به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مجموعه بزرگ روزشمار جنگ ایران و عراق، اولین اثر پژوهشی و منحصربه‌فرد در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس است که در حال انتشار هستند. این روزشمارها شامل مقاطع جنگ قبل از جنگ، دوران جنگ تحمیلی و دوران پس از جنگ و همچنین روزشمارهای موضوعی می‌باشند. کتاب «انقلاب دوم» جدیدترین اثر منتشرشده در حوزه روزشمار است که مقطع زمانی مهمی را شامل می‌شود به‌طوری‌که وقایع مهمی در این دوره زمانی رخ‌داده و در مسائل مختلف سیاسی، نظامی، امنیتی و بین‌الملل تأثیرگذار بوده است.
 
محمدعرفان کریمی؛ مدیر گروه روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و علیرضا محسنی ابوالخیری؛ نویسنده «انقلاب دوم» درباره این کتاب توضیحاتی ارائه کرده‌اند.  
 
محمدعرفان کریمی؛ مدیر گروه روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با بیان این‌که در روزشمارهای دوران جنگ ایران و عراق دوره‌ای با عنوان «جنگ ماقبل جنگ» داریم، تصریح کرد: به‌طور مشخص روزشمارهای «جنگ ماقبل جنگ» از 21 بهمن سال 1357 شروع و تا 30 شهریور 1359 پایان می‌یابد. در این دوره جنگ آغاز نشده، اما درگیری‌ها و کشمکش‌های سیاسی بین ایران و عراق ادامه دارد.
 
وی با اشاره به این‌که از این مقطع به‌عنوان مقطع زمینه‌سازی یاد می‌شود، افزود: طبق تقسیم‌بندی که در طراحی اولیه انجام ‌شده، 9 دوره روزشمار برای مقطع «جنگ ماقبل جنگ» طراحی‌ شده که البته برخی از این دوره‌ها با دو جلد روزشمار پوشش داده شده است. کتاب پنجم نیز جزو همین دسته روزشمارها است که در مقطع زمینه‌سازی تعریف می‌شود. این دوره آبستن حوادث بسیار سیاسی، نظامی و امنیتی است. در واقع بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی یکسری بحران‌های داخلی و کشمکش‌های سیاسی در داخل کشور داریم، از طرفی روابط بین‌الملل به‌هم‌خورده است و با تسخیر لانه جاسوسی یک بحران در روابط ایران و آمریکا پیش می‌آید که خودش آغاز اتفاقات دیگر است.
 
مدیر گروه روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس درباره انتشار جلد اول از کتاب پنجم روزشمار جنگ ایران و عراق گفت: جلد اول از کتاب پنجم روزشمار جنگ ایران و عراق با عنوان «انقلاب دوم» شامل دوره زمانی 13 آبان تا 10 آذرماه سال 1358 است.
 


وی با اشاره به این که تسخیر لانه جاسوسی آمریکا از مهم‌ترین رخدادهای روزشمار «انقلاب دوم» است، بیان کرد: عنوان کتاب پنجم نیز برگرفته از این رخداد است. البته در این کتاب به مطالب مهم دیگری ازجمله مباحث مربوط به قانون اساسی، گروه‌های معارض نظام، استعفای دولت موقت، کشمکش‌ها و بحرانی که بین ایران و آمریکا به وقوع می‌پیوندد، پرداخته‌ شده است.
 
کریمی درباره تیم نویسندگان روزشمار «انقلاب دوم»، توضیح داد: تیمی متشکل از علیرضا محسنی ابوالخیری، یعقوب نعمتی و هانیه مرشدی تدوین روزشمار پنجم را برعهده داشتند. در واقع تدوین اولیه کتاب بر عهده علیرضا محسنی بوده، نظارت و تکمیل بر عهده یعقوب نعمتی و ویرایش محتوایی توسط هانیه مرشدی انجام شده است.
 
مرور وقایع یکی از نهادهای سرنوشت‌ساز نظام جمهوری اسلامی ایران
علیرضا محسنی ابوالخیری؛ نویسنده کتاب «انقلاب دوم» نیز درباره این اثر گفت: این کتاب جلد اول از کتاب پنجم مجموعه بزرگ جنگ ایران و عراق است که توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است. در طرح اولیه قرار بود این کتاب در یک جلد و در یک بازه زمانی 62 روزه یعنی از 13 آبان 1358 تا 14 دی‌ماه 1358 منتشر شود، ولی اقتضای این دوره به‌عنوان دوره‌ای آکنده از تغییر و تحولات مهم و تعیین در سرنوشت نظام جمهوری اسلامی ایران، حجم کتاب را بیش‌ از حد تصور کرد و لذا این تدبیر درنظر گرفته شد که کتاب در دو جلد منتشر شود و نقطه تمایز این دو جلد را همه‌پرسی قانون اساسی قرار دادیم.
 
وی افزود: به ‌این ‌ترتیب کتاب «انقلاب دوم» یک دوره زمانی 28 روزه از 13 آبان 1358 تا 10 آذر 1358 است و  اولین روز از جلد دوم روز همه‌پرسی قانون اساسی می‌باشد. جلد دوم هم مراحل پژوهش و تدوین را می‌گذراند.
 
نویسنده کتاب «انقلاب دوم» با بیان این که این روزشمار از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تا پیش از شروع جنگ به‌عنوان دوره‌ای که زمینه جنگ در آن شکل گرفت به دنبال پاسخ به این پرسش است که چرا جنگ آغاز شد، اظهار کرد: کتاب «انقلاب دوم» به‌عنوان روزشماری که دوره پیش از جنگ را مورد بررسی قرار می‌دهد در پاسخ به همین پرسش منابع اولیه و ثانویه موجود را مورد بررسی تاریخی قرار داده است.
 
محسنی ابوالخیری به روش تحقیق خود برای نگارش این جلد از روزشمار اشاره کرد و گفت: منابع مورد استفاده در این کتاب، منابع ارزشمند موجود در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس هستند، کما این‌که از منابع ثانویه نیز بهره کافی برده شده است.
 
وی با اشاره به این‌که شیوه نگارش کتاب و روش ارائه مطالب، روش گزارش‌نویسی منحصربه‌فرد مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس است، توضیح داد: در این روش هر روز شامل چندین گزارش منسجم و سازمان‌یافته شبیه یک مقاله کوچک هستند که با یک شماره از یکدیگر متمایز می‌شوند. برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها نیز از روش توصیفی بدون تحکم نظری برای ارائه حداکثر عینیت تاریخی استفاده شده است.
 
این نویسنده در ادامه به محتوای کتاب «انقلاب دوم» پرداخت و بیان کرد: کتاب «انقلاب دوم» به‌مرور و توصیف وقایع یکی از نهادهای مهم و سرنوشت‌ساز نظام جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. در طول این مقطع 28 روزه به نوع رابطه با نظام خارج و جزئیات ساختاری این نظام تحت عنوان قانون اساسی در آستانه همه‌پرسی می‌پردازد.
 
محسنی ابوالخیری افزود: در این دوره زمانی وقایعی به وقوع پیوستند که هرکدام نقطه عطفی در روند نظام جدید هستند و برخی هم به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم زمینه‌ساز آغاز جنگ عراق علیه ایران می‌شوند. ازجمله تسخیر سفارت آمریکا در تهران و آغاز کشمکش علنی ایران با متحدانش، وجود تنش در مناسبات ایران با عراق، کشمکش در مناطق کردنشین غرب ایران بین حکومت مرکزی و گروه‌های مخالف و در نهایت کشمکش‌های داخلی گروه‌های سیاسی بر سر قانون اساسی.
 


وی اظهار کرد: در یک‌ چشم‌انداز در دوره زمانی کتاب «انقلاب دوم» ایران در معرض تنش‌های گوناگون داخلی و خارجی قرار گرفت که این فضا، فضایی مساعد برای ضعیف نشان دادن عوامل دفاعی امنیتی ایران فراهم کرد که از دیدگاه دولت عراق فرصتی مناسب برای تجاوز به خاک ایران برای تحقق بخشیدن به داعیه منطقه‌ای خودش محسوب می‌شد.
 
نویسنده کتاب «انقلاب دوم» درباره چرایی عنوان کتاب نیز گفت: عنوان «انقلاب دوم» بر مبنای زمینه تاریخی دوره کتاب در ارتباط با سیر تکمیلی انقلاب ایران و تکمیل دگرگونی نظام سیاسی ایران بعد از انقلاب انتخاب شده است. در این دوره حرکت انقلابی ملت ایران در تداوم انقلاب اسلامی 22 بهمن 1357، که با طرد دیکتاتوری و برقراری آزادی همراه بود وارد مرحله بعدی یعنی طرد استعمار و کسب استقلال تحت عنوان انقلاب دوم شد. همچنین در این دوره نظام سیاسی ایران در دنباله دگرگونی و انقلاب سابق خود که تحت عنوان جمهوری اسلامی رخ داده بود با ترسیم جزئیات ساختاری در چارچوب قانون اساسی چهره‌ای کامل به خود گرفت.