستر صدا و سیما در این زمینه استفاده کرد هر چند کار زیادی در این زمینه نشده است و هرچه جلوتر میرویم با تهدیدهای فضای مجازی برای کودکان بیشتر روبرو میشویم.
وی با اشاره به امروز سایتهای زیادی در کشور در حوزه فروش کتاب فعالیت میکنند، گفت: سایت آمازون در عرصه جهانی امروز توانسته است به یک مرجع جامع و کامل در حوزه نشر و کتاب تبدیل شود و هر کس به دنبال کتاب جدید باشد به سراغ آن میرود در ایران اما نمونه چنین سایتهایی کم است.
سیدناصری تاکید کرد: در این زمینه برخی سایتهای ایرانی برای رقابت با یکدیگر کارهای خلاقانه زیادی کردند که ناشران نسبت به آنها اطمینان کردند و فایل کتابهای خود را در اختیار آنها قرار دادند و معتقدم چنین رویههایی باید استمرار داشته باشد.
به گفته وی، اما تجربه نشان داده است که کتاب و کتابخوانی و توجه خانوادهها به کتاب و فرهنگ مطالعه میتواند تهدیدات فضای مجازی را برای کودکان کاهش دهد، نمونههای موفق نشان میدهد که فرهنگ کتابخوانی تضمین کننده فرهنگ یک سواد گسترده است و باید به آن بیش از هر چیز دیگری توجه داشت.
نظر شما