سعید حسام‌پور مدیر مرکز حافظ شناسی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در شیراز، در آستانه گرامیداشت یادروز حافظ که از ۱۵ تا ۲۱ مهرماه برگزار خواهد شد، افزود: مرکز حافظ‌شناسی با دقت نظر، داوری‌های گسترده و عمیق و نوعی نگاه سخت‌گیرانه، تاکنون ۶ استاد برجسته ایران و جهان را شایسته دریافت نشان درجه‌یک علمی حافظ دانسته‌است.
به گفته این استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز، نشان درجه یک حافظ‌شناسی نخستین‌بار در اردیبهشت سال ۱۳۸۶ شمسی به «شارل هانری دو فوشه‌کور» (مترجم فرانسوی) به پاس 50 سال فعالیت در پیوند با زبان و ادبیات فارسی و نیز ترجمه دیوان کامل حافظ اهدا شد. به‌جز هانری دوفوشه‌کور تاکنون «جیوانی ماریا درمه»، (در اسفندماه ۱۳۸۶ شمسی)، سلیم نیساری (در مهرماه ۱۳۸۷)، بهاءالدین خرمشاهی (در مهرماه ۱۳۸۸)، سعید حمیدیان (در مهرماه ۱۳۹۷) و حجابی کرلانگیچ (مهرماه ۱۴۰۰) موفق به دریافت این نشان عالی شدند.
معرفی دارندگان نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی
پروفسور شارل هانری دوفوشه کور
پروفسور شارل هانری دوفوشه کور، (زاده ۱۹۲۵ میلادی در مراکش) استاد ممتاز و بازنشسته دانشگاه سوربن و استاد زبان و ادبیات فارسی در انستیتوی زبان‌های شرقی پاریس بوده است. او رساله دکتری دوره سوم دانشگاهی خود را درباره‌ی «توصیف طبیعت در شعر فارسی قرن پنجم هجری» و رساله دکتری دولتی خود را در زمینه «اخلاقیات در ادبیات فارسی از بدایت آن تا پایان قرن هفتم هجری» نوشته است.
وی در سال ۱۹۸۶ دست به ترجمه‌ی دیوان حافظ زد و در طول ۱۸ سال، تعداد ۴۸۶ غزل حافظ را با مدل قراردادن نسخه پرويز ناتل خانلري و با همان شماره و ترتيب، با دقت و وسواس خاصي به‌زبان فرانسه برگرداند و به‌دنبال ترجمه هر غزل چندصفحه تفسير بر آن نوشت كه براي عاشقان حافظ در ايران و خارج از ايران غنيمت بزرگي است. مرکز حافظ‌شناسی در سال ۱۳۸۶، نخستین «نشان درجه‌ی یک علمی حافظ‌شناسی» را به‌پاس تلاش در ترجمه دیوان حافظ به‌زبان فرانسوی به وی اهدا کرد.
جیوانی ماریا دِرمه
پروفسور جیوانی ماریا دِرمه (۱۹۳۵-۲۰۱۱) استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شرق‌شناسی ناپل و از حافظ‌شناسان شهیر اروپا بود.
از مهم‌ترین آثار وی، ترجمه دیوان غزلیات حافظ همراه با شرح و تفسیر به زبان ایتالیایی است. وی افزون‌بر ترجمه دیوان حافظ، آثار عبید زاکانی ازجمله کتاب‌های اخلاق الاشراف، رساله‌ی دلگشا، رساله صد پند و موش و گربه را هم به ایتالیایی ترجمه کرده است. درمه با توجه به طنز در ادبیات ایتالیا، به سبک اشعار عبید و نقد وی از ریاکاری علاقه‌مند بود. پروفسور دِرمه در دوران تحصیل در رشته‌ی زبان و ادب فارسی در دانشگاه تهران، از دانشجویان استاد بدیع‌الزمان فروزانفر، دکتر محمد معین و استاد سعید نفیسی بود و نسبت به‌کشور ایران احساسی توأم با فروتنی و احترام داشت.
مرکز حافظ‌شناسی در سال ۱۳۸۶، دومین «نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی» را به‌پاس تلاش در ترجمه دیوان حافظ به زبان ایتالیایی به وی اهدا کرد.
سلیم نیساری
سلیم نیساری (زاده ۱۲۹۹ در تبریزـ درگذشته ۱۳۹۷ در پاریس) حافظ‌پژوه و نسخه‌شناس ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. وی در رشته ادبیات فارسی از دانشگاه تهران موفق به اخذ لیسانس شد و از دانشگاه ایندیانای آمریکا در رشته‌ی علوم تربیتی و زبان‌شناسی دکتری گرفت.
از جمله مشاغل وی معاونت دانشکده ادبیات دانشگاه شیراز در سال ۱۳۳۳، دانشیاری دانشسرای عالی تهران در سال ۱۳۳۵؛ ریاست اداره کمک‌های فنی یونسکو در سال ۱۳۳۶ و رایزنی فرهنگی ایران در ترکیه در سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۸ شایان ذکر است. همچنین از آثار قلمی وی در عرصه حافظ‌پژوهی می‌توان نسخه‌های خطّی حافظ (سده نهم)، دفتر دیگرسانی‌ها در غزل‌های حافظ، برگزیده‌ای از غزل‌های حافظ، مقدمه‌ای بر تدوین غزل‌های حافظ و تصحیح دیوان حافظ (بر اساس ۴۸ نسخه خطی سده نهم) را برشمرد. مرکز حافظ‌شناسی در سال ۱۳۸۷، سومین «نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی» را به‌پاس تلاش در زمینه شناسایی نسخ و تصحیح دیوان حافظ، به وی اهدا نمود.
بهاءالدین خرمشاهی
بهاءالدین خرّمشاهی (زاده ۱۳۲۴ در قزوین) شاعر، محقّق، مترجم و حافظ‌پژوه ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. ابتدا در رشته پزشکی پذیرفته شد، اما در نیمه‌راه تحصیل تغییر رشته داد و از دانشگاه تهران، لیسانس زبان و ادبیات فارسی گرفت. سپس در رشته کتابداری ادامه تحصیل داد و به‌دریافت مدرک فوق لیسانس نایل آمد. وی در حوزه مطالعات قرآنی و فلسفی، آثار ارزشمندی تألیف و ترجمه نموده است.
همچنین دایرةالمعارف تشیّع و دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی به‌همکاری و ویراستاری وی منتشر شده است. از آثار او در حوزه‌ی حافظ‌پژوهی می‌توان به حافظ‌نامه، حافظ، ذهن و زبان حافظ، حافظ حافظه‌ی ماست، تصحیح دیوان حافظ، شرح عرفانی غزل‌های حافظ و دانشنامه حافظ و حافظ‌پژوهی اشاره کرد. مرکز حافظ‌شناسی در سال ۱۳۸۸، چهارمین «نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی» را به‌پاس عمری تلاش در عرصه حافظ‌پژوهی، به وی اهدا نمود.
سعید حمیدیان
دکتر سعید حمیدیان (زاده ۱۳۲۴ در تهران) نویسنده، مترجم، حافظ‌پژوه ایرانی و استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه علامه طباطبایی است. وی در سال ۱۳۴۳ به دانشگاه تهران راه یافت و در رشته زبان و ادبیات فارسی به‌تحصیل پرداخت و به سال ۱۳۵۴ از همان دانشگاه در مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی فارغ‌التحصیل شد.
از آثار وی اعم از ترجمه و تألیف می‌توان به اصول نقد ادبی (ای. ریچاردز)، ایوانف (آنتوان چخوف)، دنیای قشنگ نو (آلدوس هاکسلی)، سعدی در غزل، آرمانشهر زیبایی، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی و… اشاره کرد. مهم‌ترین اثر دکتر حمیدیان در حوزه حافظ‌پژوهی کتاب «شرح شوق» است که در پنج مجلد تألیف شده و به شرح و تحلیل اشعار حافظ اختصاص دارد. شرح شوق، برنده سی‌ودومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش ادبیات شد.
مرکز حافظ‌شناسی در سال ۱۳۹۶، پنجمین «نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی» را به‌پاس تلاش در عرصه حافظ‌پژوهی، به وی اهدا نمود.
حجابی کرلانگیچ
حجابی کرلانگیچ (زاده ۱۹۶۶میلادی، در آماسیه ترکیه) استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آنکارا است. وی از سال ۱۹۹۸میلادی که در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه آنکارا استخدام شد، تاکنون خدمات ارزشمندی را در پیوند با زبان و ادبیات فارسی ارائه داده است. ترجمه مثنوی مولوی، بوستان و گلستان سعدی، سبحة الابرار جامی و صدسال داستان‌نویسی در ایران مروری بر شعر معاصر ایران ازجمله ترجمه‌های اوست. دکتر کرلانگیچ به‌پشتوانه ذوق شاعرانه و دانشی که در حوزه زبان و ادبیات فارسی اندوخته است، دیوان کامل حافظ را نیز به زبان ترکی استانبولی ترجمه کرده و چندین مقاله در پیوند با حافظ نگاشته است. مرکز حافظ‌شناسی، به‌پاس تلاش‌های ارزشمند پروفسور حجابی کرلانگیچ در ترویج زبان و ادبیات فارسی، به‌ویژه در گسترش شعر و اندیشه حافظ، «ششمین نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی» را در سال۱۴۰۰ به ایشان تقدیم کرد.
مدیر مرکز حافظ شناسی پیشتر در پاسخ به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در شیراز اشاره کرده بود که «الزامی برای اهدای این نشان در تمامی سال‌ها وجود نداشته و ندارد. روال به این شکل است که شورای علمی با بررسی آثار، باید تشخیص دهند که اثری شایسته تقدیر است و در آن صورت نشان علمی حافظ به آن فرد اختصاص می‌یابد اما امسال متاسفانه پژوهشی که شورای علمی ما آن را شایسته تقدیر بداند، مشاهده نشده است.»
به گفته این استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز، نشان درجه یک حافظ‌شناسی نخستین‌بار در اردیبهشت سال ۱۳۸۶ شمسی به «شارل هانری دو فوشه‌کور» (مترجم فرانسوی) به پاس 50 سال فعالیت در پیوند با زبان و ادبیات فارسی و نیز ترجمه دیوان کامل حافظ اهدا شد. به‌جز هانری دوفوشه‌کور تاکنون «جیوانی ماریا درمه»، (در اسفندماه ۱۳۸۶ شمسی)، سلیم نیساری (در مهرماه ۱۳۸۷)، بهاءالدین خرمشاهی (در مهرماه ۱۳۸۸)، سعید حمیدیان (در مهرماه ۱۳۹۷) و حجابی کرلانگیچ (مهرماه ۱۴۰۰) موفق به دریافت این نشان عالی شدند.
معرفی دارندگان نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی
پروفسور شارل هانری دوفوشه کور
پروفسور شارل هانری دوفوشه کور، (زاده ۱۹۲۵ میلادی در مراکش) استاد ممتاز و بازنشسته دانشگاه سوربن و استاد زبان و ادبیات فارسی در انستیتوی زبان‌های شرقی پاریس بوده است. او رساله دکتری دوره سوم دانشگاهی خود را درباره‌ی «توصیف طبیعت در شعر فارسی قرن پنجم هجری» و رساله دکتری دولتی خود را در زمینه «اخلاقیات در ادبیات فارسی از بدایت آن تا پایان قرن هفتم هجری» نوشته است.
وی در سال ۱۹۸۶ دست به ترجمه‌ی دیوان حافظ زد و در طول ۱۸ سال، تعداد ۴۸۶ غزل حافظ را با مدل قراردادن نسخه پرويز ناتل خانلري و با همان شماره و ترتيب، با دقت و وسواس خاصي به‌زبان فرانسه برگرداند و به‌دنبال ترجمه هر غزل چندصفحه تفسير بر آن نوشت كه براي عاشقان حافظ در ايران و خارج از ايران غنيمت بزرگي است. مرکز حافظ‌شناسی در سال ۱۳۸۶، نخستین «نشان درجه‌ی یک علمی حافظ‌شناسی» را به‌پاس تلاش در ترجمه دیوان حافظ به‌زبان فرانسوی به وی اهدا کرد.
جیوانی ماریا دِرمه
پروفسور جیوانی ماریا دِرمه (۱۹۳۵-۲۰۱۱) استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شرق‌شناسی ناپل و از حافظ‌شناسان شهیر اروپا بود.
از مهم‌ترین آثار وی، ترجمه دیوان غزلیات حافظ همراه با شرح و تفسیر به زبان ایتالیایی است. وی افزون‌بر ترجمه دیوان حافظ، آثار عبید زاکانی ازجمله کتاب‌های اخلاق الاشراف، رساله‌ی دلگشا، رساله صد پند و موش و گربه را هم به ایتالیایی ترجمه کرده است. درمه با توجه به طنز در ادبیات ایتالیا، به سبک اشعار عبید و نقد وی از ریاکاری علاقه‌مند بود. پروفسور دِرمه در دوران تحصیل در رشته‌ی زبان و ادب فارسی در دانشگاه تهران، از دانشجویان استاد بدیع‌الزمان فروزانفر، دکتر محمد معین و استاد سعید نفیسی بود و نسبت به‌کشور ایران احساسی توأم با فروتنی و احترام داشت.
مرکز حافظ‌شناسی در سال ۱۳۸۶، دومین «نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی» را به‌پاس تلاش در ترجمه دیوان حافظ به زبان ایتالیایی به وی اهدا کرد.
سلیم نیساری
سلیم نیساری (زاده ۱۲۹۹ در تبریزـ درگذشته ۱۳۹۷ در پاریس) حافظ‌پژوه و نسخه‌شناس ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. وی در رشته ادبیات فارسی از دانشگاه تهران موفق به اخذ لیسانس شد و از دانشگاه ایندیانای آمریکا در رشته‌ی علوم تربیتی و زبان‌شناسی دکتری گرفت.
از جمله مشاغل وی معاونت دانشکده ادبیات دانشگاه شیراز در سال ۱۳۳۳، دانشیاری دانشسرای عالی تهران در سال ۱۳۳۵؛ ریاست اداره کمک‌های فنی یونسکو در سال ۱۳۳۶ و رایزنی فرهنگی ایران در ترکیه در سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۸ شایان ذکر است. همچنین از آثار قلمی وی در عرصه حافظ‌پژوهی می‌توان نسخه‌های خطّی حافظ (سده نهم)، دفتر دیگرسانی‌ها در غزل‌های حافظ، برگزیده‌ای از غزل‌های حافظ، مقدمه‌ای بر تدوین غزل‌های حافظ و تصحیح دیوان حافظ (بر اساس ۴۸ نسخه خطی سده نهم) را برشمرد. مرکز حافظ‌شناسی در سال ۱۳۸۷، سومین «نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی» را به‌پاس تلاش در زمینه شناسایی نسخ و تصحیح دیوان حافظ، به وی اهدا نمود.
بهاءالدین خرمشاهی
بهاءالدین خرّمشاهی (زاده ۱۳۲۴ در قزوین) شاعر، محقّق، مترجم و حافظ‌پژوه ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. ابتدا در رشته پزشکی پذیرفته شد، اما در نیمه‌راه تحصیل تغییر رشته داد و از دانشگاه تهران، لیسانس زبان و ادبیات فارسی گرفت. سپس در رشته کتابداری ادامه تحصیل داد و به‌دریافت مدرک فوق لیسانس نایل آمد. وی در حوزه مطالعات قرآنی و فلسفی، آثار ارزشمندی تألیف و ترجمه نموده است.
همچنین دایرةالمعارف تشیّع و دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی به‌همکاری و ویراستاری وی منتشر شده است. از آثار او در حوزه‌ی حافظ‌پژوهی می‌توان به حافظ‌نامه، حافظ، ذهن و زبان حافظ، حافظ حافظه‌ی ماست، تصحیح دیوان حافظ، شرح عرفانی غزل‌های حافظ و دانشنامه حافظ و حافظ‌پژوهی اشاره کرد. مرکز حافظ‌شناسی در سال ۱۳۸۸، چهارمین «نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی» را به‌پاس عمری تلاش در عرصه حافظ‌پژوهی، به وی اهدا نمود.
سعید حمیدیان
دکتر سعید حمیدیان (زاده ۱۳۲۴ در تهران) نویسنده، مترجم، حافظ‌پژوه ایرانی و استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه علامه طباطبایی است. وی در سال ۱۳۴۳ به دانشگاه تهران راه یافت و در رشته زبان و ادبیات فارسی به‌تحصیل پرداخت و به سال ۱۳۵۴ از همان دانشگاه در مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی فارغ‌التحصیل شد.
از آثار وی اعم از ترجمه و تألیف می‌توان به اصول نقد ادبی (ای. ریچاردز)، ایوانف (آنتوان چخوف)، دنیای قشنگ نو (آلدوس هاکسلی)، سعدی در غزل، آرمانشهر زیبایی، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی و… اشاره کرد. مهم‌ترین اثر دکتر حمیدیان در حوزه حافظ‌پژوهی کتاب «شرح شوق» است که در پنج مجلد تألیف شده و به شرح و تحلیل اشعار حافظ اختصاص دارد. شرح شوق، برنده سی‌ودومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش ادبیات شد.
مرکز حافظ‌شناسی در سال ۱۳۹۶، پنجمین «نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی» را به‌پاس تلاش در عرصه حافظ‌پژوهی، به وی اهدا نمود.
حجابی کرلانگیچ
حجابی کرلانگیچ (زاده ۱۹۶۶میلادی، در آماسیه ترکیه) استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آنکارا است. وی از سال ۱۹۹۸میلادی که در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه آنکارا استخدام شد، تاکنون خدمات ارزشمندی را در پیوند با زبان و ادبیات فارسی ارائه داده است. ترجمه مثنوی مولوی، بوستان و گلستان سعدی، سبحة الابرار جامی و صدسال داستان‌نویسی در ایران مروری بر شعر معاصر ایران ازجمله ترجمه‌های اوست. دکتر کرلانگیچ به‌پشتوانه ذوق شاعرانه و دانشی که در حوزه زبان و ادبیات فارسی اندوخته است، دیوان کامل حافظ را نیز به زبان ترکی استانبولی ترجمه کرده و چندین مقاله در پیوند با حافظ نگاشته است. مرکز حافظ‌شناسی، به‌پاس تلاش‌های ارزشمند پروفسور حجابی کرلانگیچ در ترویج زبان و ادبیات فارسی، به‌ویژه در گسترش شعر و اندیشه حافظ، «ششمین نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی» را در سال۱۴۰۰ به ایشان تقدیم کرد.
مدیر مرکز حافظ شناسی پیشتر در پاسخ به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در شیراز اشاره کرده بود که «الزامی برای اهدای این نشان در تمامی سال‌ها وجود نداشته و ندارد. روال به این شکل است که شورای علمی با بررسی آثار، باید تشخیص دهند که اثری شایسته تقدیر است و در آن صورت نشان علمی حافظ به آن فرد اختصاص می‌یابد اما امسال متاسفانه پژوهشی که شورای علمی ما آن را شایسته تقدیر بداند، مشاهده نشده است.»
نظر شما