الهه غریب‌زاده، مولف دانشنامه دوجلدی «تاریخ زنان بوشهر» با اعلام خبر انتشار جلد نخست این مجموعه به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در بوشهر گفت: دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» نخستین اثر درباره زنان این منطقه است؛
به‌عبارت دیگر، این دانشنامه، بانک اطلاعاتی کاملی از زنان جنوب از عهد ایلامی‌ها تا به امروز است.
وی افزود: در جلد نخست دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» که به‌تازگی چاپ دوم آن منتشر شده، تاریخ زنان این منطقه از عهد ایلامی تا عصر معاصر بررسی شده است؛ زنانی که خدماتی در عرصه‌های فرهنگی، مذهبی، پزشکی، علمی، هنری، آموزشی، سیاسی، اجتماعی، ورزشی و امور خیر داشته‌اند. این اثر نخستین دایره‌المعارف زنان جنوبی است که نقش بسیار موثری را در تاریخ و فرهنگ این زادبوم ایفا کرده‌اند.
غریب‌زاده درباره محتوای جلد دوم این دانشنامه که در دست تالیف است، توضیح داد: جلد دوم دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» به‌طور مفصل به آداب و رسوم و سنن زنانه جنوب پرداخته که پیش از نوروز 1402 روانه بازار کتاب خواهد شد.
به عقیده این نویسنده و پژوهشگر بوشهری، گذری بر تاریخ چند هزارساله بوشهر، پرده از جایگاه ویژه زنان این اقلیم برمی‌دارد. این استان پذیرای معابد ایزدبانوی ایلامی و بانوی هخامنشی (گور دختر) است. وجود این آثار باستانی ارزنده و همچنین نقش موثر زنان بوشهری در سلسله‌ها و دوره‌های مختلف تاریخی به‌ویژه در صد سال اخیر (دوره‌های قاجاریه و پهلوی، دوره هشت ساله سال دفاع مقدس و سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی) در عرصه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، مذهبی موجب شد که به فکر تالیف این دانشنامه بیفتم.
غریب‌زاده هدف از نگارش دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» را پیشبرد و حفظ نقش‌های دوگانه زنان در خانواده و جامعه، رشد، حمایت، تشویق و تحسین آن‌ها در شرایط کنونی برشمرد و گفت: نقش زنان در توسعه و تحول همه ابعاد جوامع انسانی، نقشی بنیادی و اساسی است که خوشبختانه، امروزه زنان ایرانی با دانش و تخصص خود در عرصه‌های مختلف نه تنها به توسعه کشور دامن‌زده‌اند، بلکه دیدگاه‌های اشتباه را نسبت به شأن و توانمندی خود اصلاح کرده‌اند. این تحولات نشان می‌دهد که زنان ایرانی همچون زنان سایر ملل، جایگاه حقیقی خود را یافته‌اند تا جایی که آوازه برخی از آن‌ها جهانی شده است.
مولف دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» تاکید کرد: تالیف این دانشنامه را بدون اعمال سلیقه شخصی و بهدور از هر غرضی از سال 96 آغاز کردم. بخشی زیادی از مطالب بخش معاصر آن از طریق فراخوان‌ها و مصاحبه‌های متعدد گردآوری، تنظیم و تدوین شد. بدون اغراق برای نوشتن این اثر بزرگ، شب‌بیداری‌ها، خستگی‌ها و بی‌مهری‌های زیادی را متحمل شدم اما با شوق اینکه برای نخستین بار یک اثر مستقل و جامع پیرامون زنان جنوب بیرون می‌آید، تمام این سختی‌ها را به جان خریدم. قطعا در این کار کاستی‌هایی دیده می‌شود که در چاپ‌های بعدی برطرف و تکمیل می‌شوند.
غریب‌زاده یادآور شد: تلاش کردم این اثر از هر گونه تملق و بزرگ‌نمایی که در برخی از تاریخ‌نگاری‌ها معمول شده، به دور بماند؛ چون تملق هرگز خوشایند مخاطب هوشمند که نسل امروز را تشکیل می‌دهد، نیست.
وی گفت: با همه تبلیغات گسترده‌ای که در حوزه زنان می‌شود اما همچنان در بخش پژوهش زنان با خلأ بزرگی مواجه هستیم. هرچند در این زمینه آثار متنوعی منتشر شده‌است ولی کمتر شناسایی و معرفی شده‌اند، از این‌رو، انتظار می‌رود که آثار شاخص این حوزه از سوی صاحبنظران به‌عنوان کتب مرجع معرفی شوند تا از این آثار به عنوان سند در حوزه مطالعات زنان استفاده شود.
