سه‌شنبه ۲۱ تیر ۱۴۰۱ - ۱۳:۳۹
ذوالفقاری؛ بزرگمرد فرهنگ ایران‌زمین

معاون فرهنگی و رسانه‌ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان درباره حسن ذوالفقاری، استاد فقید زبان و ادبیات فارسی نوشت: «دست نامهربان اجل 21 تیرماه 1401 گوهری کمیاب (استاد حسن ذوالفقاری) را از بین ما برد که مثل و مانندش با آن همه توش و توان، سخاوت علمی و اخلاقی به تعداد انگشتان دست هم یافت نمی‌شود.»

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در سمنان_ ابوالفضل صادقی‌نژاد: «دست نامهربان اجل گوهری کمیاب را از بین ما برد 21 تیرماه 1401 فرهنگ و ادب این آب و خاک فرزند برومند و برازنده و صاحب ‌نظر و صائب نظری را به دل خاک سپرد که مثل و مانندش با آن همه توش و توان، انگیزه و عشق، فداکاری و وسعت مشرب، سخاوت علمی و اخلاقی به تعداد انگشتان دست هم یافت نمی شود.
 
درگذشت استاد مسلم زبان و ادب فارسی، زنده یاد دکتر حسن ذوالفقاری دوستدارانش را در بهت و غمی عمیق فرو برد. 
 
خستگی‌ناپذیری، عشق به زبان و ادبیات فارسی، دلدادگی به ادبیات عامه اقوام ایرانی، خوش‌اخلاقی، مهربانی، تواضع، انضباط کاری، برنامه‌ریزی منسجم، پرکاری، نوجویی از صفات این بزرگمرد فرهنگ ایران‌زمین بود.
 
زنده یاد حسن ذوالفقاری متولد ۱۳۴۵ در شهر دامغان بود. وی مقطع کارشناسی تحصیلات خود را در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، مقطع کارشناسی‌ارشد را در پژوهشگاه علوم انسانی و مقطع دکترای خود را سال 1375 در دانشگاه تهران در رشته زبان و ادبیات فارسی گذراند و بعد از آن هم در کسوت معلمی در دانشگاه تربیت‌مدرس تهران تدریس می‌کرد. استاد حسن ذوالفقاری عمر کوتاه اما پربرکت خود را در خدمت به زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ عامه و تألیف ده‌ها کتاب در حوزه‌های مختلف و تربیت ده‌ها و صدها دانش آموز و دانشجو صرف کردند.
 
همین دو ماه قبل (25 اردیبهشت 1401) در روز زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در دانشگاه فردوسی مشهد با حضور محمدعلی زلفی گل وزیرعلوم، تحقیقات و فناوری نشان عالی فرهنگی هنری فردوسی به دکتر حسن ذوالفقاری اعطا شد. نشان ملی بنیاد فردوسی نشان ملی معتبری است که بنیاد فردوسی به پاسداشت زبان پارسی به شخصیت‌های برجسته علمی، فرهنگی، هنری و سیاسی اعطا می نماید که در جهت نگاهداشت زبان فارسی فعالیت می‌کنند.

 

همچنین وی برگزيده رتبه دوم پژوهش ‌هاي كاربردي در نوزدهمين جشنواره بین‌المللی خوارزمي، برگزيده سومين، چهارمين و پنجمين جشنواره كتاب هاي رشد، برگزيده كتاب تقديري سال، برگزيده مؤلفان استان سمنان، عضو شوراي علمي دايره‌المعارف بزرگ اسلامي، از مدخل نگاران بنياد دایرة‌المعارف اسلامي، عضو هیئت‌رئیسه انجمن استادان زبان و ادبيات فارسي و انجمن علمي نقد ادبي ايران، مدیر مسئول و سردبیر فصلنامه فرهنگ و ادبیات عامه و عضو هيئت تحريريه پنج فصلنامه تخصصي و نويسنده چهل جلد کتاب و ۱۵۰ مقاله بود.
 
