به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خراسان رضوی، هفدهم آذرماه بیست و ششمین سالگرد درگذشت «سیدمحمّدتقی فاطمی» نخستين مولف کتب درس رياضی برای دانش آموزان و ریاضیدان برجسته معاصر است.
وی سال 1282 هجری شمسی در اصفهان و یک خانوادهی مذهبی به دنیا آمد. از همان دوران کودکی در منزل پدری به یادگیری درس‌های فارسی، عربی و تعلیمات مذهبی مشغول شد. خانوادهی فاطمی از سادات شیعه، اصیل و بزرگان شهر نائین و اصفهان و از نوادگان قاضی نورالهدی و از دو سو از سادات طباطبایی بود.
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدارس گلبهار و صارمیه گذراند، سپس به خدمت اداره فرهنگ و معارف یزد درآمد و در سال ۱۳۰۵ موفق به کسب مدرک ديپلم در رشته علمی شد و سال ۱۳۰۶ از طرف وزارت جنگ با اولین دسته محصلین برای ادامه تحصیل به فرانسه اعزام شد.
شش سال بعد یعنی در سال ۱۳۱۲ «سیدمحمّدتقی فاطمی» تحصیلات عالی خود را با نگارش رساله تخصصی «استعمال گروه‌ها در هندسه» و کسب درجه پروفسوری رياضيات از دانشسرای عالی پاريس به عنوان یکی از شاگردان ممتاز و تنها ايرانی فارغ التحصيل این مرکز به پایان رساند؛ دولت فرانسه اين موفقيت را به دولت ايران تبريك گفته است.
آنچه از آن ایام به یادگار مانده است خاطره قالیچه مادر سید محمّدتقی است؛ «مادر پروفسور محمد تقی فاطمی بانویی متدین و بسیار پایبند به شعائر مذهبی بود، قبل از آنکه ایشان به فرانسه اعزام شود، از یک بانوی نایینی می‌خواهد تا قالیچه مخصوص نماز برای سید تقی ببافد. از قرار اطلاع پروفسور محمدتقی فاطمی كه بيش از شش سال در پاريس اقامت داشته هميشه بر اين قاليچه نماز گذارده است و هيچ‌گاه نمازی از او ترك نشده است.»
« پروفسور سیدمحمّدتقی فاطمی» پس از اخذ مدرک تحصیلی در پاریس به ایران برگشت و به تدریس دروس ریاضی و مکانیک در دبیرستان نظام و سپس در دانشسرای عالی تهران پرداخت. وی اولین متخصص ایرانی در رشتهی مکانیک تحلیلی به شمار می‌رود.
فاطمی در زمانی که دانشگاه تهران در سال 1313 افتتاح شد، اقدام به پایه‌گذاری دانشکده‌‌ی فنی در همین دانشگاه کرد و سپس در رشتهی هندسه‌ی ترسیمی به سمت استادی رسید. وی در تأسیس دانشکده‌‌ی علوم نیز نقش بسزایی داشت و سال‌ها در این دانشکده‌ها مشغول به خدمت و تعلیم دانشجویان بود. وی همچنین در زمینه‌ی معادل سازی برای اصطلاحات تخصصی رشته مکانیک با فرهنگ سرای فارسی نیز همکاری داشت.
نخستين کتب درس رياضی برای دانش‌آموزان توسط پروفسور محمدتقی فاطمی در سال ۱۳۱۸ تاليف و تدوين شد. علاوه بر این وی به کمک عده‌ای از همکاران خود برای فهم بهتر دانش‌آموزان در درس ریاضی ۲۶ جلد کتاب رياضی در موضوعات جبر، هندسه، مثلثات و مکانيک استدلالی تاليف و تدوين کرد که سال‌ها علاوه بر دبیرستانها در دانشگاههای کشور نیز تدریس می شدند.
