به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «فهم زمانه؛ زندگی و روزگار شهید دکتر عبدالحمید دیالمه »، آخرین اثر یعقوب توکلی است که در آستانۀ پاسداشت واقعۀ هفتم تیر و شهادت شهید دیالمه و شهدای حزب جمهوری، به همت «شرکت چاپ و نشر بین‌الملل» روانۀ بازار نشر شد. یعقوب توکلی که پیش از این مقاله‌ها و کتاب‌های متعددی در حوزۀ تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی و پژوهش پیرامون شخصیت‌های انقلاب به رشتۀ تحریر درآورده، این بار به بررسی زندگی و زمانۀ شهید عبدالحمید دیالمه پرداخته است. کتاب حاضر در دل بررسی زندگی پرفرازو‌نشیب شهید دیالمه، وجوه خاص و کمتر‌اشاره‌شدۀ شخصیت این شهید را به تصویر کشیده است.
عنصر «جوان متعهد انقلابی»، به مفهوم جوانی که احساس مسئولیت و نقش‌آفرینی کند، یکی از عناصر مهمی است که رهبر انقلاب، در بیانیۀ گام دوم انقلاب بر آن تأکید داشتند. ایشان در کنار سه عنصر مهم «عظمت نهضت»، «عظمت راه رفته» و «عظمت چشم‌انداز پیش رو»، از عنصر «جوان متعهد» نام بردند و شهید دیالمه را باید یکی از مصدایق این عنصر در تاریخ انقلاب اسلامی دانست. نام دیالمه با ایستادگی در برابر اندیشه‌های لیبرال و خطوط التقاطی و افشای خط نفاق در بدنۀ انقلاب اسلامی گره خورده است؛ اما باید دانست این همۀ وجوه دیالمه نیست.
شناخت یک جوان دانشگاهی از عمق جریان تقابلی حق و باطل در تاریخ که برگرفته از انس او با قرآن کریم است و شوق او در احیای تفکرات شیعی با یادگیری از آموزه‌های ناب معصومين، نقطۀ کانونی دستیابی به شخصیتی است که با کارنامه‌اش نشان داد تحصیل‌کردۀ دانشگاهی با عقاید شیعی خالص، بدون گرایش به چپ و راست هم وجود دارد که هم با طاغوت مبارزه می‌کند و هم از اختلاط دین با هر ایسم دیگر جلوگیری می‌کند. مبارزی که خط قرمزش تسلیم نظری و عملی در برابر مکتب اهل‌بیت بود و عقلانیت را در بستر فهم دین به کار می‌گرفت. آمادگی فکری و عملی برای گفت‌وگو و مناظره با هر قشر و طیفی را داشت و معتقد بود گفت‌وگو، روش بسیارمفیدی برای انتشار پیام‌های مکتب است. درکنار این همه، هنر خوب‌شنیدن و تفکیک احترام به منحرف از احترام به انحراف، جلسه‌های او را به الگویی دینی برای کرسی‌های آزاداندیشی تبدیل کرده بود. بیشتر مخاطبان او ذهن‌های پرسؤال، صاحبان شبهه و تردیدکنندگانی بودند که از قضا دیالمه خود در جست‌وجوی آنان بود.
دیالمه را باید یک سبک دانست؛ سبکی که امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند تکرار آن هستیم. جوانان انقلابی بدان نیازمندند تا دچار افراط و تفریط‌ها نشوند. دانشجویان بدان احتیاج دارند تا مفهوم جنبش دانشجویی را با تابلوی اعلانات برای این‌و‌آن‌شدن اشتباه نگیرند و اهل سیاست بیاموزند تا به بهانۀ هدف، از ابزار باطل بهره نگیرند.
یعقوب توکلی، پژوهشگر و نویسندۀ این کتاب، ساعت‌های زیادی را به گفت‌وگو با خانواده، دوستان نزدیک و شاگردان شهید دیالمه گذرانده است. سپس به روایت شنیده‌هایش از زندگی جوانی پرداخته که باید او را یکی از سرمایه‌های انقلاب اسلامی دانست. کتاب حاضر، برشی از حیات شهید و متمرکز بر بخشی از مبارزات او پیش از انقلاب اسلامی است. ناگفته‌هایی که مخاطب را به لایه‌های زیرین فضای دانشگاهی قبل از انقلاب، در یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران، یعنی مشهد می‌برد. شهری که همواره میزبان اندیشه‌ها، طيف‌ها، تشکل‌های متنوع و حتی شخصیت‌های تأثیرگذار بوده است و بی‌تردید، نقش‌آفرینی گسترده در چنین فضایی، به‌ویژه برای جوانی که زادۀ آن شهر نیست، امری دشوار و نشانۀ مجاهدت اوست.
عنصر «جوان متعهد انقلابی»، به مفهوم جوانی که احساس مسئولیت و نقش‌آفرینی کند، یکی از عناصر مهمی است که رهبر انقلاب، در بیانیۀ گام دوم انقلاب بر آن تأکید داشتند. ایشان در کنار سه عنصر مهم «عظمت نهضت»، «عظمت راه رفته» و «عظمت چشم‌انداز پیش رو»، از عنصر «جوان متعهد» نام بردند و شهید دیالمه را باید یکی از مصدایق این عنصر در تاریخ انقلاب اسلامی دانست. نام دیالمه با ایستادگی در برابر اندیشه‌های لیبرال و خطوط التقاطی و افشای خط نفاق در بدنۀ انقلاب اسلامی گره خورده است؛ اما باید دانست این همۀ وجوه دیالمه نیست.