عناوین کتاب های ارزشمند این استاد بزرگ در حوزه زبان و ادب فارسی و فرهنگ عامه که تاکنون به چاپ رسیده است عبارتند از: 
منظومه‌های عاشقانه ادب فارسی، تهران، نیما، ۱۳۷۴
فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌های فارسی، تهران، انتشارات معین، ۱۳۸۸
داستان‌های امثال، نشر مازیار، ۱۳۸۴
سر دلبران، نشر مازیار، ۱۳۸۶
ادبیات مکتب‌خانه‌ای ایران
باورهای عامیانه مردم ایران، انتشارات چشمه، ۱۳۹۴
ادبیات داستانی عامه، نشر خاموش، ۱۳۹۷
افسانه‌های پهلوانی ایران: معرفی و تحلیل شصت افسانه منظوم و منثور پهلوانی ادب فارسی، با بهادر باقری، نشر خاموش، ۱۳۹۸
فرهنگنامه داستان‌های متون فارسی، نشر چشمه 
 
و اما مقالات نمایه شده از زنده یاد دکتر حسن ذوالفقاری در کنفرانس های داخلی عبارتند از:
 کتاب درسی مهم ترین الزام آموزش زبان و ادبیات فارسی ارائه شده در الزامات آموزش زبان و ادبیات فارسی در مدارس،مراکز زبان‌آموزی،دانشگاه‌ها و فضای مجازی (1399)
 رفتارشناسی پهلوانان در روایت های افسانه ای و اسطوره ای ارائه شده در همایش بین المللی شاهنامه در گذرگاه جاده ابریشم (1398)
 تو نیکویی کن و در دجله انداز ارائه شده در دومین همایش ملی خیر ماندگار (مطالعه و ارزیابی امور خیر در ایران با تمرکز بر چالش های نیکوکاری در ایران امروز) (1397)
 بررسی آسیب شناسانه خشونت علیه زن در داستان معاصر براساس تحقیقات علمی ارائه شده در نهمین همایش ملی پژوهش­ های زبان و ادبیات فارسی (1396)
همچنین مقالات نمایه شده از دکتر حسن ذوالفقاری در ژورنال های تخصصی داخلی: 
 سبک زنانه در متون لالایی منتشر شده در دوفصلنامه پژوهش های بین رشته ای ادبی (1400)
 متن پژوهی و قصه شناسی داستان ملک جمشید منتشر شده در فصلنامه مطالعات زبان و ادبیات غنایی (1400)
 تحلیل گونه شناسی دوبیتی فارسی در ادب عامه منتشر شده در فصلنامه جستارهای نوین ادبی (1400)
 شناخت الگوواره‌های فرهنگی و ادبی غالب در ترجمه‌های گلستان سعدی: تحلیل تطبیقی سه ترجمه از راس، رهاتسک و دوفرمری منتشر شده در فصلنامه فنون ادبی (1399)
جامعه شناسی ادبی آثار فریبا وفی (با تکیه بر زمینه های طلاق عاطفی) منتشر شده در دوفصنامه زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) (1399)
 
