به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، دکتر رضا شعبانی، استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی و چهره ماندگار رشته تاریخ در سال 1389 با اشاره به تقارن جشن نوروز و ماه مبارک رمضان گفت: تقارن ماه مبارک رمضان و جشن نوروز بسیار اتفاق افتاده و هر سی‌و‌شش سال یک بار این امر حادث می‌شود که ماه مبارک رمضان با جشن نوروز تقارن پیدا می‌کند. 

وی با خنده افزود: مومنین در روز دید و بازدید می‌کنند، شیرینی‌‌های مطلوب و عیدی‌ها را می‌گیرند و در جیب خود می‌گذارند و در شب هنگام وقت افطار با یک چای میل می‌کنند. این در فرهنگ ما پذیرفته شده است. اگر ده عامل یکی پس از دیگری ظاهر شود و دلیلی بر این باشد که شخصی نباید روزه بگیرد، آن روز و آن شرایط برای شخص مستثنی می‌شود. شرع مبین امکانات بسیاری برای انسان متعهد گذاشته است تا دینداری برای او سخت نباشد. در خلال 1400 سال کار مردم ما به راحتی گذشته و پیش رفته است و بعد از این هم این‌گونه می‌گذرد. 

این استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی درباره مطالعه در روزهای تعطیل نوروز بیان کرد: به قدری تعداد کتاب‌های خوب زیاد است که هر شخص خودش باید انتخاب کند. بر طبق آمار ایرانی‌ها روزی سه تا پنج دقیقه کتاب می‌خوانند اما من با توجه به شرایط بین دو ساعت تا شش ساعت در روز کتاب مطالعه می‌کنم اما حداقل دو ساعت مطالعه در روز را دارم. 

شعبانی افزود: اگر از سطح قابل قبول درک و فهم انسان‌های روزگار ما بگذریم آنها زمان زیادی تلویزیون می‌بینند و رادیو گوش می‌دهند. خبرگزاری‌ها را مدنظر دارند. یعنی انسان امروز برای کسب اطلاع برای زندگی خویش با دشواری روبه‌رو نیست. تعداد انتخاب‌ها نیز بسیار زیاد است و هر کسی بر اساس طبیعت و نیاز خویش اخبار و مسائل علمی و غیرعلمی را دنبال می‌کند. مثلا در عرصه تاریخ و جغرافیا امکانات برای کسانی که می‌خواهند اطلاعات کسب کنند، بسیار زیاد است.  

وی در ادامه گفت: ما در روزگاری زندگی می‌کنیم که بیش از نود و دو تا نود و هشت درصد اطلاعات موجود در دسترس مردم قرار دارد. به عبارت دیگر نود و هشت درصد نوابغ در زمان ما و همزمان با ما زندگی می‌کنند. آدم‌هایی که مغزهای فعالی دارند، خصوصا نوجوانان، جوانان و بعد از آنها میانسالان و حتی بنده که مراتبی از عمر را پشت سر گذاشتم، ولی آدم به تناسب نیاز و امکانات خویش و میزان اطلاعات علمی، فرهنگی، اجتماعی می‌تواند در حد بضاعت و نیاز خود انتخاب کند. این امر مشخصی است که مردم بدون کسب این اطلاعات نمی‌توانند زندگی کنند. 

این استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی افزود: امروز بالای هفتاد و پنج تا هشتاد درصد از مردم جامعه ما تحصیلات اولیه دارند. فرهیختگان به جای خود که از هشتادوپنج میلیون رقمی بین پانزده تا شانزده میلیون نفر از مردم ایران تحصیلات دانشگاهی دارند. این میزان آگاهی و به خصوص استمرار انواع آگاهی‌ها در شکل‌های مختلف سبب می‌شود که آدم‌ها به اطلاعات مورد نیاز خویش به راحتی دست یابند. اگر کسی یک زبان خارجی هم بداند که البته اکنون به فراوانی دستگاه‌های رسانه‌ای وجود دارد و آموختن زبان خارجی نیز آسان است. طبعا دستیابی به اطلاعات مورد نیاز آسان‌تر می‌شود. امروزه انسان به راحتی می‌تواند یک لغت را از منابع مختلف و با کمترین زحمت به دست بیاورد. وقتی به دنبال یک لغت در فرهنگ باستانی ایران می‌گردیم، این دستگاه‌های موبایل که در اختیار همه نیز قرار دارد به راحتی رفع نیاز می‌کنند. 

شعبانی بیان کرد: بنابراین باید بپذیریم که آدم‌ها بضاعت‌های مختلفی دارند. به عنوان مثال می‌توان به ابن‌سینا اشاره کرد. او در ردیف سه نفر از برجستگان علمی تاریخ ایران و جهان اسلام یعنی ابوحامد امام محمد غزالی و مرحوم بهار قرار دارد که هر کدام هزار کتاب را برای نسل‌های بعدی باقی گذاشتند. اطلاعات مندرج در ذهن بزرگ ابن‌سینا اکنون در ذهن یک بچه شش ساله قرار دارد. وسعت مسائل جدی‌تر علمی به قدری است که انسان‌ها می‌توانند به روش معقول زندگی را ادامه بدهند. بنابراین باید پذیرفت که جامعه در تنگنای علمی نیست. منتهی نوع نگرش متفاوت است.

