معاون حوزه هنری کودک و نوجوان در گفتوگو با ایبنا مطرح کرد:
مخاطب مصرفکننده باید به مصرفکننده کنشگر تبدیل شود
سجاد عباسی میگوید: کنش مصرفکننده باید ارتقا پیدا کند. یکی از قسمتهای ویژهای که بر روی آن کار میکنیم این است که مخاطب مصرفکننده را به مخاطب مصرفکننده کنشگر تبدیل کنیم. موردی که در گذشته خیلی پررنگ و از پایهها اساسی انقلاب اسلامی بوده است. کنشگری، نیاز جامعه امروز ماست. کنشگری فرهنگی و هنری باید تقویت شود.
طی روزهای گذشته ویژهبرنامه روز ادبیات کودک و نوجوان را داشتیم؛ کمی درباره برنامههای اجرا شده توضیح دهید.
حوزه کودک و نوجوان در کشور ما تعدد متولی دارد؛ اما قاعدتا حوزه کودک و نوجوان باید در قالبهای هنری وارد شود. روز 18 تیر، روز گرامیداشت ادبیات کودک و نوجوان بود و در این روز برنامهای را برگزار کردیم؛ همچنین به یاد مهدی آذریزدی و کتاب خوب او به نام «قصههای خوب برای بچههای خوب»، در دو نوبت صبح و عصر برنامه ترتیب دادیم. خدا را شکر مورد استقبال خیلی خوبی قرار گرفت. این نشان میدهد که مخاطب به این موضوعات علاقهمند است. روز ادبیات کودک و نوجوان را یک دستآوردی دیدیم که به مخاطب ایرانی یادآور شویم که کتاب ایرانی محجور شده است. بهخصوص کتابهای ایرانی در حوزه کودک و نوجوان! هدف از تولید این برنامه جلب توجه مجدد خانوادهها و بچهها به آثار ایرانی و قالبهای هنری و احیا دوباره قصهگویی، نقالی و .... است؛ با برگزاری این برنامهها حداقل کاری که میتوان انجام داد، این است که اجازه ندهیم قالبهای هنری در گذر زمان کمرنگ شوند.
چرا فرهنگ کتابخوانی و قصهگویی در حال کمرنگ شدن است؟
کتاب و کتابخوانی در کشور ما محجور است ولی اوضاع آن در حوزه کودکان و نوجوانان بهتر از بزرگسالان است. سطح استفاده مخاطب ایرانی از کتب ترجمه با کتابهای نویسندگان ایرانی فاصله دارد. تقریبا حدود 80 درصد بازار ترجمه است. کتاب ترجمه در کنار تمامی مزایایی که دارد در کنار خودش حامل فرهنگ و محتوا بیگانه است. یکی از راههای جذب مخاطب ایرانی به سمت پتانسیلها و کتب ایرانی، همین قالبهای هنری مانند قصهگویی، نقالی، نمایشهای عروسکی و ... است؛ اینها قالبهایی هستند که مخاطب را به سمت داستانخوانی و قصهخوانی میکشاند. فرهنگ قصهگویی که ارتباط تنگاتنگی با ادبیات دارد، در کشور ما کمرنگ شده است. حتی در بزرگسالان نیز در شبهایی مانند شب یلدا، فرهنگ شاهنامهخوانی و حافظخوانی وجود دارد و کتاب اصل ماجراست. یکی از بزرگترین ماموریتهای پدرربزرگها و مادربزرگها، قصه گفتن برای کودکان بود. در گذشته تا سنین 12 سالگی، قصهگویی یک پدیده متداول برای بچهها بود. این فرهنگ در حال کمرنگ شدن است. فضای مجازی، در کنار تمام مزایایی که دارد یک عیب بزرگ دارد و آن هم این است که به علت حجم زیاد اطلاعاتی که به مغز کودک و مخاطب وارد میکند، باعث میشود عمق دید افراد از بین برود و خیلی سطحی به همه چیز نگاه کنند؛ این معضل را هم میتوان با کتاب رفع کرد.
راهکار شما برای برقراری ارتباط مجدد بین کتاب و مخاطب چیست؟
زندگی صنعتی باعث شده ارتباط بین اعضای خانوادهها، ارتباط بچهها با پدربزرگ و مادربزرگهایشان، کمتر شود؛ پدر و مادرها بیشتر زمان خود را در محل کار حضور دارند و همین موضوع باعث شده است که قصهگویی از سمت خانوادهها کمرنگ شود. به عقیده من باید این آموزشها را در مهدکودکها و مدارس آورد و قالبهای ارتباط کودک با کتاب را ادامه دهیم که این ارتباط مستحکم بماند.
اقداماتی که در این راستا به عنوان معاون حوزه هنری کودک و نوجوان انجام دادید، چه بوده است؟
در برنامهریزیهایی که صورت گرفته، در قالب یک نرمافزار، کتاببازیهایی را طراحی کردیم؛ بچهها با استفاده از این نرمافزار، از طریق بازی با کتاب درگیر میشوند. این نرمافزار در مرحله طراحی است و شروع آن با یک پویش آغاز میشود. نحوه کار این اپلیکیشن داستانبازی به این شکل است که در قالب ماموریت و چالش، کودک را درگیر کتاب میکند.
همچنین از ابتدا مهرماه در قالب برگزاری مسابقه، پردهخوانی و نقالی را با کمک از پیشکسوتانی مانند مرشد میرزاعلی و ... وارد مدارس میکنیم. در حوزه نمایش تعدادی گرنت وارد کردیم. این گرنتها مشخصا حوزههای کتاب را دربرمیگیرد. در حوزه کمیک و تصویربرداری وارد شدیم؛ جشنواره شخصیتپردازی در دست کار داریم. در جشنواره شخصیتپردازی شخصیتهایی که خلق میشوند، بر اساس کاراکترهای کتاب است. امیدواریم که در سال جدید بتوانیم کودکان و نوجوانان را بیشتر با کتاب آشتی دهیم و بتوانیم آثار فاخر و ارزنده ایرانی را به خانواده و دانشآموز و کودک ایرانی معرفی کنیم و به آنها کمک کنیم اینها را بشناسند و استفاده کنند.
رسالت شما در عرصه کودک و نوجوان و تولید محتوا برای این سنین چیست؟
رسالت ما، کمک به بچههای مستعد تبدیل شدن به هنرمند در تراز انقلاب اسلامی است. مخاطبی که هنر را صرفا برای هنر نبیند؛ مخاطب ایرانی چه در حال خواندن کتابهای ترجمه و چه در حال خواندن کتابهای ایرانی، در هر دو حالت مصرف خودش را انجام میدهد. کنش مخاطب نسبت به مصرف چیست؟ این کنش باید ارتقا پیدا کند. یکی از قسمتهای ویژهای که روی آن کار میکنیم این است که مخاطب مصرفکننده را به مخاطب مصرفکننده کنشگر تبدیل کنیم. موردی که در گذشته خیلی پررنگ و از پایهها اساسی انقلاب اسلامی بوده است. کنشگری، نیاز جامعه امروز ماست. کنشگری فرهنگی و هنری باید تقویت شود.
هدف بعدی ما این است که رویکرد فراتهران را تقویت کنیم؛ یعنی به سمت روستاها، شهرستانها، نقاط محروم و استانهای حاشیهای برویم و دامنه مخاطب را از سطح تهران افزایش دهیم. در کنار مزایایی که کار کردن در تهران دارد ولی این تمرکز یک عیب است. امیدوارم که بتوانیم در آینده به سمت ارائه خدمات به مخاطب مستعد و شناسایی آن برویم.
نظر شما