به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خرم‌آباد، همزمان با آغاز سال تحصیلی کتاب «تاریخچه نظام آموزشی لرستان در دوره پهلوی» اثر جهانگیر خسروی شکیب از سوی انتشارات هاویر منتشر شد.
از آنجایی که در میان عوامل تاریخ‌ساز در زندگی بشر آموزش و پرورش یکی از مهمترین نقش‌ها را بر عهده داشته است، انسان در تعامل با مردم و فرهنگ است که ساخته می‌شود و شخصیت او شکل می‌گیرد. اهمیت و نقش آموزش و پرورش در بهسازی و توسعه زندگی فردی و اجتماعی موجب شده تا سیاست‌های کلان کشورها با اهداف آموزش و پرورش آنان همخوانی داشته باشد. در نظام آموزشی ایران اواخر دوره قاجار با تأسیس مدارس جدید نقش آموزش سنتی از قبیل مساجد و مکتب‌خانه‌ها کم‌رنگ شد و روند شکل‌گیری مدارس جدید در پیش گرفته شد.
آگاهی از روند چگونگی شکل‌گیری مدارس و تغییرات صورت گرفته در نظام آموزشی هر منطقه نیازمند مجموعه‌ای کامل از اسناد و مدارک است تا بتوان تحلیل مناسبی از نظام آموزشی فراهم کرد. شناخت و تحلیل تحولات صورت گرفته در نظام آموزشی لرستان علاوه بر بازیابی نقاط قوت و ضعف در گذشته آموزش و پرورش لرستان، در افزایش آگاهی‌های مربوط به تاریخ محلی این استان نیز مؤثر است.
نگارنده در این کتاب تلاش داشته تا تاریخ آموزش و پرورش شهرستان‌ها و مناطق مختلف لرستان را در مقطع زمانی دوره پهلوی اول و دوم از تاریخ 1304 ش. تا انقلاب ایران در 1357 ش. را مورد بررسی قرار دهد. منظور از تاریخ نظام آموزش در این کتاب نظام آموزش نوین در مدارس است و به مسائل پرورشی مدارس و یا نظام آموزشی دانشگاه نپرداخته است.
کتاب «تاریخچه نظام آموزشی لرستان در دوره پهلوی» در پنج فصل تنظیم شده است که فصل اول به مقدمات می‌پردازد، در فصل دوم نویسنده تلاش کرده ارتباط میان آموزش و جغرافیا و دیدگاه‌های قومیتی در لرستان را بیان کند. فصل سوم این کتاب زمینه‌ها و چگونگی شکل‌گیری آموزش نوین در لرستان را مورد کنکاش قرار داده است؛ در فصل چهارم آموزش استان لرستان در دوره پهلوی اول (20-1304) را مورد بررسی قرار می‌دهد و در فصل پنجم نیز آموزش استان لرستان در دوره پهلوی دوم (57-1320) مورد تبین و تحلیل قرار گرفته است.
خسروی‌شکیب در این اثر عناصر آموزش و پرورش در شهرستان‌ها و مناطق استان لرستان را تبیین و تحلیل کرده است به مراکز آموزشی سنتی تا انقلاب مشروطه شامل مکتب‌خانه‌ها و وضعیت آنها، مکتب‌داران و مدارس سنتی علوم دینی لرستان اشاره داشته و در محدوده زمانی مشروطه تا پایان پهلوی اول به ویژگی‌های نظام آموزش نوین، مدارس نوین در لرستان، مدارس ملی و دولتی و عوامل خارجی، فرهنگی و اجتماعی مؤثر در تغییر نظام آموزشی ایران و به تبع آن لرستان از نظام سنتی به نوین پرداخته است.
