نصرالله قادری، نویسنده نمایشنامه «قربانی همیشه» در این اثر به برداشتی از خطبه شقشقیه نهجالبلاغه در ارتباط با زندگی امروز پرداخته است که در این مطلب به معرفی آن میپردازیم.
از نگاه نهجالبلاغه در طول تاریخ چهار گروه شامل قاسطین، مارقین، ناکثین و قائدین دایم در تقابل با حضرت علی (ع) بودهاند و سرانجام امام توسط توطئه آنها شهید شدند. مولا علی (ع) تاکید کردهاند «همین که من به پا خاستم و زمام حکومت را به دست گرفتم. نکثت طائفه: گروهی پیمان خویش را شکستند و مرقت اخری: و طائفه دیگری که به دین گرویده بودند ولی از کوتهفکری و بینش سست و منش نااستوار به حق پایدار نماندند و برداشتها و سلیقههای خود را بر ضوابط دین تحمیل کردند و قسط آخرون: و دیگرانی هم حق تعیینشده را ادا نکردند و ستم کردند.» همین اتفاق برای شهید مطهری رخ میدهد و بیشترین حملاتی که نسبت به مرتضی آوینی انجام شد توسط مارقین بود.
نمایشنامه «قربانی همیشه» برداشتی از خطبه شقشقیه نهج البلاغه در ارتباط زندگی امروز ماست و نشان میدهد چگونه مستاجران خانه دایی یوسف در ارکان فرهنگی نظام جمهوری اسلامی نفوذ کردهاند و معتقدین به امام علی(ع) را سلاخی میکنند.
قربانی همیشه از ساحت کمی جزو گروه نمایشنامههای چند پردهای است و از ساحت کیفی از گروه نمایشنامههای صاحب تز اجتماعی به شمار میرود و سعی دارد بن اندیشه صراط ولایت در برابر خط خلافت را از منظر مضمون عیان کند.
قادری در مقدمه اثر آورده است:
«برای ترجمان دراماتیک ابتدا داستان دراماتیک آن را نوشتم و بعد طرح آن و سپس طرح دراماتیک خلق شد که نمایشنامه بر اساس آن رقم خورد. متن نمایشنامه از ساحت دو فرم وسیع نمایشنامه، تقلیدی است. به همین جهات شکل درام مایل به مرکز است یعنی آن چنان سازمان یافته است که اجزای عمده به اعتبار کل انسجام یافتهاند به نحوی که نیروی ساختاری حول محور از درون عمل میکند و اثر عبارت از ساخت رشتهای وضعیت یا شرایط آگاهانه با کشش اوجگیرنده است و در نهایت این وضعیتها در هم گره میخورند و سرانجام به اغتشاش مطلق میرسند چراکه قلب درام انفسام و تعارض و بحران است. به همین علت اثر آگاهانه به عنوان وحدتی کشف و شهود شده که برآمده از ارضای نیازهای عاطفی درونی علت فاعلی و نه از تحمیل یک نظم از پیش تعیین شده بنا شده است و یک اسطوره مدرن خلق کرده که تابعیت از الگوی اسطورهای سنخ ازلی دارد.»
قربانی همیشه که به سعید تشکری پیشکش شده، بخشهای «تمنای تابشی از انوار نورالنور»، «رخدادگاه»، «سفر اول»، «سفر دوم»، «مولا در مواجهه با گروه اربعه» و «از همین قلم» را دربردارد.
نظر شما