به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست خبری «رمان نوجوان» از سلسله نشست‌های سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور خسرو باباخانی، نویسنده، محمدرضا شرفی‌خبوشان، نویسنده و زینب زارعی، دبیر نشست، جمعه (بیست‌وسوم اردیبهشت‌ماه) به صورت حضوری در غرفه انتشارات مهرک برگزار شد.

خسرو باباخانی درباره تجربه چند ساله خود در حوزه کودک و نوجوان گفت: سال‌ها پیش یکی از خبرنگاران درباره علت فعالیت من در حوزه کودک و نوجوان سوال کرد و پاسخی که به او دادم این بود که، زمانی که نوجوان بودم برای کسب تجربه، هزینه‌های زیادی پرداخت کردم و نمی‌خواهم نوجوان امروزی هم این هزینه را بپردازد. این اولین هدف من در این حوزه بود.
 
وی درباره مراحل شکل‌گیری حوزه کودک و نوجوان گفت: قبل از انقلاب حوزه کودک و نوجوان وجود نداشت؛ ماجرا از دهه شصت شروع شد و مرحوم امیرحسین فردی، نویسندگان علاقه‌مند به این حوزه را جمع کرد؛ قدم به قدم پیش آمد؛ هیچ کلاس آموزشی نداشتیم و فقط کتاب می‌خواندیم؛ همین موضوع باعث رقابت بین نویسندگان شد. از سال 80 به بعد این روند، سیر نزولی پیدا کرد و بیشتر نویسندگان به سمت کار بزرگسال رفتند.
 
باباخانی درباره معضلات نوشتن کتاب کودک و نوجوان گفت: مشکل اساسی ما این است که، نویسندگان نوشتن را بسیار سخت گرفتند. یک نویسنده از خانواده، تفریح و ... خود می‌زند و می‌نویسد؛ کسی رنج آن را نمی‌بیند. یک نویسنده نوجوان باید بداند که زمانی که می‌خواهد برای نوجوان بنویسید، باید روانشناسی نوجوان بخواند؛ برای مطالعه وقت بگذارد و آگاهی خود را افزایش دهد. نویسنده‌ای که برای کودکان و نوجوانان می‌نویسد، باید با ابزارهای امروزی آشنا باشد و فاصله بین کودک و نوجوان با بزرگسالان را پر کند. داستان‌نویسی برای بچه‌ها مانند کشت گردو است و بعد از 40 سال برداشت خواهی کرد.
 
ما نویسنده‌های ایرانی جسارت نداریم 
وی درباره علت گرایش بچه‌های امروزی به رمان‌های خارجی گفت: ما نویسنده‌های ایرانی جسارت نداریم؛ در ذهن خودمان خط‌قرمزهای زیادی داریم؛ این مسائل را کنار هم می‌گذاریم و می‌نویسیم بنابراین کار قابل توجه نوجوانان ارائه نمی‌دهیم. به طرز حیرت‌آوری تنبل هستیم در صورتی که تعدادی از نویسندگان خارجی، در روز دوازده یا سیزده ساعت می‌نویسند.
 
باباخانی ادامه داد: اگر نویسنده ایرانی برای نوشتن یک رمان، یک سال زمان اختصاص دهد و بعد از گذشت این زمان، رمان را تحویل ناشر بدهد؛ ناشر هم برای چاپ آن به یک سال زمان نیاز دارد؛ آن هم با تیراژ کم! چرا یک نویسنده ایرانی، سه سال برای نوشتن یک رمان وقت بگذارد وقتی درآمدی هم ندارد؟ در صورتی که در کشورهای خارجی، یک رمان با تیراژ بالا چاپ می‌شود و حاصل زحمات نویسنده جبران می‌شود. پدران و مادران باید بدانند که کتاب خواندن، از نان شب واجب‌تر است چون نوجوان با خواندن کتاب ره چند ساله را یک شب طی می‌کند.

نویسنده نوجوان امروز، باید به شدت با نوجوان در ارتباط باشد
محمدرضا شرفی‌خبوشان درباره میزان آشنایی نویسندگان نوجوان با بچه‌ها گفت: نوجوانان اصلی‌ترین مخاطب هر سرزمینی هستند؛ اساس و ثروت کتاب، نوجوانان هستند. چون در این سن آن‌ها را هدایت می‌کنیم و مسیر آینده را نشان‌شان می‌دهیم. شاید آثار لذت‌بخش و جذابی تولید نکردیم که نوجوان ترغیب به کتاب خواندن نشده است. وقتی نوجوان در این سن کتاب نخواند، قطعاً کتاب را کنار می‌گذارد.