مولف دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» یادآور شد: زنان، در کنار دیگر گروه‌های اقلیت، فراموش‌شدگان تاریخ هستند. به گفته برخی از مورخان، در آرشیوها که مجموعه‌ای متراکم از اسناد مردانه است، کمتر می‌توان اسنادی را یافت که نشان‌دهنده نقش و حضور زنان در تاریخ باشند. به نظر می‌رسد نگاه به تاریخ زنان در ایران، حتی در موضوعاتی که مورد تائید رسمی هستند، ماهیت مردانه دارد و کمتر زن و موضوعات مربوط به او، مورد توجه قرار گرفته است. از این‌رو، باید در دانشنامه استان بوشهر، مبحثی جداگانه با عنوان دانشنامه زنان باز شود تا افراد دغدغه‌مند و مورخان و پژوهشگران متخصص و باسواد هم‌استانی زوایای پنهان و مغفول‌مانده تاریخ زنان این خطه را به‌شکل علمی و اصولی مورد کند و کاو قرار بدهند و از دل این جست‌وجوها و پژوهش‌ها آثاری که در خور و شأن زنان این دیار است، تالیف و منتشر کنند.
غریب‌زاده بر لزوم حمایت دستگاه‌های فرهنگی از نویسندگان زنان به‌ویژه آن دسته که با نگاهی جزئی‌نگر، تاریخ و زیست زنان منطقه خلیج فارس را مورد کندوکاو قرار می‌دهند، تاکید و تصریح کرد: زنان نویسنده امروز بوشهر، با توجه به تخصص، دانش و تجربه‌ای که دارند امروز در حوزه کتابت اگر از نویسندگان مرد جلوتر نباشند، عقب‌تر هم نیستند. آن‌ها با تالیف و نگارش آثار متفاوت توانمندی و دغدغه‌مندی خود را به نحو مطلوبی به منصه ظهور گذاشته‌اند، از این‌رو انتظار می‌رود مسئولان بدون نگاه‌های جنسیت‌زده به آثار نگاه کنند و برای معرفی آن‌ها به مخاطب امروزی همکاری لازم را داشته باشند.
وی از رونمایی جلد نخست دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» در آینده نزدیک با حضور جمعی از استادان دانشگاه و نویسندگان برجسته هم‌استانی در بوشهر خبر داد.
به‌عبارت دیگر، این دانشنامه، بانک اطلاعاتی کاملی از زنان جنوب از عهد ایلامی‌ها تا به امروز است.
وی افزود: در جلد نخست دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» که به‌تازگی چاپ دوم آن منتشر شده، تاریخ زنان این منطقه از عهد ایلامی تا عصر معاصر بررسی شده است؛ زنانی که خدماتی در عرصه‌های فرهنگی، مذهبی، پزشکی، علمی، هنری، آموزشی، سیاسی، اجتماعی، ورزشی و امور خیر داشته‌اند. این اثر نخستین دایره‌المعارف زنان جنوبی است که نقش بسیار موثری را در تاریخ و فرهنگ این زادبوم ایفا کرده‌اند.
غریب‌زاده درباره محتوای جلد دوم این دانشنامه که در دست تالیف است، توضیح داد: جلد دوم دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» به‌طور مفصل به آداب و رسوم و سنن زنانه جنوب پرداخته که پیش از نوروز 1402 روانه بازار کتاب خواهد شد.
به عقیده این نویسنده و پژوهشگر بوشهری، گذری بر تاریخ چند هزارساله بوشهر، پرده از جایگاه ویژه زنان این اقلیم برمی‌دارد. این استان پذیرای معابد ایزدبانوی ایلامی و بانوی هخامنشی (گور دختر) است. وجود این آثار باستانی ارزنده و همچنین نقش موثر زنان بوشهری در سلسله‌ها و دوره‌های مختلف تاریخی به‌ویژه در صد سال اخیر (دوره‌های قاجاریه و پهلوی، دوره هشت ساله سال دفاع مقدس و سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی) در عرصه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، مذهبی موجب شد که به فکر تالیف این دانشنامه بیفتم.