«پروفسورسیدمحمّدتقی فاطمی» در سال ۱۳۴۷ پس از بازنشستگی از دانشگاه تهران به مشهد نقل مکان و مدیریت گروه ریاضی و تدریس در دانشگاه فردوسی مشهد را بر عهده گرفت. بعد از دهه‌‌ها تلاش بی‌وقفه، سال 1369 به پاس خدمات صادقانه‌ی «پروفسور سیدمحمّدتقی فاطمی» در بيست و دومين کنفرانس رياضی کشور از وی به عنوان پدر علم ریاضی معاصر در ایران و استاد پيشکسوت رياضيات ايران در قرن معاصر تقدير شد.
وی بیش از چهل و پنج سال سابقه تدریس در سطوح عالیه دانشگاهی در تهران و مشهد داشت؛ برخی به سید محمّدتقی فاطمی لقب «پدر علوم ریاضی نوین ایران» را داده‌اند.
سیدمحمدتقی فاطمی، معلم، استاد، انسان وارسته و یکی از ریاضیدانان بزرگ در تاریخ معاصر کشور ایران که خدمات بسیار ارزنده‌ای در پیشرفت علوم ریاضی و مکانیک داشت، سرانجام ۱۷ آذرماه سال ۱۳۷۴ از دنیا رفت.
پروفسور سیدمحمّدتقی فاطمی که از خدام افتخاری آستان قدس رضوی بود به دلیل علاقه‌‌ش به امام هشتم، در کنار مرقد امام رضا (ع) در مشهد مقدس به خاک سپرده شده است. این سخن از وی بارها مطرح شده است که: «خدمت به امام رضا (ع) از افتخارات من است.»
از آن مرحوم پنج فرزند به یادگار مانده است. پسر بزرگ فاطمی، پروفسور محمدخان فاطمی است که دانش‌آموخته‌‌ی فیزیک و در حال حاضر در سازمان ناسای کشور آمریکا مشغول به کار هست. دو پسر دیگر ایشان نیز در ایران و دارای تحصیلات بالای دانشگاهی در رشته‌‌های داروسازی و مهندسی هستند و دو فرزند دختر وی نیز در کشور آمریکا زندگی می‌کنند.
وی سال 1282 هجری شمسی در اصفهان و یک خانوادهی مذهبی به دنیا آمد. از همان دوران کودکی در منزل پدری به یادگیری درس‌های فارسی، عربی و تعلیمات مذهبی مشغول شد. خانوادهی فاطمی از سادات شیعه، اصیل و بزرگان شهر نائین و اصفهان و از نوادگان قاضی نورالهدی و از دو سو از سادات طباطبایی بود.
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدارس گلبهار و صارمیه گذراند، سپس به خدمت اداره فرهنگ و معارف یزد درآمد و در سال ۱۳۰۵ موفق به کسب مدرک ديپلم در رشته علمی شد و سال ۱۳۰۶ از طرف وزارت جنگ با اولین دسته محصلین برای ادامه تحصیل به فرانسه اعزام شد.
شش سال بعد یعنی در سال ۱۳۱۲ «سیدمحمّدتقی فاطمی» تحصیلات عالی خود را با نگارش رساله تخصصی «استعمال گروه‌ها در هندسه» و کسب درجه پروفسوری رياضيات از دانشسرای عالی پاريس به عنوان یکی از شاگردان ممتاز و تنها ايرانی فارغ التحصيل این مرکز به پایان رساند؛ دولت فرانسه اين موفقيت را به دولت ايران تبريك گفته است.
آنچه از آن ایام به یادگار مانده است خاطره قالیچه مادر سید محمّدتقی است؛ «مادر پروفسور محمد تقی فاطمی بانویی متدین و بسیار پایبند به شعائر مذهبی بود، قبل از آنکه ایشان به فرانسه اعزام شود، از یک بانوی نایینی می‌خواهد تا قالیچه مخصوص نماز برای سید تقی ببافد. از قرار اطلاع پروفسور محمدتقی فاطمی كه بيش از شش سال در پاريس اقامت داشته هميشه بر اين قاليچه نماز گذارده است و هيچ‌گاه نمازی از او ترك نشده است.»
« پروفسور سیدمحمّدتقی فاطمی» پس از اخذ مدرک تحصیلی در پاریس به ایران برگشت و به تدریس دروس ریاضی و مکانیک در دبیرستان نظام و سپس در دانشسرای عالی تهران پرداخت. وی اولین متخصص ایرانی در رشتهی مکانیک تحلیلی به شمار می‌رود.
فاطمی در زمانی که دانشگاه تهران در سال 1313 افتتاح شد، اقدام به پایه‌گذاری دانشکده‌‌ی فنی در همین دانشگاه کرد و سپس در رشتهی هندسه‌ی ترسیمی به سمت استادی رسید. وی در تأسیس دانشکده‌‌ی علوم نیز نقش بسزایی داشت و سال‌ها در این دانشکده‌ها مشغول به خدمت و تعلیم دانشجویان بود. وی همچنین در زمینه‌ی معادل سازی برای اصطلاحات تخصصی رشته مکانیک با فرهنگ سرای فارسی نیز همکاری داشت.
نخستين کتب درس رياضی برای دانش‌آموزان توسط پروفسور محمدتقی فاطمی در سال ۱۳۱۸ تاليف و تدوين شد. علاوه بر این وی به کمک عده‌ای از همکاران خود برای فهم بهتر دانش‌آموزان در درس ریاضی ۲۶ جلد کتاب رياضی در موضوعات جبر، هندسه، مثلثات و مکانيک استدلالی تاليف و تدوين کرد که سال‌ها علاوه بر دبیرستانها در دانشگاههای کشور نیز تدریس می شدند.
«پروفسورسیدمحمّدتقی فاطمی» در سال ۱۳۴۷ پس از بازنشستگی از دانشگاه تهران به مشهد نقل مکان و مدیریت گروه ریاضی و تدریس در دانشگاه فردوسی مشهد را بر عهده گرفت. بعد از دهه‌‌ها تلاش بی‌وقفه، سال 1369 به پاس خدمات صادقانه‌ی «پروفسور سیدمحمّدتقی فاطمی» در بيست و دومين کنفرانس رياضی کشور از وی به عنوان پدر علم ریاضی معاصر در ایران و استاد پيشکسوت رياضيات ايران در قرن معاصر تقدير شد.
وی بیش از چهل و پنج سال سابقه تدریس در سطوح عالیه دانشگاهی در تهران و مشهد داشت؛ برخی به سید محمّدتقی فاطمی لقب «پدر علوم ریاضی نوین ایران» را داده‌اند.
سیدمحمدتقی فاطمی، معلم، استاد، انسان وارسته و یکی از ریاضیدانان بزرگ در تاریخ معاصر کشور ایران که خدمات بسیار ارزنده‌ای در پیشرفت علوم ریاضی و مکانیک داشت، سرانجام ۱۷ آذرماه سال ۱۳۷۴ از دنیا رفت.
پروفسور سیدمحمّدتقی فاطمی که از خدام افتخاری آستان قدس رضوی بود به دلیل علاقه‌‌ش به امام هشتم، در کنار مرقد امام رضا (ع) در مشهد مقدس به خاک سپرده شده است. این سخن از وی بارها مطرح شده است که: «خدمت به امام رضا (ع) از افتخارات من است.»
از آن مرحوم پنج فرزند به یادگار مانده است. پسر بزرگ فاطمی، پروفسور محمدخان فاطمی است که دانش‌آموخته‌‌ی فیزیک و در حال حاضر در سازمان ناسای کشور آمریکا مشغول به کار هست. دو پسر دیگر ایشان نیز در ایران و دارای تحصیلات بالای دانشگاهی در رشته‌‌های داروسازی و مهندسی هستند و دو فرزند دختر وی نیز در کشور آمریکا زندگی می‌کنند.
نظر شما