وی در ادامه گفت: مردم ایران از قدیم به جست‌و‌جوی علم و علم‌دوستی مشهور بودند. در ایران دست‌کم دوهزار و پانصد شاعر نامدار داریم که در تمام زمینه‌های حیات انسانی به سراغ موضوعات مختلف رفته‌اند و آنها را بیان کرده‌اند. 



این استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: من در هر روز چهار کتاب را حتما می‌خوانم. چاپ‌های مختلف شاهنامه فردوسی علیه‌الرحمه از جمله ژول‌مول، خالقی مطلق،  چاپ مسکو و دبیرسیاقی را می‌خوانم و بعد از اینکه به پایان رسید، دوباره از نو شروع می‌کنم. هر روز شش غزل از حافظ و کلیات سعدی عزیز را نیز می‌خوانم. گلستان بر همه مقدم است که بعد از اتمام آن غزلیات و ترجیعات سعدی را نیز می‌خوانم. داستان‌های مولوی بزرگ را نیز در کنار اینها می‌خوانم. 

شعبانی در ادامه گفت: ولی در کنار اینها نیاز دارم زبان آلمانی بخوانم. بیش از پنجاه‌و‌هفت سال است که هر روز زبان آلمانی می‌خوانم. برای اینکه آلمانی‌ها بی‌ریا در مورد زبان، ادبیات، تاریخ و فرهنگ ما کار کردند. کارهایشان را می‌پسندم. عربی و آلمانی زبان‌های پیچیده‌ای هستند. کتاب‌های متعدد دیگری نیز در اختیار دارم که به آنها نیز نگاه می‌کنم. کتاب‌های تاریخی، ادبیاتی و کتاب‌های داستانی از نویسندگان برجسته دنیا همچون شکسپیر، برناردشاو، مونتسکیو و... غالبا کتاب‌هایی هستند که به من شعف می‌دهند.

وی افزود: البته نوع کتاب‌هایی که بنده می‌خوانم، برای جوانان ممکن است ثقیل و دور از ذهن باشد. کتاب‌های فراوانی در زمینه داستان وجود دارد. به نظر من هر شخصی باید به سلیقه خودش بهترین و برجسته‌ترین کتاب‌ها را برای مطالعه انتخاب کند. اگر بخواهم بشمارم، تعداد کتاب‌هایی که در یک هفته به چاپ می‌رسد، بسیار زیاد است. بعضی از کتاب‌ها در پنجاه نسخه و برخی دیگر در صد یا پانصد نسخه به چاپ می‌رسند. برخی نویسندگان به دلایل خاصی پولی جمع کردند و به دنبال نام و نشانی هستند. که البته کاملا طبیعی است ولی شخصا نمی‌توانم با این کتاب‌ها الفتی برقرار کنم. داستان‌های عامیانه بسیاری نوشته می‌شود.  

این چهره ماندگار رشته تاریخ در سال 1389 بیان کرد: یک مثل انگلیسی می‌گوید؛ هر آدمی در عمر خود می‌تواند یک کتاب بنویسد، آن کتاب هم داستان زندگی خودش است که اکنون این نوع کتاب‌نویس‌ها خیلی زیاد شده‌اند. مجال این را ندارم که این نوع کتاب‌ها را مطالعه کنم. بیشتر به دنبال آثار نویسندگان بزرگ ایرانی و غربی هستم. توصیه می‌کنم هر آدمی متناسب با موقعیت و نیازهای خود به دنبال بهترین چیزها برای خواندن بگردد. 



شعبانی در ادامه گفت: کتاب‌ بینوایان ویکتورهوگو را چه به زبان فرانسه و چه ترجمه‌های مختلف این کتاب را بیشتر از ده بار خوانده‌ام. من ترجیح می‌دهم کتاب نویسندگان نامدار بزرگ را بخوانم. در مورد تاریخ معاصر نیز کتاب‌های بسیاری نوشته می‌شود. توصیه من این است که اگر کسی می‌خواهد مایه‌ای پیدا کند، در درجه اول حداقل صد کتاب اول از نویسندگان نامدار جهان را بخواند. در گذشته هر نوشته‌ای به یک بار خواندن می‌ارزید ولی اکنون دیگر این‌گونه نیست. بسیاری از افراد برای ارتقای مقام یا کسب امتیاز کتاب می‌نویسند.
 
وی افزود: فرق می‌کند که شما از زبان فرد برجسته‌ای مثل افلاطون و ارسطو چیزی بخوانید. کتاب‌های نویسندگان نامدار و برجسته حداقل تجربه ایام را پذیرفته و نشان داده که قابل ماندگاری است. حتی در کلاس‌های دکتری نیز به دانشجویان توصیه می‌کنم که کتاب‌های پیرنیا، عباس اقبال آشتیانی و تاریخ جهانگشای جوینی را بخوانند. باید انتظار داشت که انسان از زمانی که صرف می‌کند، بهره کافی ببرد. خواندن روزنامه‌ها روزمره است و از نظر ذهنی مایه‌ای برای انسان نمی‌شود و چیزی به وجود او نمی‌افزاید. 

این استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: با این حال به خودم اجازه نمی‌دهم که به نسل امروز که بسیار جستجوگر است و دنبال دانایی می‌گردد، خط مشی ارائه بدهم. دو هزار و پانصد شاعر در ایران داریم که اشعار خواندنی بسیاری دارند. به شرط اینکه به قول دکتر هوشیار استاد ما رحمت‌الله علیه که می‌گفت: انسان باید خواندن‌شناسی بداند یعنی کلمات را در ذهنش هضم و جذب و معنا کند.