به مناسبت یکم تیرماه، سالروز تولد شکوه قاسمنیا؛
شعر را مانند شیر مادر قطرهقطره به دهان کودک بریزیم
شکوه قاسمنیا، شاعر و نویسنده پرکار در حوزه کودک و نوجوان است که فعالیت ادبی خود را با «کیهان بچهها» آغاز کرد. در این گزارش مروری داریم بر فعالیتها و معرفی چند اثر از او.
شکوه قاسمنیا فعالیت ادبی خود را برای کودکان و نوجوانان از سال ۱۳۵۹ با مجله «کیهان بچهها» آغاز کرد. انتشار مجله «گلک» در سال ۱۳۶۹ او را در حوزه شعر خردسال متمرکز کرد. قاسمنیا همان سال نخستین مجموعه شعرش با عنوان «ماه و ماهی» را در انتشارات قدیانی منتشر کرد و تاکنون بیش از ۱۵۰ عنوان کتاب برای کودکان به بازار نشر ارائه داده است.
این شاعر کودک در سال ۱۳۵۸ به صورت خودجوش در یک طبقه از خانه پدریاش، مهدکودکی کوچک و خصوصی به نام مهدکودکِ «عمهجون» با تعداد محدودی نوآموز به راه انداخت. قاسمنیا نه تنها در برقراری ارتباط با کودکان خوب عمل میکرد و کارش را جدی میگرفت؛ بلکه در امور خلاقانه و آموزش کودکان استعداد داشت. او که میدانست شعر و داستان دو رکن اساسی در تربیت کودکان هستند، هر از گاهی شعر میسرود و داستان مینوشت.
تجربه و استعداد شکوه قاسمنیا در زمینه ادبیات کودک، او را به سمت تأسیس انتشارات «نهاد هنر و ادبیات» کشاند. در سالیان بعد نیز بارها سردبیری مجلات گوناگونی چون «کیهان بچهها»، «شاپرک»، «رشد کودک»، «آفتابگردان» و ... را پذیرفت. فعالیتهای قاسمنیا در زمینه داستان و شعر کودک به همین جا ختم نمیشود. سرودن اشعارِ تیتراژ و ترانههای برنامههای تلویزیونیای چون «محل بهداشت»، «گنجشکک اشیمشی»، «علی کوچولو»، «عمو پورنگ» و چند فیلم سینمایی کودک، از کارهای ماندگار اوست.
این شاعر تاکنون حدود ۴۰۰ شعر و ترانه و داستان برای کودکان سروده و نوشته و بیش از ۱۵۰ عنوان کتاب از او منتشر شده است. در این میان، شکوه قاسمنیا بارها و بارها به خاطر آثار داستانی و اشعار خود در جشنوارهها و جایزههای ادبی داخلی و خارجی برگزیده و تقدیر شده است.
شکوه قاسمنیا معتقد است باید «شعر را مانند شیر مادر قطرهقطره به دهان کودک بریزیم.»؛ چرا که نظر او این است که «در شعر کودک گفتنیها باید چنان گفته شود و دیدنیها چنان به تصویر کشیده شود که جان و روان کودک به خطر نیفتد. چنان نکنیم و چنان نگوییم که انسان کوچک کوتاهقد ما مجبور شود از پنجرهای که او را برلبهاش به تماشا نشاندهایم، سر بکشد، خیز بردارد، گیج بخورد و به پایین سقوط کند. باید حد توان و درک و دریافت او را در نظر داشته باشیم. باید رعایت کسری تجربهاش و کاستی اندیشهاش را بکنیم. باید از دیدگاه او ببینیم و با زبان او بسراییم تا گیج و گول نشود. ساده بگوییم اما سادهگویی را با سادهانگاری اشتباه نکنیم. شعر را مانند شیر مادر قطرهقطره به دهانش بریزیم. شیر اگرچه غذایی ساده است، بیمایه نیست، هر آنچه از مواد مفید باید داشته باشد، دارد، زودهضم است و به دهان بچه خوش میآید.».
مجموعه شعر «دست کوچولو پا کوچولو»
کتاب زیبای «دست کوچولو پا کوچولو» شامل ۱۲ شعر زیبا به نامهای: خانه، عینک، نقاشی، مثل انگشتر، خروس خوب، دست کوچولو پا کوچولو، پینهدوز، آینه، داداش، معلم گربهها، زنبور و نقطه است. شعرها کوتاه و شیرین و شنیدنی هستند و بعضی از آنها در نوارهای ترانه کودکان استفاده شدهاند.
مجموعه شعر «ماه و ماهی»
کتاب «ماه و ماهی» شامل ۱۴ شعر بسیار زیبا و روان با تصویرگری رویا خادمالرضا است که بسیاری از آنها تبدیل به سرودهای آشنایی برای کودکان گذشته و امروز شدهاند. تصاویر کتاب نیز دوستداشتنی و زیبا هستند. در صفحات اول کتاب، شاعر سخنی با بزرگترها دارد: «با کودکان که باشی، هر روز چیزی تازه میآموزی و تجربهای نو میاندوزی... در دنیای کودکانه، حاصل جمع ۲ با ۲ گاه ۴ نیست! امروز تجربهای تازه دارم: میگویم که شعر خردسال نه تنها محتوای خردسالانه میخواهد؛ بلکه قالبی چنین نیز طلب میکند. در یک کلام، شعر خردسال باید آن شعری باشد که ورد زبان مخاطبش شود و او را به شعرخوانی علاقهمند کند، نه آنکه در کتاب بماند و خاک بخورد. این مجموعه اولین تجربه من است در این زمینه و برای این گروه سنی و البته خام است و پر اشکال؛ اما راه بیپایان است و شوق آموختن، بسیار. با امید برداشتن گامهای محکمتر و مؤثرتر در آینده.»
رمان کودک «هلی فسقلی در سرزمین غولها»
«هلی فسقلی در سرزمین غولها» برای کودکان گروه سنی ۹+ سال نوشته شده است. فرشید شفیعی نیز تصویرگری این کتاب را انجام داده است. هلی فسقلی با بچهغولی به نام شابیبی دوست میشود و با او به سرزمین غولها میرود! مادر شابیبی، هلی فسقلی را میبیند و میپسندد و او را برای پسرش خواستگاری میکند؛ اما پسر او کسی نیست جز داییرستمِ هلی فسقلی. داییرستم به جنگ غول «بلبله گوش» میرود و اسیر میشود. هلی فسقلی و شابیبی غوله تصمیم به نجات او میگیرند و سفر پرماجرا و خطرناک خود را به سرزمین بلبله گوشها آغاز میکنند. «هلی فسقلی در سرزمین غولها» را نشر پیدایش در دسته رمان کودک منتشر کرده است. این مجموعه علاوهبر سرگرم کردن کودک، او را با شخصیتها، خویها و وضعیتهای متفاوت و متنوعی آشنا میکند. رمان «کاش یکی قصهاش را میگفت»
رمان «کاش یکی قصهاش را میگفت» نوشته شکوه قاسمنیا از سوی انتشارات محراب قلم برای نوجوانان منشر شده است. این رمان نوجوان در ۷۲ صفحه خاطرات پسربچه معلولی را بیان میکند که همراه پدر، مادر، مادربزرگ و خواهر و برادرش زندگی میکند؛ تا اینکه در اثر بمباران عراقیها پدر و مادر و خواهر و برادرش را از دست میدهد و مادربزرگش سرپرستی او را به عهده میگیرد، مادربزرگی که خیلی به او علاقه ندارد و ماجراهای این پسر تازه شروع شده است.
نظر شما