غریب‌زاده هدف از نگارش دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» را پیشبرد و حفظ نقش‌های دوگانه زنان در خانواده و جامعه، رشد، حمایت، تشویق و تحسین آن‌ها در شرایط کنونی برشمرد و گفت: نقش زنان در توسعه و تحول همه ابعاد جوامع انسانی، نقشی بنیادی و اساسی است که خوشبختانه، امروزه زنان ایرانی با دانش و تخصص خود در عرصه‌های مختلف نه تنها به توسعه کشور دامن‌زده‌اند، بلکه دیدگاه‌های اشتباه را نسبت به شأن و توانمندی خود اصلاح کرده‌اند. این تحولات نشان می‌دهد که زنان ایرانی همچون زنان سایر ملل، جایگاه حقیقی خود را یافته‌اند تا جایی که آوازه برخی از آن‌ها جهانی شده است.
مولف دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» تاکید کرد: تالیف این دانشنامه را بدون اعمال سلیقه شخصی و بهدور از هر غرضی از سال 96 آغاز کردم. بخشی زیادی از مطالب بخش معاصر آن از طریق فراخوان‌ها و مصاحبه‌های متعدد گردآوری، تنظیم و تدوین شد. بدون اغراق برای نوشتن این اثر بزرگ، شب‌بیداری‌ها، خستگی‌ها و بی‌مهری‌های زیادی را متحمل شدم اما با شوق اینکه برای نخستین بار یک اثر مستقل و جامع پیرامون زنان جنوب بیرون می‌آید، تمام این سختی‌ها را به جان خریدم. قطعا در این کار کاستی‌هایی دیده می‌شود که در چاپ‌های بعدی برطرف و تکمیل می‌شوند.
غریب‌زاده یادآور شد: تلاش کردم این اثر از هر گونه تملق و بزرگ‌نمایی که در برخی از تاریخ‌نگاری‌ها معمول شده، به دور بماند؛ چون تملق هرگز خوشایند مخاطب هوشمند که نسل امروز را تشکیل می‌دهد، نیست.
وی گفت: با همه تبلیغات گسترده‌ای که در حوزه زنان می‌شود اما همچنان در بخش پژوهش زنان با خلأ بزرگی مواجه هستیم. هرچند در این زمینه آثار متنوعی منتشر شده‌است ولی کمتر شناسایی و معرفی شده‌اند، از این‌رو، انتظار می‌رود که آثار شاخص این حوزه از سوی صاحبنظران به‌عنوان کتب مرجع معرفی شوند تا از این آثار به عنوان سند در حوزه مطالعات زنان استفاده شود.
مولف دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» یادآور شد: زنان، در کنار دیگر گروه‌های اقلیت، فراموش‌شدگان تاریخ هستند. به گفته برخی از مورخان، در آرشیوها که مجموعه‌ای متراکم از اسناد مردانه است، کمتر می‌توان اسنادی را یافت که نشان‌دهنده نقش و حضور زنان در تاریخ باشند. به نظر می‌رسد نگاه به تاریخ زنان در ایران، حتی در موضوعاتی که مورد تائید رسمی هستند، ماهیت مردانه دارد و کمتر زن و موضوعات مربوط به او، مورد توجه قرار گرفته است. از این‌رو، باید در دانشنامه استان بوشهر، مبحثی جداگانه با عنوان دانشنامه زنان باز شود تا افراد دغدغه‌مند و مورخان و پژوهشگران متخصص و باسواد هم‌استانی زوایای پنهان و مغفول‌مانده تاریخ زنان این خطه را به‌شکل علمی و اصولی مورد کند و کاو قرار بدهند و از دل این جست‌وجوها و پژوهش‌ها آثاری که در خور و شأن زنان این دیار است، تالیف و منتشر کنند.
غریب‌زاده بر لزوم حمایت دستگاه‌های فرهنگی از نویسندگان زنان به‌ویژه آن دسته که با نگاهی جزئی‌نگر، تاریخ و زیست زنان منطقه خلیج فارس را مورد کندوکاو قرار می‌دهند، تاکید و تصریح کرد: زنان نویسنده امروز بوشهر، با توجه به تخصص، دانش و تجربه‌ای که دارند امروز در حوزه کتابت اگر از نویسندگان مرد جلوتر نباشند، عقب‌تر هم نیستند. آن‌ها با تالیف و نگارش آثار متفاوت توانمندی و دغدغه‌مندی خود را به نحو مطلوبی به منصه ظهور گذاشته‌اند، از این‌رو انتظار می‌رود مسئولان بدون نگاه‌های جنسیت‌زده به آثار نگاه کنند و برای معرفی آن‌ها به مخاطب امروزی همکاری لازم را داشته باشند.
وی از رونمایی جلد نخست دانشنامه «تاریخ زنان بوشهر» در آینده نزدیک با حضور جمعی از استادان دانشگاه و نویسندگان برجسته هم‌استانی در بوشهر خبر داد.
نظر شما