وی نحوه شکل‌گیری مدارس، تعلیمات اکابر، کتاب‌ها و برنامه‌های درسی، امتحانات و فعالیت‌های آموزشی عصر رضاشاه و نمایندگی‌های معارف در لرستان، بودجه‌های آموزشی، آمارهای مرتبط، معلمان، کارمندان اداری و شخصیت‌های تأثیرگذار آن بررسی و تحلیل کرده و از تحولات آموزشی عصر پهلوی دوم طی سه دهه تا سال 1350 ش. به مواردی همچون بودجه‌ها، دوره ابتدایی، متوسطه، مراکز فنی و حرفه‌ای، مراکز تربیت معلم، آموزش و پرورش عشایری، آمارهای مرتبط، فعالیت‌ها و برنامه‌های اداره فرهنگ لرستان پرداخته است همچنین از نظام آموزشی لرستان در پایان عصر پهلوی مدارس ابتدایی، آموزش دوره راهنمایی، آموزش و پرورش استثنایی، تغییر و تحولات اداره آموزش و پرورش، آمارهای مرتبط، اسامی کارکنان، معلمان یا دبیران و مشکلات معلمان را نیز مورد توجه و بررسی قرار داده است.
نویسنده در مقدمه کتاب اشاره داشته که اهمیت و ضرورت این کتاب آنجاست که آگاهی از تحولات نظام آموزش و چگونگی روند شکل‌گیری تشکیلات نوین آن از عواملی است که می‌تواند چشم‌انداز آینده اموزشی در هر کشور یا منطقه را روشن سازد. بنابراین آگاهی از تجارب گذشته و تلاش‌های انجام شده پیشین در نظام آموزشی لرستان نیز می‌تواند چراغ راه آینده اداره کل آموزش و پرورش استان باشد. علاوه بر آن پژوهش در این‌باره با بازخوانی اسناد و مدارک محلی و با طرح ویژگی‌های بومی و منطقه‌ای در حوزه تاریخ محلی لرستان می‌تواند این مباحث را در منطقه به صورت کاربردی‌تر مطرح کند.
طرح جلد و گرافیک صفحات را سیداحسان نوری نجفی به انجام رسانده است. کتاب «تاریخچه نظام آموزشی لرستان در دوره پهلوی» در 344 صفحه وزیری از سوی انتشارات هاویر در 1000 نسخه به چاپ رسیده است.
از آنجایی که در میان عوامل تاریخ‌ساز در زندگی بشر آموزش و پرورش یکی از مهمترین نقش‌ها را بر عهده داشته است، انسان در تعامل با مردم و فرهنگ است که ساخته می‌شود و شخصیت او شکل می‌گیرد. اهمیت و نقش آموزش و پرورش در بهسازی و توسعه زندگی فردی و اجتماعی موجب شده تا سیاست‌های کلان کشورها با اهداف آموزش و پرورش آنان همخوانی داشته باشد. در نظام آموزشی ایران اواخر دوره قاجار با تأسیس مدارس جدید نقش آموزش سنتی از قبیل مساجد و مکتب‌خانه‌ها کم‌رنگ شد و روند شکل‌گیری مدارس جدید در پیش گرفته شد.
آگاهی از روند چگونگی شکل‌گیری مدارس و تغییرات صورت گرفته در نظام آموزشی هر منطقه نیازمند مجموعه‌ای کامل از اسناد و مدارک است تا بتوان تحلیل مناسبی از نظام آموزشی فراهم کرد. شناخت و تحلیل تحولات صورت گرفته در نظام آموزشی لرستان علاوه بر بازیابی نقاط قوت و ضعف در گذشته آموزش و پرورش لرستان، در افزایش آگاهی‌های مربوط به تاریخ محلی این استان نیز مؤثر است.
نگارنده در این کتاب تلاش داشته تا تاریخ آموزش و پرورش شهرستان‌ها و مناطق مختلف لرستان را در مقطع زمانی دوره پهلوی اول و دوم از تاریخ 1304 ش. تا انقلاب ایران در 1357 ش. را مورد بررسی قرار دهد. منظور از تاریخ نظام آموزش در این کتاب نظام آموزش نوین در مدارس است و به مسائل پرورشی مدارس و یا نظام آموزشی دانشگاه نپرداخته است.
کتاب «تاریخچه نظام آموزشی لرستان در دوره پهلوی» در پنج فصل تنظیم شده است که فصل اول به مقدمات می‌پردازد، در فصل دوم نویسنده تلاش کرده ارتباط میان آموزش و جغرافیا و دیدگاه‌های قومیتی در لرستان را بیان کند. فصل سوم این کتاب زمینه‌ها و چگونگی شکل‌گیری آموزش نوین در لرستان را مورد کنکاش قرار داده است؛ در فصل چهارم آموزش استان لرستان در دوره پهلوی اول (20-1304) را مورد بررسی قرار می‌دهد و در فصل پنجم نیز آموزش استان لرستان در دوره پهلوی دوم (57-1320) مورد تبین و تحلیل قرار گرفته است.
خسروی‌شکیب در این اثر عناصر آموزش و پرورش در شهرستان‌ها و مناطق استان لرستان را تبیین و تحلیل کرده است به مراکز آموزشی سنتی تا انقلاب مشروطه شامل مکتب‌خانه‌ها و وضعیت آنها، مکتب‌داران و مدارس سنتی علوم دینی لرستان اشاره داشته و در محدوده زمانی مشروطه تا پایان پهلوی اول به ویژگی‌های نظام آموزش نوین، مدارس نوین در لرستان، مدارس ملی و دولتی و عوامل خارجی، فرهنگی و اجتماعی مؤثر در تغییر نظام آموزشی ایران و به تبع آن لرستان از نظام سنتی به نوین پرداخته است.
وی نحوه شکل‌گیری مدارس، تعلیمات اکابر، کتاب‌ها و برنامه‌های درسی، امتحانات و فعالیت‌های آموزشی عصر رضاشاه و نمایندگی‌های معارف در لرستان، بودجه‌های آموزشی، آمارهای مرتبط، معلمان، کارمندان اداری و شخصیت‌های تأثیرگذار آن بررسی و تحلیل کرده و از تحولات آموزشی عصر پهلوی دوم طی سه دهه تا سال 1350 ش. به مواردی همچون بودجه‌ها، دوره ابتدایی، متوسطه، مراکز فنی و حرفه‌ای، مراکز تربیت معلم، آموزش و پرورش عشایری، آمارهای مرتبط، فعالیت‌ها و برنامه‌های اداره فرهنگ لرستان پرداخته است همچنین از نظام آموزشی لرستان در پایان عصر پهلوی مدارس ابتدایی، آموزش دوره راهنمایی، آموزش و پرورش استثنایی، تغییر و تحولات اداره آموزش و پرورش، آمارهای مرتبط، اسامی کارکنان، معلمان یا دبیران و مشکلات معلمان را نیز مورد توجه و بررسی قرار داده است.
نویسنده در مقدمه کتاب اشاره داشته که اهمیت و ضرورت این کتاب آنجاست که آگاهی از تحولات نظام آموزش و چگونگی روند شکل‌گیری تشکیلات نوین آن از عواملی است که می‌تواند چشم‌انداز آینده اموزشی در هر کشور یا منطقه را روشن سازد. بنابراین آگاهی از تجارب گذشته و تلاش‌های انجام شده پیشین در نظام آموزشی لرستان نیز می‌تواند چراغ راه آینده اداره کل آموزش و پرورش استان باشد. علاوه بر آن پژوهش در این‌باره با بازخوانی اسناد و مدارک محلی و با طرح ویژگی‌های بومی و منطقه‌ای در حوزه تاریخ محلی لرستان می‌تواند این مباحث را در منطقه به صورت کاربردی‌تر مطرح کند.
طرح جلد و گرافیک صفحات را سیداحسان نوری نجفی به انجام رسانده است. کتاب «تاریخچه نظام آموزشی لرستان در دوره پهلوی» در 344 صفحه وزیری از سوی انتشارات هاویر در 1000 نسخه به چاپ رسیده است.
نظر شما