وی ادامه داد: ما با مخاطبی روبه‌رو هستیم که، خاص و ویژه است. نویسنده باید تمام وقت، در اختیار درک نوجوان باشد؛ اگر نویسنده این مراحل را طی نکند، طبیعتاً نمی‌تواند، موفق باشد. نوجوان با هر شکلی و در هر کجایی، در معرض هر پدیده‌‌ی جدیدی قرار گرفته باشد، این باعث تفاوت در نوجوانان نمی‌شود؛ چیزی که نویسنده می‌نویسد، تغییر نمی‌کند؛ به طور کلی مفاهیم اصلی و اخلاقی تغییر نمی‌کند، بلکه تنها موضوعی که تغییر می‌کند، نحوه بیان است. نوجوان باید در اثری که می‌خواند، در مسیر هدایت قرار بگیرد.
 
شرفی‌خبوشان درباره نحوه عملکرد نویسندگان کودک و نوجوان گفت: کار نویسنده امروزی، نگارش جذاب‌تر است. نویسنده نمی‌تواند یک داستان ضعیف و آرام بنویسد چون نوجوان امروزی با شتاب و هیجان بیشتری روبه‌رو است. کار نویسنده نوجوان، هزار برابر سخت‌تر شده است. نویسنده نوجوان امروز، باید به شدت با نوجوان امروز در ارتباط باشد.
 
وی درباره نحوه انتقال پیام از طریق کتاب‌های کودک و نوجوان گفت: شیوه‌های پرداختن داستان، شیوه‌های مشخصی است و به طور کلی آن‌ها تغییر نمی‌کند؛ آن چیزی که تغییر می‌کند، حال‌وهوای نویسنده متناسب با حال‌وهوای کودک و نوجوان امروز است. نوجوان امروز داستان زنده می‌خواهد و باید دغدغه‌های خود را در داستان ببیند؛ چیزی که برای نوجوان مهم است، کسب استقلال و اندیشه‌های جدید است. نوجوان باید داستانی را که می‌خواند، قهرمان خود را در داستان ببیند و همزادپنداری کند؛ قهرمان داستان باید یک موجودی مانند نوجوان امروزی و پرتب‌وتاب باشد.
 
شرفی‌خبوشان درباره مشکلات گرایش بچه‌های امروزی به رمان‌های خارجی گفت: مسئله‌ای که باعث شده در بازار نشر، شاهد گسترش آثار ترجمه باشیم، ارزان‌تر و سود‌آورتر بودن آثار ترجمه برای ناشر است. در این بازار سودآوری، باید قدر ناشری را که دنبال کپی‌رایت است، دانست؛ همین موضوع باعث آسیب رسیدن به نویسنده ایرانی می‌شود. نوجوانی که کتاب ترجمه می‌خواند، به نوجوانی که انگار در یک محیط دیگر بزرگ شده است، تبدیل می‌شود.
 
وی از حضور پرشور کودکان و نوجوانان در غرفه مهرک ابراز خرسندی کرد و افزود: بهتر است کودکانی را که امکانات و شرایط خرید کتاب را ندارند، در نظر گرفت. به دلیل شیوع کرونا در این دو سال، دست هر کودکی موبایل است. در حال حاضر باید خواندن را به سمت این شکل ابزار برد. بهتر است انتشار کتاب‌ها به سمتی برود که، کودکانی که شرایط خرید را ندارند، بتوانند از کتاب بهره ببرند. ناشران باید فعالیت خود را در فضای مجازی به‌روز کنند همان‌طور که یک نویسنده باید به‌روز باشد.
 
سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از بیست‌ویکم اردیبهشت‌ماه آغاز شده است و تا سی‌ویکم اردیبهشت‌ماه 1401 به مدت 10 روز ادامه خواهد داشت. علاقه‌مندان برای بازدید و خرید کتاب می‌توانند به مصلی امام خمینی (ره) مراجعه کنند.