معرکه و معرکه‌گیری در ایران به روایت سفرنامه‌نویسان منتشر شده در دوفصلنامه مطالعات فرهنگ و هنر آسیا (1398)
 انواع بومی سرودهای خراسان منتشر شده در فصلنامه جستارهای نوین ادبی (1397)
 نقالی های مکتوب به عنوان یک ژانر ادبی در نثر فارسی منتشر شده در مجله نثر پژوهی ادب فارسی (1397)
 سبک نثر در افسانه های عامیانه مکتوب منتشر شده در مجله نثر پژوهی ادب فارسی (1397)
 کلیشه های زبانی در متون کلاسیک ادب عامه فارسی منتشر شده در دوماهنامه جستارهای زبانی (1396)
 سنجش رغبت فارسی آموزان غیرایرانی به ادبیات فارسی منتشر شده در پژوهشنامه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان (1396)
 گونه شناسی ساخت های قالبی در زبان عامه منتشر شده در دوماهنامه جستارهای زبانی (1394)
 مهمترین ویژگی افسانه های پهلوانی ایرانی منتشر شده در فصلنامه مطالعات فرهنگ ارتباطات (1394)
 خوانندگان و نوازندگان محلی، حافظان ترانه های ملی (1) (شمال و غرب ایران) منتشر شده در پژوهشنامه ادب غنایی (1394)
کاربرد ضربالمثلهای فارسی در غزلیات بیدل منتشر شده در دو فصلنامه ادب فارسی (1394)
 ساختار داستانی منظومه های عاشقانه فارسی منتشر شده در فصلنامه مطالعات زبان و ادبیات غنایی (1394)
 معشوقان جنگجو در منظومه های عاشقانه و افسانه های عامه منتشر شده در دوفصلنامه زبان و ادبیات فارسی (1393)
 متن شناسی کتاب شاهد صادق(معرفی و نسخه شناسی شاهد صادق نوشته میرزا محمد صادق اصفهانی) منتشر شده در دوفصلنامه تاریخ ادبیات (1393)
 متن‌شناسی کتاب بهار دانش منتشر شده در متن شناسی ادب فارسی (1392)
 پیامبران در قصههای بلند عامیانه منتشر شده در دو فصلنامه ادب فارسی (1392)
 رئالیسم در سبک بنیانگذاران داستان نویسی عربی و فارسی (محمود تیمور و محمد علی جمال زاده) منتشر شده در دوماهنامه جستارهای زبانی (1391)
 ماخذ شناسی قصص و حکایات جامع التمثیل منتشر شده در فصلنامه فنون ادبی (1391)
 کاربرد ضرب المثل در شعر شاعران ایرانی منتشر شده در دو فصلنامه پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا) (1391)
 طبقه بندی منظومه های عاشقانه فارسی منتشر شده در دوفصلنامه تاریخ ادبیات (1391)
 قصه شناسی نوش آفرین نامه منتشر شده در فصلنامه جستارهای نوین ادبی (1390)
 ریخت شناسی افسانه عاشقانه « گل بکاولی» منتشر شده در فصلنامه فنون ادبی (1389)
طبقه بندی قصه وداستان های سنتی فارسی (نقد و بررسی، شکل شناسی و گونه شناسی داستان های فارسی) منتشر شده در فصلنامه جستارهای نوین ادبی (1388)
 ساختار منسجم غزلیات حافظ شیرازی منتشر شده در فصلنامه فنون ادبی (1388)
 تقارن ها و تناسب ها در گلستان سعدی منتشر شده در دو فصلنامه پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا) (1386)
 هفت پیکر نظامی و نظیره های آن منتشر شده در دوفصلنامه زبان و ادبیات فارسی (1385)
 منظومه «حسن و دل» منتشر شده در فصلنامه مطالعات و تحقیقات ادبی دانشگاه خوارزمی (1384)
 جایگاه اجتماعی لولیان خنیاگر و کولیان رامشگر در امثال فارسی منتشر شده در دوفصلنامه مطالعات ایرانی (1400)
 قصه شناسی فلک نازنامه منتشر شده در فصلنامه مطالعات زبان و ادبیات غنایی (1397)
 ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر درجه-روزهای گرمایشی و سرمایشی ایران منتشر شده در جغرافیا و پایداری محیط (1396)
بررسی و تحلیل نمایشهای باران خواهی و باران خوانی در ادبیات عامه ایران (باتکیه بر نمایش های کوسه گردی و عروس باران) منتشر شده در دوفصلنامه کهن نامه ادب پارسی (1395)
 شبیه‎سازی روابط بارش – روان اب حوضه آبریز کشکان در استان لرستان با روش SCS منتشر شده در جغرافیا و پایداری محیط (1393)
 توان های اقلیمی ایران برای کشت آفتاب گردان دیم منتشر شده در جغرافیا و پایداری محیط (1393)
 پیش ‎بینی تاریخ آخرین یخبندان‎ های بهاری در غرب و شمال غرب ایران منتشر شده در جغرافیا و پایداری محیط (1391)
 خورشید و مهپاره ، سروده حکیم میرزا محمد سعید طبیب قمی (بررسی و تحلیل بن مایه های داستانی، به همراه گزارش) منتشر شده در دوفصلنامه پژوهش های دستوری و بلاغی (1386) 
 
زنده یاد ذوالفقاری نازنین عمر پربرکتشان را در خدمت به زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ عامه و تألیف ده‌ها کتاب در حوزه‌های مختلف و تربیت ده‌ها و صدها دانش آموز و دانشجو صرف کردند. این استاد مسلم زبان فارسی قدردان و مرثیه‌خوان بزرگان ادب و فرهنگ این سرزمین نیز بود. آخرین بار همین چند روز قبل در سوگ همشهری فرهیخته خود پروفسور احمد مهدوی دامغانی سخن ها گفتند...
 
سفرت به خیر ای مرد بزرگ سلام ما را به تمام آن ‌ها که آنجایند و دلمان برایشان تنگ غروب شده برسان!
تا زنده ‌ایم، یادت و داغت، دست از دل ما برنمی ‌دارد و باورمان این است در جوار رحمت بی پایان خداوند به جاودانگی پیوسته‌ای و کاروان زندگی ما هم آرام آرام به سوی تو در حرکت است و روزی دیدارمان تازه خواهد شد.»

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها