یکشنبه ۸ مرداد ۱۴۰۲ - ۱۶:۱۴
تربیت و انتقال مفاهیم باید به‌هنگام باشد

مسعود تهرانی فرجاد، معاون راهبردی سازمان تعلیم و تربیت کودک در این نشست گفت: بعضی از واژه‌ها برای والدین خیلی خاطره‌انگیز هستند؛ اما برای کودک چطور؟ نویسنده باید بداند که هر حرفی را برای کودک نزند. تربیت و انتقال مفاهیم به جای اینکه دیرهنگام و زودهنگام باشد، باید به‌هنگام باشد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست معرفی و بررسی دو مجموعه «پرچمدار کوچک من» و «کشتی نجات» از سلسله نشست‌های فرهنگی خانه کتاب و ادبیات ایران با عنوان «تکیه کتاب»، با حضور مسعود تهرانی فرجاد، معاون راهبردی سازمان تعلیم و تربیت کودک و کبری بابایی ساعت ۱۰ صبح یکشنبه (۸ مردادماه) در سرای اهل قلم خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
 
مسعود تهرانی فرجاد در ابتدای این نشست ضمن عرض تسلیت شهادت امام سجاد(ع)، دعای بیست‌وپنجم ایشان در صحیفه سجادیه را عنوان کرد و گفت: «خدایا مرا برای تربیت فرزندانم و تعلیم ایشان به نیکی و مهربانی یاری کن.» در این دعای امام، تربیت، تعلیم، نیکی و مهربانی کردن و یاری خواستن از خدا، کلیدواژه‌هایی است که هر کدام از آنها برای ما بار معنایی دارد. 
 
مادر و پدر امانت‌دار کودک هستند
وی ادامه داد: در حوزه تربیت کودکان آن هم با نگاه دینی، چند مؤلفه و گام مهم است؛ گام اول این است که نگرش ما به کودک چیست؟ ممکن است بگوییم من فرزندآور و بعد فرزندپرورم؛ اما از آن مهم‌تر این است که من امانت‌دار هستم. گام دوم این است که کودک آینده‌ساز است؛ چون آینده‌ساز است، لزوما سرگرمی و ابزار من نیست؛ بنابراین با توجه به این دو گام باید برنامه‌ریزی با این تمهیدات که کودک امانت‌دار و آینده‌ساز است، صورت بگیرد. گام سوم، اقدام و عمل است؛ ما باید ببینیم چه اولویت‌هایی داریم و گام آخر، بازخورد و اصلاح است.
 
معاون راهبردی سازمان تعلیم و تربیت کودک هفت اصل برای تربیت کودک برشمرد و گفت: هفت اصل برای تربیت کودک نیاز است که عبارت‌اند از: اصل امانت‌داری، اصل برنامه‌ریزی و رشد همه‌جانبه، اولویت‌ها و نیازسنجی، غیرمستقیم و واگرا گفتن، روش‌ها و عمل من چگونه است؟، نگاه و نگرش من بر پایه محبت و علاقه کودک باشد و بهره‌مندی از تجارب موفق یعنی بازخورد گرفتن.
 
تهرانی فرجاد درباره جایگاه کتاب «پرچمدار کوچک من» گفت: در این کتاب به تجارب موفق خیلی نگاه شده است. کتاب «پرچمدار کوچک من» برای ایجاد علاقه و محبت نوشته شده است. یکی از نکات مهم این کتاب نقش خانواده‌محوری آن است و اینکه بستر خانواده چگونه می‌تواند یک موقعیت خوب را فراهم کند. همان‌طور که در قرآن آمده است: «خانواده مرجع، فضا و موقعیتی است برای آرامش پیدا کردن.».
 
توجه به موضوع همسایه و محله در بستر خانواده در کتاب «پرچمدار کوچک من»
وی ادامه داد: نکته بعدی در این کتاب، اشاره داشتن به کروناست؛ به نوعی اشاره به این موضوع یعنی جبران خلا حضور در حیات. این یک ویژگی است که تهدید را به فرصت تبدیل کرده است. مطلب مهم بعدی در این کتاب این است که به موضوع همسایه‌داری و محله اشاره و به این موضوعات در بستر خانواده توجه شده است.
 
معاون راهبردی سازمان تعلیم و تربیت کودک درباره تجربه زیسته هر کودک گفت: من معتقدم مربی اول کودک، خانواده است. ما باید باور داشته باشیم که کودک در بستر خانواده تربیت می‌شود. طبیعی است تجربه زیسته برای هر کودکی اقتضای خودش را دارد؛ اگر بخواهیم تجربه زیسته عمومیت پیدا کند باید حتما استانداردهای خودش را داشته باشد.
 
