خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام - مهدی آرمانی: «گوڵ سوو» کتاب تازه‌ای از محمدجلیل بهادری است که با عنوان نگاهی به شعر کردی‌سرایان متقدم و معاصر استان ایلام از قرن ۱۲ تا ۱٤ (دوره افشاریه تا امروز) ازسوی انتشارات باشور و با حمایت حوزه هنری استان منتشر شده است.
از دیگر آثار پژوهشی بهادری در حوزه شعر و ادب کردی می‌توان به کتاب «لیسک زەرین»که در میانه دهه ۸۰ و دهه ۹۰ منتشر شد، اشاره کرد. بهادری ادیبی پژوهشگر است که صاحب تألیفات و مقالات متعدد در حوزه زبان و ادب پارسی است و در آثار پژوهشی‌اش توجه ویژه‌ای به بررسی آثار ادبی و شعری زبان کردی دارد و در این راه به مدد تلاش و شکیبایی در گردآوری نمونه‌ای از اشعار شاعران توانسته چشم‌اندازی از جریان شعر کردی را پیش روی علاقه‌مندان به نمایش بگذارد.
کتاب‌های «لیسک زەرین» و «گوڵ سوو» همراه با مقدمه مٶلف در باب شیوه تدوین کتاب و همچنین مقدمه شاعر و نویسنده نام آشنا، دکتر محمدرضا سنگری است که در مقدمه اشاره کرده است:
«در آیینه سروده‌های کردی، آرمان‌ها و حرمان‌ها، داغ‌ها و دردها، شادکامی‌ها و شوربختی‌ها، سوگ‌ها و سورها، شورها و بشکوه‌ها، دل‌شدگی‌ها و عشق‌ها، سوز و گدازها و هجران‌ها در سیال‌ترین و صمیمی‌ترین زبان و بیان، نمود و نشان یافته و در تالار نگاه شاعران این دیار می‌توان آرمان‌ها و حرمان‌ها، داغ‌ها و دردها، شادکامی‌ها و شوربختی‌ها، سوگ‌ها و سورها و... را به تماشا نشست و شمه‌ای از سیر و تحول در شعر و ادب را کردی را می‌توان دنبال گرفت.»
شاعر در کتاب «لیسک زەرین» نخست به معرفی و آوردن نمونه‌ای از اشعار شاعران که غالباً از نام‌آوران شعر کردی هستند، پرداخته که در چاپ جلد دوم «لیسک زەرین» شاهد ظهور و بروز شاعران دیگری در کنار متقدمین هستیم که عموماً از نسل جوان‌تری هستند که هر کدام می‌توانند سهمی از جریان شعری کردی داشته باشند.
کتاب «گول سوو» که با عنوان نگاهی به شعر کردی سرایان متقدم و معاصر استان ایلام است، می‌توانیم نمونه‌ای کاملتر از کتاب‌های «لیسک زرین» بدانیم چرا که به گردآوری، شرح و توضیح شعر ٦۸ نفر از شاعران پرداخته که شعر شاعران کردی‌سرای مناطق دیگر به ویژه حوزه جنوب را مورد نظر قرار داده است.
مٶلف کتاب در بخشی که مربوط به معرفی شاعر است، اشاره به آثار منتشر شده شاعران دارد و به اختصار به بیان ویژگی‌های ادبی و ظرایف شعری هر شاعر می‌پردازد و از این رهگذر سرنخ‌هایی جهت فهم و درک بهتر شعر به مخاطب می‌دهد و این خود تا حدود زیادی نمایان‌گر تعمق و تدبر مٶلف در بررسی و تحلیل آثار است.
از دیگر شاخصه‌های کتاب می‌توان اشاره ضمنی مٶلف به شعر و زندگی «غلامرضاخان ارکوازی» و «شاکه و خان‌منصور» و دیگر شاعر متقدم «غلام‌علی باوانه» اشاره کرد.
همچنین می‌توان به اشعار کودک و نوجوانی اشاره کرد که در کتاب «گول سوو» آورده شده که در آثار پژوهشی پیشین اشاره‌ای به آن نشده بود.
از دیگر آثار پژوهشی بهادری در حوزه شعر و ادب کردی می‌توان به کتاب «لیسک زەرین»که در میانه دهه ۸۰ و دهه ۹۰ منتشر شد، اشاره کرد. بهادری ادیبی پژوهشگر است که صاحب تألیفات و مقالات متعدد در حوزه زبان و ادب پارسی است و در آثار پژوهشی‌اش توجه ویژه‌ای به بررسی آثار ادبی و شعری زبان کردی دارد و در این راه به مدد تلاش و شکیبایی در گردآوری نمونه‌ای از اشعار شاعران توانسته چشم‌اندازی از جریان شعر کردی را پیش روی علاقه‌مندان به نمایش بگذارد.
