به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، همزمان با هفته دولت، مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد با حضور در برنامه صبحانه ایرانی شبکه دو سیما به ارائه گزارشی از عملکرد کتابخانه‌های عمومی در سالی که گذشت، پرداخت.
مهدی رمضانی با اشاره به تعداد کتابخانه‌های عمومی در سطح کشور، گفت: ۲۸۰۰ کتابخانه عمومی به طور مستقیم زیر نظر نهاد کتابخانه‌ها و قریب به ۱۰۰۰ کتابخانه نیز به صورت مشارکتی، خصوصی و سالن مطالعه توسط مردم یا سایر دستگاه‌ها اداره می‌شود. جمهوری اسلامی ایران از نظر شبکه کتابخانه‌ای، کشوری پیشرو است. ما در منطقه در رتبه اول، در آسیا در بین چند کشور اول و در دنیا در بین ۱۵ کشور اول قرار داریم.
وی عنوان کرد: یکی از اقداماتی که در این دولت به صورت جدی پیگیری می‌شود، بحث آمایش سرزمینی کتابخانه‌های عمومی است تا توسعه کتابخانه‌ها مبتنی بر دسترسی باشد؛ در حالی‌که پیش از این گاه کتابخانه‌ها بدون توجه به دوری و نزدیکی به سایر کتابخانه‌ها، نیاز منطقه و تراکم جمعیت، احداث می‌شد. این طرح به صورت جدی در حال پیگیری است و طبق زمانبندی‌ها اوایل سال آینده رونمایی خواهد شد و در دسترس قرار خواهد گرفت.
رمضانی همچنین گفت: با وجود اینکه به لحاظ تعداد کتابخانه در رتبه اول منطقه هستیم، برای فراهم کردن دسترسی حداقلی به تناسب جمعیت کشور، حدود ۲۰۰۰ کتابخانه شهری و روستایی مورد نیاز است و در حالت ایده‌آل وجود ۱۴ هزار کتابخانه مطلوب خواهد بود.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ادامه داد: خراسان شمالی به لحاظ دسترسی به کتابخانه عمومی به نسبت جمعیت، از استان‌هایی است که به عدد سرانه رسیده و این اتفاق به برکت سفر مقام معظم رهبری به این استان بوده است. اکثر شهرستان‌های این استان دارای کتابخانه مرکزی است؛ علاوه بر این شهرهای کوچک و روستاها هم از نعمت کتابخانه برخوردارند و کتابخانه‌های سیار نیز در این استان فعالیت می‌کنند. محروم‌ترین مناطق به لحاظ دسترسی به کتابخانه‌های عمومی، کلان‌شهرها هستند. استان تهران و کلان‌شهرهای دیگر دسترسی محدودی به کتابخانه‌ها دارند و به همین جهت ایجاد دسترسی بهتر در این مناطق برای ما در اولویت است.
رمضانی با اشاره به نبود کتابخانه عمومی در ۲۵۳ شهر کشور، گفت: طبق مکاتبه‌ای که انجام شد، امیدواریم در خلال سفرهای استانی آقای رئیس جمهور این موارد در بین مصوبات قرار بگیرد تا در کشور، شهر فاقدکتابخانه نداشته باشیم. اهتمام به ایجاد کتابخانه وجود دارد؛ البته ایجاد کتابخانه با استانداردهای مدنظر، کار ساده‌ای نیست. تصور سنتی از کتابخانه مکانی دارای مخزن و سالن مطالعه است؛ اما امروز کتابخانه در دنیا مجموعه فرهنگی-اجتماعی محسوب می‌شود. در نسل جدید کتابخانه‌هایی که به بهره‌برداری رسیده است حدود ۶۰ خدمت ارائه می‌شود. تمامی کتابخانه‌های عمومی مجهز به بخش کودک هستند؛ گالری، سینما و کلاس‌های آموزشی از سایر خدمات این کتابخانه‌ها هستند.
