پرویز تناولی با گردآوری مجموعهای از دستبافتههای استان فارس سالها عمر خویش را برای حفظ و نگهداری این آثار هنری صرف کرده است و بسیاری از این آثار را در قالب کتاب هم آورده است.
از این مجسمهساز، نقاش، پژوهشگر و مجموعهدار که فروردین امسال 85 ساله شد افزون بر کارهای هنری بسیار ارزشمند، مجموعه تالیفاتی به ثمر نشسته است که ازجمله میتوان به «قالیچههای تصویری» که سال ۶۸ از سوی انتشارات سروش منتشر شده است. او در پیشگفتار این کتاب درباره آن نوشته: «وجه تشخص قالیچههای تصویری در مقایسه با سایر قالیهای ایرانی موضوع آنهاست. این قالیچهها به جای نقش و نگارهای سنتی و معمول، به انسان و گاه حیوان در قیاسهای غیرمعمول میپردازند که این شیوه در سنت فرشبافی ایران بیسابقه است.»
«قفلهای ایران» این کتاب از مجموعه هنرهای از یاد رفته ایرانی و شامل ۷۰۰ قطعه عکس از قفلهای ایران از دوره ساسانیان تا دوره قاجار است. پس از آن، او تحقیقاتش را در این باره تا امروز ادامه داده که حاصل آن کتاب تکمیل شده و بسیار جامعی درباره قفلهای ایران شدهاست.» تناولی در سال ۱۳۵۶ به زبان انگلیسی کتابی نوشته بود به نام Locks from Iran که در واشنگتن به چاپ رسید این کتاب حاصل تکمیل تحقیقات او در این زمینه پس از ۳۴ سال است.
کتاب «طلسم گرافیک سنتی ایران» شامل چهار بخش علوم غریبه، تقویم، طلسم و تعویذ و نقش جانوران و مخلوقات عجیب است که با آغاز کار، پیشگفتار، پایان کار، یادداشتها و کتابشناسی مختصر علوم غریبه کامل شده است. چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۸۵ بوده که به آن عکسهای تناولی افزوده شدهاست.
سوم خرداد 1400 بود که معاون میراثفرهنگی وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی از ایجاد موزهای او در مجموعه نصیرالملک شیراز به شکل دائم با استفاده از مجموعه فرشها و دستبافتهایی که او در طول سالها گردآورده است خبر داد و گفت که مجموعه دست بافتههای عشایری و روستایی ایران، اهدایی «پرویز تناولی» به این وزارتخانه در موزهای به نام به نمایش گذاشته میشود.
محمدحسین طالبیان، افزود: بخشی از ایدهها و اندیشههای عشایر را میتوان در دستبافتههای آنها که به خوبی منعکس شده، مشاهده کرد. در واقع نمایش قدرتمند و بسیار ارزشمند فرهنگی در آن نهفته است که افراد مختلفی از جمله استاد تناولی برای ایجاد خلاقیت در آثارشان استفاده کردند.
به گفته او، ۱۴۰۸ اثری که استاد تناولی به وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی اهدا کردند، به دقت ثبت و ضبط خواهیم کرد و ادارهکل موزهها و اموال منقول تاریخی در سامانه جام قرار خواهد داد.
طالبیان، تاکید کرد: بسیاری از این دستبافتهها ممکن است تولید نشود. با تاسیس این موزه و ارائه درست آثار، اسناد و کتابهایی که قرار است در کتابخانه موزه قرار بگیرد امیدواریم همه مردم بتوانند از وجود آن بهره ببرند و راه استاد را ادامه دهند.
وی افزود: خوشحالم در کشوری زندگی میکنم که هنوز هم افرادی مانند استاد تناولی وجود دارند که وقف فرهنگی انجام میدهند. این اتفاق که در حوزه میراثفرهنگی رخ داده، بسیار مهم است و میتواند الگویی برای سایر هنرمندان باشد که آثارشان را در دوره حیات خود به مکانهای مهمی مانند میراثفرهنگی هدیه کنند و این موضوع در تاریخ ماندگار خواهد شد.
خوشبختانه این موزه اینک با پیگیری پرویز تناولی و دخترش در شیراز آماده بهرهبرداری میشود و آنگونه که محمدمهدی نجفی، مسئول امور موزههای ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، میگوید: 1394 اثر به استان فارس منتقل و در این مرحله منزل تاریخی نصیر الملک برای این آثار جانمایی شده است.
او درباره محتوای موزه استاد تناولی عنوان میکند: آثار استاد تناولی شامل گلیم، گبه و .. است که در ابعاد و اندازهها و از اقوام مختلف به شیراز منتقل کردیم و با فراهم شدن شرایط در 28 اردیبهشتماه همزمان روز جهانی موزه نمایشگاه برپا و به مرور موزه افتتاح میشود.
نجفی با بیان اینکه از خانواده استاد تناولی بر این موضوع نظارت وجود دارد خاطر نشان کرد: در کنار خانواده این استاد اداره کل موزههای کشور نیز بر روند ا ایجاد موزه آثار استاد تناولی نظارت دارند.
او با بیان اینکه آمادگی تاسیس این موزه از سمت ما وجود دارد و برای تحقق آن به همت متولیان اداره کل میراث فرهنگی بستگی دارد، میافزاید: منزل نصیرالملک برای اینکه تبدیل به موزه آثار استاد تناولی تبدیل شود به 7 تا 8 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
مسئول امور موزههای ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس درباره تخمین ریالی آثار استاد تناولی که در این موزه در معرض دید عموم قرار میگیرد، می گوید: این آثار مجموعه بسیار فاخر از فرشهای دستبافت عشایر مختلف ایران است و در استان فارس تا 40 سال گذشته 2 هزار 300 نوع فرش دست بافت داشتهایم و اکنون 20 قلم باقی مانده است و مابقی منسوخ شده است.
به گزارش ایبنا؛ خانه نصیرالملک که به موزه آثار پرویز تناولی اختصاص یافته است مربوط به دوره قاجار و در انتهای خیابان لطفعلی خان زند واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۰۶۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پیشتر موزه قاجار شیراز در این خانه قرار داشته و در برگیرنده آثار به جا مانده از دوره قاجاریه است. این آثار گونههای متنوعی از کاسههای چینی منقوش، جعبههای لاکی، مرقـّعات (نامههای) خطی، پوشاک سنتی، قابهای آینه، جلد کتاب و ظروف فلزی و… را در برمی گیرد.
نظر شما