تهرانی فرجاد در انتقاد از کتاب «پرچمدار کوچک من» بیان کرد: همان‌طور که گفتم کتاب «پرچمدار کوچک من» بخش ارزشمند تجارب موفق را دارد؛ همچنین در این کتاب هر خانواده‌ای سعی کرده، جورچین‌ها را کنار هم گذاشته و یک منظره خوب را در پیش‌رو ما بگذارد؛ اما برای اینکه بهتر شود باید استانداردهای قصه، شعر و بازی را رعایت کند. نکته بعدی، واژه‌ها و عبارت‌هاست. باید از این جهت مناسب‌سازی شود.
 
وی افزود: اگر بخواهم به طور مشخص بگویم این است که بعضی از عبارت‌هایی که درباره کار ارزشمند و مهم جبهه مقاومت صورت گرفته، ولی تعابیر و عبارت‌ها که برای کودک امروز به کار برده شده است، چقدر با روحیه او ارتباط برقرار می‌کند؟ بنابراین از این جهت مربی باید تنها از این مطالب بگوید و عبور کند چون بیانش برای کودک سخت است؛ در نتیجه پیوست رسانه‌ای و سیر آموزشی نیاز به بازنگری و ارتقا دارد.
 
معاون راهبردی سازمان تعلیم و تربیت کودک درباره تنوع فعالیت‌ها در کتاب «پرچمدار کوچک من» در حوزه کتاب کار گفت: فعالیت‌ها باید تنوع خودش را داشته باشد؛ چرا که هر کدام از این فعالیت‌ها کارکرد خودش را دارد. مظلوم‌ترین فعالیت‌ها آزمایش، گفت‌وگو، مشاهده و گردش و اردو است. بنابراین باید به نکات توجه شود؛ چرا که وقتی موقعیت را برای کودک ایجاد کنیم، دیگر فراموش نمی‌کند و جنبه شناختی دارد که عمق و معنا بیشتری دارد.
 
بگذاریم کودکان ما یاد بگیرند طرح جلد، معنا دارد
وی درباره طرح جلد کتاب «کشتی نجات» صحبت کرد: کسی که کتابی را تولید می‌کند، حتما از چاپ آن هدفی دارد. بگذاریم که کودکان ما یاد بگیرند طرح جلد، معنا دارد. متأسفانه ما سریع به متن کتاب مراجعه می‌کنیم؛ در صورتی که طرح جلد و پشت جلد معنا دارد و باید به آن دقت کرد. کتاب «کشتی نجات» چون کتاب تربیتی است، در نگاه اول به ذهنم رسید اگر این کتاب درباره کودکان در بستر خانواده و در پرتو مربی است، مربی کودکان در این کشتی کجاست؟
 
تهرانی فرجاد درباره نقاط قوت کتاب «کشتی نجات» گفت: این کتاب رده سنی و موضع خود را مشخص کرده است. این کار، کار ارزشمندی است؛ ولو اینکه بازار خود را از دست بدهد. نکته بعدی این است که در این کتاب سعی کرده‌اند تلفیق داستان، بازی و سرگرمی را داشته باشند؛ اما هر بازی دو ویژگی اصلی دارد و آن هم این است که بازی قانون دارد و باید قواعد آن رعایت شود و دوم اینکه بازی باید جذابیت داشته باشد و با دنیای کودک سازگار باشد. باید کتاب «کشتی نجات» در این دو اصل تقویت شود.
 
انتقال مفاهیم باید به‌هنگام باشد
وی ادامه داد: نکته بعدی درباره اصل نیازها، اولویت‌ها و نیازهای مخاطب است. بعضی از واژه‌ها برای والدین خیلی خاطره‌انگیز است؛ اما برای کودک چطور؟ با شنیدن چنین کلماتی چه‌چیزی در ذهن کودک نقش می‌بندد؟ در دنیای کودک بعضی از کلمات باعث ایجاد تعارض و سؤال می‌شود. نویسنده باید بداند که هر حرفی را برای کودک نزند. تربیت و انتقال مفاهیم به جای اینکه دیرهنگام و زودهنگام باشد، باید به‌هنگام باشد.
 
تهرانی فرجاد در انتها عنوان کرد: در درون‌مایه قصه و شعر سعی نکنیم همه‌چیز را بگوییم. باید موضع، موقعیت و درون‌مایه را مشخص کنیم. به تعبیری در نوشتن باید هدف اصلی و هدف پشتیبان داشته باشیم؛ هدف اصلی باید یکی باشد و هدف پشتیبان نهایت دو یا سه موضوع آن هم در راستای هدف اصلی باشد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها