به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در سنندج، معصومه حسنی خونسار عصر سه‌شنبه در نشست تخصصی «جایگاه نسخ خطی کُردی در مطالعات زبان شناسی و حقوق فرهنگی» که در سالن آمفی‌تئاتر اداره کل کتابخانه‌های عمومی کردستان به مناسبت هفته کتاب برگزار شد، اظهار کرد: ارتقای سرانه مطالعه با هم‌افزایی با فعالان این حوزه در دستور کار این اداره کل قرار گرفته است و تلاش می‌کنیم با برگزاری نشست‌های تخصصی در حوزه کتاب و کتابخوانی این مهم را عملیاتی کنیم.
وی با اشاره به نگهداری نسخ خطی کُردی کردستان در همدان عنوان کرد: تلاش می‌کنیم که این اسناد که شامل ۵۴ نسخ خطی کُردی است را از همدان به استان منتقل و در کتابخانه امام خامنه‌ای در سنندج نگهداری شود.
سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان کردستان در ادامه به برگزاری برنامه های متنوع فرهنگی با محوریت کتاب و کتابخوانی در هفته کتاب اشاره کرد و افزود: پویش «اهدای کتاب، اهدای دانایی»، نشست با فعالان حوزه کتاب کودک و نوجوان، نشست تخصصی جایگاه نسخ خطی کردی در مطالعات زبان شناسی و حقوق فرهنگی با همکاری دانشگاه کردستان برخی از برنامه های شاخص است.
حسنی خونسار، با بیان اینکه در دیدار با نماینده ولی فقیه در استان آئین رونمایی از پوستر هفته کتاب و کتابخوانی نهاد برگزار شد، افزود: مراسم غبارروبی و عطرافشانی مزار شهدا، طرح اهدای خون توسط کارکنان، کتابداران و علاقمندان به کتاب و کتابخوانی و همچین مسابقه کتاب خوانی و قصه‌گویی با حضور کودکان و نوجوانان از دیگر برنامه هاست.
سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی کردستان، مسابقات کتابخوانی مجازی و مکتوب، رونمایی از کتاب، قصه گویی، نشست کتاب‌خوان، جمع‌خوانی، حضور مدارس در کتابخانه‌ها و دیدار کتابدران با مسئولان و امامان جمعه و…را از برنامه‌های هفته کتاب و کتابخوانی سال جاری عنوان کرد.
حسنی خونسار با اشاره به فعالیت ۵۴ باب کتابخانه عمومی نهادی و ۲۸ باب کتابخانه عمومی مشارکتی در استان کردستان، اضافه کرد: هم اکنون نزدیک به ۵۰ هزار نفر در این کتابخانه ها عضویت دارند.
تنوع گویشی و زبانی را در کشور بی‌نظیر است
رئیس پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان نیز در ادامه این نشست با اشاره به طراحی اطلس جغرافیای کردی توسط دانشجویان این دانشگاه در سال ۹۵ گفت: در این طرح در جغرافیای استان زبان کُردی مرکزی سورانی، اردلانی، کُردی جنوبی و اورامی مورد بررسی قرار گرفته است.
یادگار کریمی، تنوع گویشی و زبانی را در کشور بی‌نظیر عنوان کرد و ادامه داد: کل کشور آلمان یک زبان دارد، اما در کشور خودمان روستا به روستا و شهر به شهر با زبان مختلفی صحبت می‌کنند.
وی با ذکر این نکته که اگر همه با یک لهجه صحبت کنند، گویش‌ها از بین می‌رود، اضافه کرد: ما یک رسالت تاریخی داریم، به اندازه کافی تیشه به ریشه زبان کُردی زده‌ایم، اینجا متوقف کنیم، دنبال استانداردسازی نباشیم، چراکه خطای بزرگی است.
رئیس پژوهشکده کردستان شناسی دانشگاه کردستان به هزینه‌کرد دیگر کشورها برای احیای زبان‌های‌شان اشاره کرد و گفت: تنوع زبانی تابعی از مختصات تنوع زیستی (حفظ کلیت زبان) بوده و حفظ و پاسداشت حقوق زبانی و فرهنگی را به دنبال دارد.
کریمی، با بیان اینکه بیشترین تنوع زبان کُردی در ایران است، عنوان کرد: گویش‌ها روزانه از بین می‌روند و همه ما در برابر این وضعیت مسئول هستیم، کما اینکه همه ما دغدغه حفظ زبان کُردی را نیز داریم.
نسخ خطی کودکان ۳۰۰ سال پیش در روستای اورامان نوشته شده است
پژوهشگر تاریخ و نسخ خطی اورامی نیز در این نشست با بیان اینکه نسخه خطی به عنوان دست‌نوشته از چند برگ تا چند صد صفحه را در بر می‌گیرد، اظهار کرد: این ظرفیت نهفته دنیایی از اطلاعات در حوزه‌های مختلف از جمله تاریخ فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و مردم‌شناسی، باستان‌شناسی و زبان‌شناسی را ارائه می‌دهد.
مظهر ادوای، خواستار توجه مسئولان به نسخ خطی کُردی اورامی شد و گفت: برای پروژه ثبت جهانی اورامان ۳۰۲ نسخه خطی در قالب ۷ دسته همچون دینی، اشعار، تاریخ و داستان‌نویسی مختلف تهیه و ارائه شد.
وی با بیان اینکه نسخ خطی زیادی در حوزه‌های مختلف وجود دارد که در کتابخانه‌های برلین و سایر کشورها و داخل کشور نگهداری می‌شود، افزود: نسخ خطی کودکان ۳۰۰ سال پیش در روستای اورامان نوشته شده اما از آنموقع تاکنون کسی سراغ آن را نگرفته است.
پژوهشگر تاریخ و نسخ خطی هورامی با ابراز نگرانی از فروش نسخ خطی کُردی در استان‌های دیگر بیان کرد: در زمان استاندار سابق کردستان بود، در قالب نامه‌ای طرحی را برای حفظ آثار این حوزه ارئه دادم که متاسفانه بعد از گذشت چند سال، در قالب همان نامه مانده است.
ادوای یادآوری کرد: در استان کردستان در میراث فرهنگی، کتابخانه و دانشگاه کردستان نمایشگاه‌های کتاب برپا شده که امیدواریم نسخ‌های خطی نیز مورد توجه قرار گیرد. متاسفانه برخی از نشریه‌ها نیز نسخ خطی را تنها با هدف کسب سود و درآمد چاپ می‌کنند.
نظر شما