وی با اشاره به لزوم تأمین نیاز این ۲۵۳ شهر به کتابخانه و مرکز فرهنگی، از استفاده از ظرفیت خانه‌های بهداشت برای ایجاد کتابخانه عمومی بر اساس توافق انجام شده بین وزرای فرهنگ و بهداشت خبر داد و گفت: علاوه بر این، در برخی از شهرها مدارسی وجود دارد که مورد استفاده قرار نمی‌گیرد؛ بر اساس مذاکرات انجام شده با وزارت آموزش و پرورش، مقرر شد پیش از مولدسازی این مدارس، تبدیل آنها به کتابخانه در اولویت قرار گیرد تا شهر فاقد کتابخانه نداشته باشیم. همچنین راه‌اندازی کتابخانه‌های سیار نیز می‌تواند دسترسی به کتاب را در مناطق فاقد کتابخانه تسهیل کند. کتابخانه سیار، خدمت را نزد مردم برده و آن را بین مردم توزیع می‌کند. در مناطق کم‌برخوردار، حاشیه شهرها، نقاطی که تراکم جمعیت برای احداث کتابخانه کافی نیست، کتابخانه سیار راه حل مناسبی است. اهتمام به راه‌اندازی کتابخانه سیار در دولت وجود دارد. اکنون بیش از ۵۰ دستگاه کتابخانه سیار در کشور فعال است و خوشبختانه با مصوبات سفرهای اخیر آقای رئیس جمهور و مذاکرات انجام شده، امیدواریم این عدد تا پایان سال دو برابر شود.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از امکان جست‌وجوی منابع کتابخانه‌ای در سامانه یکپارچه کتابخانه‌های عمومی (samanpl.ir) خبر داد و گفت: با استفاده از این امکان نزدیک‌ترین کتابخانه‌ای که کتاب مورد نظرتان را دارد به شما معرفی خواهد شد؛ این نرم‌افزار در حال توسعه و تبدیل به اپلیکیشنی است تا در کنار تسهیل دسترسی به کتاب موردنظر، قادر به معرفی مجموعه خدمات ارائه شده از جمله آموزش، خدمات کودک، نابینایان و غیره در کتابخانه‌ها باشد.
عضو شورای فرهنگ عمومی در خصوص وضعیت مطالعه در کشور، به تفاوت بین خواندن و مطالعه اشاره کرد و افزود: اکنون دنیا بر مسئله خواندن متمرکز است؛ کلیات «سند ملی ترویج خواندن» را یک ماه پیش در شورای فرهنگ عمومی به تصویب رساندیم. از حیث آمار توزیع کتاب در کشور و مراجعه به کتابخانه، وضعیت بدی نداریم و در مجموع در ماه گذشته حدود ۳ میلیون امانت کتاب در کشور داشتیم؛ با این حال تا نقطه مطلوب فاصله وجود دارد و باید کار جدی‌تری در این زمینه انجام شود. امکان دسترس‌پذیری کتاب به واسطه توسعه کتابخانه‌های عمومی یکی از اصلی‌ترین راهکارها است و در حال حاضر بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر عضو فعال کتابخانه‌های عمومی هستند که بحمدالله این عدد رو به افزایش است.
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور از تلاش این مجموعه برای بهبود معیشت کتابداران خبر داد و گفت: در سراسر کشور حدود ۶ هزار کتابدار داریم و آنها نقطه تماس نهاد با مردم هستند. موضوع همسان‌سازی حقوق کتابداران را از دولت درخواست کرده‌ایم و دستورهایی هم صادر شده است. علاوه بر این، موضوع افزایش فوق‌العاده ویژه به ۵۰ درصد است که پیگیری‌های لازم در این خصوص انجام شده و پس از برطرف شدن موانع اداری با پرداخت معوقات محقق خواهد شد.
رمضانی از آمادگی تمام کتابخانه‌های عمومی در طول سال برای دریافت کتاب‌های اهدایی مردم خبر داد و افزود: سامانه‌ای با عنوان اهدای کتاب داریم که کتاب‌های اهدایی در این سامانه ثبت می‌شود. کتاب‌های تکراری در مرکز مبادله کتاب در سطح کشور توزیع می‌شود و در چند مقطع از سال همچون ایام هفته کتاب و ایام سالروز تأسیس نهاد پویش «اهدای کتاب، اهدای دانایی» برگزار می‌شود.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به ویژه برنامه‌های نهاد به مناسبت ایام اربعین حسینی، گفت: از سال گذشته در مناطق مرزی موکب‌های فرهنگی برپا کردیم. در سال جاری، در هر شش مرز فعالی که محل رفت و آمد زائرین پیاده‌روی اربعین است، موکب فرهنگی نهاد فعال است. تمرکز فعالیت این موکب‌ها نیز بر کودکان و نوجوانان است.
جمعه ۱۰ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۲:۲۴
نظر شما