کتاب‌های «لیسک زەرین» و «گوڵ سوو» همراه با مقدمه مٶلف در باب شیوه تدوین کتاب و همچنین مقدمه شاعر و نویسنده نام آشنا، دکتر محمدرضا سنگری است که در مقدمه اشاره کرده است:
«در آیینه سروده‌های کردی، آرمان‌ها و حرمان‌ها، داغ‌ها و دردها، شادکامی‌ها و شوربختی‌ها، سوگ‌ها و سورها، شورها و بشکوه‌ها، دل‌شدگی‌ها و عشق‌ها، سوز و گدازها و هجران‌ها در سیال‌ترین و صمیمی‌ترین زبان و بیان، نمود و نشان یافته و در تالار نگاه شاعران این دیار می‌توان آرمان‌ها و حرمان‌ها، داغ‌ها و دردها، شادکامی‌ها و شوربختی‌ها، سوگ‌ها و سورها و... را به تماشا نشست و شمه‌ای از سیر و تحول در شعر و ادب را کردی را می‌توان دنبال گرفت.»
شاعر در کتاب «لیسک زەرین» نخست به معرفی و آوردن نمونه‌ای از اشعار شاعران که غالباً از نام‌آوران شعر کردی هستند، پرداخته که در چاپ جلد دوم «لیسک زەرین» شاهد ظهور و بروز شاعران دیگری در کنار متقدمین هستیم که عموماً از نسل جوان‌تری هستند که هر کدام می‌توانند سهمی از جریان شعری کردی داشته باشند.
کتاب «گول سوو» که با عنوان نگاهی به شعر کردی سرایان متقدم و معاصر استان ایلام است، می‌توانیم نمونه‌ای کاملتر از کتاب‌های «لیسک زرین» بدانیم چرا که به گردآوری، شرح و توضیح شعر ٦۸ نفر از شاعران پرداخته که شعر شاعران کردی‌سرای مناطق دیگر به ویژه حوزه جنوب را مورد نظر قرار داده است.
مٶلف کتاب در بخشی که مربوط به معرفی شاعر است، اشاره به آثار منتشر شده شاعران دارد و به اختصار به بیان ویژگی‌های ادبی و ظرایف شعری هر شاعر می‌پردازد و از این رهگذر سرنخ‌هایی جهت فهم و درک بهتر شعر به مخاطب می‌دهد و این خود تا حدود زیادی نمایان‌گر تعمق و تدبر مٶلف در بررسی و تحلیل آثار است.
از دیگر شاخصه‌های کتاب می‌توان اشاره ضمنی مٶلف به شعر و زندگی «غلامرضاخان ارکوازی» و «شاکه و خان‌منصور» و دیگر شاعر متقدم «غلام‌علی باوانه» اشاره کرد.
همچنین می‌توان به اشعار کودک و نوجوانی اشاره کرد که در کتاب «گول سوو» آورده شده که در آثار پژوهشی پیشین اشاره‌ای به آن نشده بود.
.jpg)
مٶلف در این اثر پژوهشی به ویژگی‌های زبانی، ویژگی‌های ادبی، موسیقی، قافیه، وزن عروضی، صنعت‌های ادبی، جناس، واج‌آرایی، موسیقی معنوی، مراعات نظیر، ایهام، حس‌آمیزی و بیان و تشبیه و استعاره و تشخیص پرداخته است و در جای جای کتاب با اشاره به اشعار شاعران معرفی شدە در کتاب، شاهد مثال آورده است.
در بررسی‌های اشعار قالب‌های گوناگون شعری را به دقت در نظر داشته است و نمونه‌هایی از آثار موفق هر شاعر و نیز رشد دیگر قالب‌های شعری را در کنار اشعار کلاسیک، می‌توان مشاهده و دنبال کرد.
از دیگر ویژگی‌های این کتاب آوردن اشعار با مضامین متنوع است که مضامین آیینی و اجتماعی و انتقادی از این دست است که البته در این میان می‌توان به اشعاری اشاره کرد که همراه با رگه‌هایی از عرفان و تفکر فلسفی است.
«گول سوو» نوید صبح روشن دیگر برای زبان و ادب و شعر کردی است که قابل استفاده علاقه‌مندان به ویژه پژوهندگان در انجام کارهای پژوهشی خواهد بود.
نظر شما