داستان در دنیای پریها میگذرد؛ آنسوی آسمان. هر یک از پریها وظیفهای دارند و پریهای این داستان هم وظیفهشان جمعآوری خاطرات انسانهایی است که روی زمین زندگی میکنند و هر روز خاطره میسازند و در گنجه ذهنشان تلنبار میکنند. پری خاطرهها شخصیت اصلی قصه نیست؛ اما هست. اوست که پریهای کوچک را به سمت زمین رهسپار میکند تا خاطرههایی را جمع کنند که فراموش نشوند. کار پری خاطرهها حفظ کردن است؛ حفظ خاطرههایی که ممکن است روزی علم شوند، روزی راهنمای مسیر یک فیلسوف باشند و روزی هم به دست یک نویسنده بیفتند و داستانی شوند خواندنی برای سالیان بعد.
پری خاطرهها هر روز پریهای کوچک را به زمین میفرستد؛ اما اینبار پرینور نمیخواهد خاطره جمع کند چون خاطره جنگی است و او از جنگ بدش میآید. بالاخره راضی میشود که کارش را انجام دهد و وقتی برمیگردد متفاوتترین خاطره را در دستانش دارد؛ خاطرههای بامزه بچهای که در 6 یا 7 سالگی جبهه جنگ ایران و عراق را دیده و آنروزها را لمس کرده است. بابایش را هم در همین راه از دست داده است. او پر از خاطرات است و پرینور آنها را جمع کرده. اینجاست که پری خاطرهها بار اصلی این جمعآوری خاطرات را بر دوش خود حس میکند؛ اینکه نباید صرفا جمع شوند، بلکه باید ثبت هم شوند و میخواهد که پریها به زمین برگردند و نویسندهای را پیدا کنند.
کلر ژوبرت، نویسنده ادبیات کودک در کتاب «پری خاطرهها» انگشت بر دغدغهی مهمی گذاشته است؛ اما روایت آن میتوانست عامتر باشد. در نقطهای که داستان وارد جمعآوری خاطرات از رزمندهها میشود پیشزمینه قبلیای به مخاطب کودک داده نمیشود. آنها یکهو با این حرف پری خاطرهها مواجه میشوند که «آمادهاید بچهها؟ امروز دلم میخواهد بروید از رزمندهها خاطره جمع کنید؛ آنهایی که وقتی دشمن حمله کرد رفتند با او بجنگند.». این اشاره، لحنی دارد که عام نیست؛ انگار پری خاطرهها پریِ ایرانی است که اینقدر در فضای جنگ و رزمندهها بوده. انتخاب کلمات نویسنده میتوانست عامتر باشد؛ یعنی به جای واژه رزمنده که بازنمایی ایرانی و اسلامی از سربازان جنگ است، واژهای را به کار ببرد که دنیای تخیلی پریها را محدود نکند؛ پریهایی که ظاهری پریوار برای کل دنیا دارند.
اما به طور کل، انتخاب نوع کلمات و جملهبندی داستان مناسب است و در عین روان بودن، درونمایه به مخاطب منتقل میشود و نیاز به چندبارخوانی ندارد. پیشنهاد من به خوانندگان این است که حتما پدرومادرها در کنار بچههایشان باشند زمانیکه دارند این کتاب را میخوانند؛ زیرا سوالهایی برایشان پیش میآید که راهنمایی و تجربه بزرگترها مفید خواهد بود.
تصویرگری کتاب را عاطفه ملکیجو انجام داده است؛ تصاویری که قابل باورند، هم تخیل دارند و هم واقعیت. نه تخیلش آنقدر است که ذهن کودک درگیر آن شود و نه واقعیتش زیاد است که کودک خیالدوست از آن بگریزد. برای مخاطب معمولی که درک تخصصی از تصویرگری ندارد، تصویرگری ملکیجو مناسب و قابل قبول است.
کتاب «پری خاطرهها» برای گروه سنی ب و ج نوشته شده است؛ درونمایه و پرداخت خوب آن متناسب با این گروه سنی است و مطالعه آن، گزینه خوبی برای خانوادههایی است که دغدغهشان همسو با دغدغه نویسنده است و البته به سایر مخاطبان نیز پیشنهاد میکنیم؛ زیرا حفظ خاطرات جنگهایی که بر سرزمینمان ایران رخ داده است مسالهای عمومی و ضروری است تا حافظه جمعی و تاریخیمان را از دست ندهیم و مراقب خاکی که به سختی حفظ شده است باشیم.
نظر شما