نمایشگاه «جلوههای بهار در نسخ خطی قرآن کریم» در موزه ملی ایران
قدمت نسخ خطی قرآن از سدههای نخستین اسلام تا دوره قاجار را دربرمیگیرد
سی اثر منتخب با مضمون قرآنی مشتمل بر نمونههایی از نسخ خطی قرآن، رحل و جلد است که بیشتر آن به مجموعه بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی تعلق دارند. قدمت آنها سدههای نخستین اسلام تا دوره قاجار را در برگرفته است.
جیرییل نوکنده رییس کل موزه ملی ایران هدف از برگزاری این نمایشگاه چنین گفت: موزه باستانشاسی و هنر دوران اسلامی یکی از برترین ذخایر آثار بجای مانده دوران اسلامی ایران است که نفایس منحصر بفردی را صیانت می کند. ماه مبارک رمضان و تقارن فرخنده آن با نوروز که موزهها بیشرین بازدیدکنندهها را میزبان هستند، فرصت مغتنمی است تا با شاهکارهای هنر و تمدن اسلامی ایران آشنا شده و بازتاب عشق و بندگی واقعی را در خلق چنین آثاری مشاهده کنند.
رییس کل موزه ملی ایران در تشریح این نمایشگاه بیان کرد: سی اثر منتخب با مضمون قرآنی مشتمل بر نمونههایی از نسخ خطی قرآن، رحل و جلد است که بیشتر آن به مجموعه بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی تعلق دارند. قدمت آنها سدههای نخستین اسلام تا دوره قاجار را در برگرفته است.
وی ادامه داد: در کنار نسخ قرآن اشیایی مرتبط با هنر کتابآرایی و آرایههای تزئینی در نسخههای خطی قرآن کریم از هنرمندان مطرح در سدههای مختلف اسلامی نیز در این نمایشگاه در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است.نوکنده درباره تزیینات این نسخ قرآنی اظهار کرد: کهنترین نسخههای خطی قرآن در این مجموعه به خط کوفی و بر پوست آهو نوشته شده است و هنرمندان با بهرهگیری از آرایههای گیاهی و هندسی و با استفاده از ارزشمندترین و ماندگارترین عناصر موجود، جهت نگارش و نگارگری به تزئین نسخه ها پرداختهاند.
وی افزود: به استناد نسخههای خطی قرآنی اولین قسمتهای تزئینی در قرآن، سر سوره، صفحات آغاز و انجام، علائم پایان آیات و به مرور فهرست سورهها، عدد آیات، کلمات و حروف است. در بعضی قرآنها، سطرها به طور منظم به صورت ریز و درشت و به رنگهای مشکی، زرآب و لاجورد آراسته شدهاند. بین سطرها در صفحات اولیه بیشتر قرآنها طلا اندازی یا بوتهاندازی شده است. از نکات جالب توجه دیگر نوشتههای حواشی قرآنها است که با نقوش ترنج،شمسه و بازوبندی تذهیب و ترصیع شدهاند.
وی خاطر نشان کرد: نسخ خطی به نمایش گذاشته شده، گنجینه فاخر فرهنگ و تمدن ایران در دوره اسلامی است که ثمره ذوق، تلاش، ایمان و اعتقاد پاک هنرمندان ایرانی است که از جان و دل مایه گذاشته و اوقات خود را صرف نگارش و آراستن آنها کردهاند.
در قرآن کریم، آیههای متعددی به بهار، جلوهها و آثار آن اشاره دارد. آیاتی که از زنده شدن دوباره زمین پس از مرگ، ابرها، باران،گیاهان، درختان، میوه ها و… دیگر نشانههای طبیعت سخن میگوید. زیبایی گلها، درختان، چمنزارها و دیگر روییدنیها از عالیترین انواع زیبایی-هایی است که خداوند متعال برای بشر به ارمغان آورده و مایه شادی و سرور دلها گردیده است. در آیه ۶۰ از سوره نمل نمونهای از این آیات ذکر شده است: ” اَمَّن خَلَق السَّمواتِ وَ الاَرضَوَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ السّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا بِهِ حَدائِقَ ذاتَ بَهْجَه … آیا آن کیست که آسمانها و زمین را خلق کرده و از آسمان برای شما باران میفرستد تا به آن، درختان و باغ و بستانهای شما را در کمال سبزی و خرّمی میرویانیم ... دیدار از نمایشگاه «جلوههای بهار در نسخ خطی قرآن کریم» در موزه باستانشناسی و هنر دوران اسلامی مانند سایر رویدادهای نوروزی موزه مادر کشور همه روزه برای علاقمندان مهیا است.
نظر شما