این کتاب که با محوریت خواندن نماز و اثرات آن بر زندگی و روح و روان انسانها نوشته شده، در ۱۶ صفحه با تصویرگری جواد صفری منتشر شده است.
انتخاب درونمایه و سوژه برای آفرینش آثار ادبی در ادبیات کودک و نوجوان اهمیت ویژهای دارد. پیدا کردن سوژه میبایست علاوه بر داشتن تازگی، نوآوری و طراوت محتوایی، از خلاقیت هم برخوردار باشد. فرقی نمیکند مخاطب کودک باشد یا نوجوان و یا بزرگسال مهم این است که نویسنده و آفرینشگر به دنیا و اطرافش نگاهی از سر دقت و تیزبینی و تفاوت بیندازد تا با انتخاب موضوعی تازه و خلاق لایهای از پیچیدگی ذهنی انسان را باز کند و از سویی بر کتاب ادبیات هم صفحهای ماندنی افزوده باشد.
پردازش به مفاهیم اسلامی و دینی و زندگی ائمه معصومین (ع) و... در قالبهای مختلف ادبی (شعر، نثر ادبی، داستان کوتاه، رمان و...) برای مخاطبان مختلف، همواره جزو فضلایل اخلاقی و ارزشی بوده است. از این میان قالبهای داستان کوتاه و رمان خصوصاً داستان کوتاه، با سختیها و محدودیتهای مختلف همراه بوده است. جالب اینکه پردازش این مفاهیم، با وجود سختیها از اولویتهای جالبی هم برخوردار بوده تا آنجا که بحث قصه بارها در روایات و سورههای قرآن حکیم نام برده شده و بهترین و زیباترین مفاهیم دینی و اسلامی را در قالب داستان و قصه نوشته و پرداخته شده است.
قالب داستان کوتاه کودک در رویارویی با مفهوم دین و مباحث مذهبی، وظیفهای سنگین، خطیر و حساس دارد. نوشتن داستان کوتاه با مفهوم باورهای دینی، دقت و فراست و توان مندی خاصی را میطلبد تا با بهره گیری از برخی عناصر موجود، ضمن رعایت اصول مسلم قالب، امانتداری و انتقال صحیح و صادقانه و درست مفاهیم و آموزههای دینی را نیز به خوبی مورد دقت نظر قرار داده شود. حال اگر مخاطب اثر گروههای سنی کودک و نوجوان باشد، ضریب این حساسیت و دقت بالاتر میرود، زیرا این دو مساله با هم میتوانند هم بر ماندگاری بهتر و هنرمندانه تر مفاهیم دینی در مخاطب مؤثر باشد و هم بر اعتبار و ارزش قالب ادبی که وظیفهاش را به خوبی انجام داده، بیفزاید، زیرا منتقدان ادبیات دینی و قالب داستان کوتاه برای مخاطبان کودک در آینده از کنار این مسایل به سادگی عبور نخواهند کرد.
در پردازش به ادبیات دینی دو مساله مهم قابل توجه و دقت است. خلاقیت و تخیل. بدون شک تخیل، در ادبیات دینی نمیتواند جایگاه مهمی داشته باشد، زیرا اصول دینی و مذهبی و اسلامی تخیلی نیستند. اما از خلاقیت به عنوان ابزاری مؤثر و کارآمد برای انتقال بهتر مفاهیم دینی میتوان استفاده نمود.
خلاقیت و ادبیات خلاقه در متون غیرمذهبی و راحت تر مطلوبتر، دست یافتنیتر است، تا در ادبیات دینی. خلاقیت در متون مناسبتی، آن هم از نوع مذهبی و اعتقادی، حساسیتی خاص دارد و پردازش به این مبحث و نوآوری در بیان اصول محکم اعتقادی و دینی، به خطوطی قرمز و محدود میرسد. با این که نوآوری و خلاقیت از مؤلفههای ادبیات به حساب میآید و اهل قلم توانمند در این عرصه، به نوزایی و خلاقیت در متن و محتوا و عناصر فنی و تکنیکی میپردازند، اما در بیان و پردازش به ادبیات دینی با محدودیتهایی روبهرو هستند.ادبیاتدینی دارای ویژگیهایی خاصی است که نویسنده و پدیدآورنده میبایست با دقت و فراستی هنرمندانه و خلاق، به آن بپردازد.
نویسنده و اهل قلم متعهد که بر نوشتن متون مذهبی تاکید و فعالیت دارد؛ در رویارویی با این مساله با دو مبحث و رو به روست:
اول اینکه در مقابل اعتقادات و باورهای دینی، خود مسوول است و نمیتواند هرگز تاریخ مذهبی را تحریف کند. زیرا این کاری بسیار ظریف و به دقتی فراوان احتیاج دارد. اعتقادات و باورهای دینی، از محکمات و مسلمات به شمار میروند و تغییری هر چند اندک در آن؛ موجب لغزش و انحراف برای مخاطبان از کوچک تا بزرگسال میشود که هیچ گونه پسندیده نیست. نویسنده مواظب است که نبادا با تغییری هرچند کوچک، موجب تشویش ذهن مخاطب و دادن اطلاعات غلط و پیش داوریها و برداشتهای شخصی و احساسات درونی نویسنده بر اصل موضوع غلبه کند و مشکلات بعدی به دنبال داشته باشد.
دوم آن که نویسنده وظیفه دارد با پردازشی خلاقانه و دوری از شعارگویی، اثری بیافریند که موجب لذت کشف و شهود در مخاطب شود. خلاقیت و توجه به ادبیات خلاقه، به عنوان یکی از بایستههای مهم و پذیرفتنی و غایتی مهم برای اهل قلم است.
نکته دیگر آن که به کارگیری تکنیک در متون ادبی، بیشتر سلیقه ای است. یعنی نویسنده دوست دارد در نوشتن اثر تکنیکهای ویژه به کار برد و عکس آن هم ممکن است روی دهد، اما در ادبیات مذهبی که همان حساسیتهای خاص خود را داراست میتوان از این عنصر به راحتی برای تعمیق و تثبیت و تاکید مفهوم موردنظر با توجه به توان مقدور مخاطب تکنیکی را به کار برد. بی شک اثر از زیبایی بهتر و ماندگارتری بهره مند خواهد شد.
نویسنده در این اثر، به موضوع نماز و اهمیت خواندن نماز و اثرات مثبت آن در روح و روان و جسم انسان به زبانی ساده و متناسب با توان ذهنی جامعه هدف (کودکان) پرداخته است. زبان ساده و صمیمی و صادقانهای که از آغاز داستان تا پایان جاری است، توانسته با مخاطب ارتباط خوبی برقرارکند. از طرفی نویسنده تلاش داشته تا با رویکرد زبان انشایی، ارتباط میان خواننده و نویسنده را محکمتر کند. سادگی و صداقت در متن و زبان به عنوان یک عنصر مؤثر در پیشبرد انتقال مفاهیم واژگان و محتوا و اندیشه ی اثر به مخاطب خوب عمل کرده است:
«مادربزرگ خیلی مهربان بود.وقتی که بچهها خسته و بی حوصله بودند، برای شان داستانهای زیبا تعریف میکرد...» ص2
ادبیات کودک و نوجوان در استان ایلام نسبت به استانهای همجوار از قدمتی تازه و نوظهور برخوردار است و نویسندگان و شاعرانی در این حوزه تلاشهای مقدور در دو زبان فارسی و کردی داشته اند.خوشبختانه در این چند سال اخیر نویسندگان و شاعران ایلامی به ادبیات کودک و نوجوان توجه خوبی داشته و تلاشهایی مقدور در این حوزه در قالبهای تالیف، بازنویسی و بازآفرینی انجام داده و در حد توان و مقدور دانسته اند به ذائقههای مخاطب کودک و نوجوان پاسخ دهند.
ناشران ایلامی همچون: «باشور» و «مهر آریش» بر انتشار کتابهای در حوزه ادبیات کودک و نوجوان تمرکز و تلاشهای موثری داشته که به رونق ادبیات کودک و نوجوان در این استان منجر شده اند. ادبیات کودک و نوجوان استان ایلام دارای ظرفیتها و پتانسیلهای خوبی است و انتظار میرود این روند با تولید محتوای فاخر برای کودکان و نوجوانان اولیای تربیتی استمرار داشته باشد.
انتشارات مهرآیش کتاب «مایا و مایسا» را در 16 صفحه در 1000 جلد و برای گروه سنی ب (دوم و سوم دبستان) با تصویرگری جواد صفریپور به قیمت 46 هزار تومان منتشر کرده است.
از منصور محبی تاکنون کتابهای: «آخرین آرزو»، «شخصیتپردازی در رمان دفاع مقدس» و «عقیق و ارغوان 1» و «عقیق و ارغوان 2» و «لار و کرونا» منتشر شده است.
نظر شما