شناخت یک جوان دانشگاهی از عمق جریان تقابلی حق و باطل در تاریخ که برگرفته از انس او با قرآن کریم است و شوق او در احیای تفکرات شیعی با یادگیری از آموزه‌های ناب معصومين، نقطۀ کانونی دستیابی به شخصیتی است که با کارنامه‌اش نشان داد تحصیل‌کردۀ دانشگاهی با عقاید شیعی خالص، بدون گرایش به چپ و راست هم وجود دارد که هم با طاغوت مبارزه می‌کند و هم از اختلاط دین با هر ایسم دیگر جلوگیری می‌کند. مبارزی که خط قرمزش تسلیم نظری و عملی در برابر مکتب اهل‌بیت بود و عقلانیت را در بستر فهم دین به کار می‌گرفت. آمادگی فکری و عملی برای گفت‌وگو و مناظره با هر قشر و طیفی را داشت و معتقد بود گفت‌وگو، روش بسیارمفیدی برای انتشار پیام‌های مکتب است. درکنار این همه، هنر خوب‌شنیدن و تفکیک احترام به منحرف از احترام به انحراف، جلسه‌های او را به الگویی دینی برای کرسی‌های آزاداندیشی تبدیل کرده بود. بیشتر مخاطبان او ذهن‌های پرسؤال، صاحبان شبهه و تردیدکنندگانی بودند که از قضا دیالمه خود در جست‌وجوی آنان بود.
دیالمه را باید یک سبک دانست؛ سبکی که امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند تکرار آن هستیم. جوانان انقلابی بدان نیازمندند تا دچار افراط و تفریط‌ها نشوند. دانشجویان بدان احتیاج دارند تا مفهوم جنبش دانشجویی را با تابلوی اعلانات برای این‌و‌آن‌شدن اشتباه نگیرند و اهل سیاست بیاموزند تا به بهانۀ هدف، از ابزار باطل بهره نگیرند.
یعقوب توکلی، پژوهشگر و نویسندۀ این کتاب، ساعت‌های زیادی را به گفت‌وگو با خانواده، دوستان نزدیک و شاگردان شهید دیالمه گذرانده است. سپس به روایت شنیده‌هایش از زندگی جوانی پرداخته که باید او را یکی از سرمایه‌های انقلاب اسلامی دانست. کتاب حاضر، برشی از حیات شهید و متمرکز بر بخشی از مبارزات او پیش از انقلاب اسلامی است. ناگفته‌هایی که مخاطب را به لایه‌های زیرین فضای دانشگاهی قبل از انقلاب، در یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران، یعنی مشهد می‌برد. شهری که همواره میزبان اندیشه‌ها، طيف‌ها، تشکل‌های متنوع و حتی شخصیت‌های تأثیرگذار بوده است و بی‌تردید، نقش‌آفرینی گسترده در چنین فضایی، به‌ویژه برای جوانی که زادۀ آن شهر نیست، امری دشوار و نشانۀ مجاهدت اوست.
.jpg)
کتاب «فهم زمانه» مروری بر ابعاد مختلف شخصیتیِ شهید دیالمه است. نویسنده در هر برهۀ زمانی با بیان خاطرات و حوادث زندگی شهید، سعی در ایجاد توصیفی از خصایص اندیشۀ او دارد. اولین قسمت‌های کتاب به بیان شرایط خانوادگی و دوران کودکی و نوجوانی او می‌پردازد. سپس به دوران دبیرستان، کنکور و ورود به دانشگاه مشهد و دوران دانشجویی اشاره دارد. در ادامه به فعالیت‌های انقلابی او می‌پردازد و علاوه بر بیان حوادث و فعالیت‌های شهید در دوران انقلاب، مشی او در برابر مسائل مختلف را به تصویر می‌کشد.
«فهم زمانه»، در دل خود تصویری از روزهای پرالتهاب پیش و پس از انقلاب و همچنین رفتار سازمان مجاهدین خلق را شرح می‌دهد. نویسنده در تلاش است تا وجوه مختلف شهید دیالمه را به‌عنوان یک الگو برای زمانۀ ما روشن و ملموس سازد.
در آخر باید گفت، سخنرانی‌ها و خاطرات شاگردان تعلیم‌یافتۀ او، فراتر از مجموعۀ حاضر است؛ اما کتاب حاضر با احصای از میان آن سطور، تلاش کرده، جرقه‌ای برای پژوهشگران و علاقه‌مندان باشد تا با واکاوی ابعاد جامع شخصیت این شهید، زمینه‌های بیشتر آشنایی با این الگوی توانا را برای نسل حاضر و آیندگان فراهم آورند.
کتاب «فهم زمانه» به قلم و پژوهش یعقوب توکلی در 340 صفحه و با شمارگان 1000 نسخه، توسط شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، راهی بازار نشر شده است.
نظر شما