سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): کتاب دینی برای کودک همیشه جزو سبد خرید خانواده‌های مذهبی است. قشر مذهبی علاقه دارند از کودکی فرزند خود را با مباحث دینی آشنا کنند تا این آشنایی در جان او بنشیند و در بزرگسالی از میوه‌های آن استفاده کند.
این روزها بازار با رشد قابل ملاحظه‌ای از چاپ کتاب برای کودک و نوجوان مواجه‌ایم و مسئولین هم بعد از تاکیدات رهبر معظم انقلاب توجه ویژه‌ای به این موضوع دارند. در همین راستا بود که بعد از ۱۳ سال جشنواره کتاب سال سلام مجدد راه‌اندازی شد و چهاردهمین دوره برگزیدگان خود را شناخت. با سیده نرگس میرفیضی برگزیده این جشنواره درباره ادبیات کودک و نوجوان به گفت‌وگو نشستیم.
میرفیضی در ابتدای این گفت‌وگو درباره مسیر نوشتنش، گفت: بچه که بودم و می‌رفتیم زیارت، چراغ‌های رنگارنگ حرم را خیلی دوست داشتم. همیشه فکر می‌کردم هر چیزی که گوشه‌گوشه حرم می‌بینم، به‌نوعی در مسیر سیر و سلوکش، به آرامش حرم پناه آورده و اتفاقاً در حریم اهل‌بیت به کمال می‌رسد.
وی ادامه داد: از آدم‌ها گرفته تا گل‌های باغچه و سنگ‌های حوض. از تک‌تک کاشی‌ها و چراغ‌ها گرفته تا نقش‌ونگار دیوارها. یک بار در شب میلاد، رفته بودم زیارتِ حرم بانو. وقتی به نورهای رنگ به رنگ رواق نگاه می‌کردم با خودم می‌گفتم یعنی هر کدام از این نورها، چطور به این صحن و سرا رسیده؟ از خودش نور دارد یا نورش را از صاحب این خانه می‌گیرد؟ همین گفتگوی درونی جرقه‌ای شد تا دلم بخواهد سفر نورها برای رسیدن به حرم را به تصویر بکشم
هم‌طیف بودن با مخاطب کتاب‌های دینی کودک و نوجوان را خواندنی می‌کند
میرفیض درباره انتقال مفاهیم معارفی به کودک یا نوجوان کتاب‌ها، بیان کرد: از منظر ساختار و محتوا، نکات مهمی برای تدوین کتاب دینی کودک‌ونوجوان وجود دارد که بسیار گفته‌اند و شنیده‌ایم اما اگر بخواهم به‌عنوان معلم نگارشی که هر سال با بچه‌ها در تعامل هستم و ذائقه‌شان را می‌شناسم، تجربه‌ام را بگویم، به‌نظرم مهم‌ترین اصلی که کتاب‌های دینی کودک و نوجوان را خواندنی می‌کند، هم‌طیف بودن با مخاطب قرن جدید است.
این نویسنده افزود: ما با مخاطبی مواجهیم که انیمیشن و انیمه می‌بیند، بازی آنلاین انجام می‌دهد، نرم‌افزارهای تعاملی روی گوشی پدر و مادرش را بهتر از آنها می‌شناسد؛ و انواع کتاب‌های جذاب تصویری در دسترس اوست. ما برای چنین مخاطب هوشیاری می‌نویسیم که چشمش از جذابیت‌های متنی و بصری پر است بنابراین انتقال مفاهیم دینی از طریق فرم‌های قدیمی و مستقیم‌گویی به دل مخاطب امروز نمی‌نشیند
نویسنده کتاب «سرزمین نورهای خوشحال» تصریح کرد: در واقع برای اینکه کتاب‌های معارف کودک و نوجوان بتوانند در کنار دیگر کتاب‌های جذاب تالیف و ترجمه در سبد خانوار قرار بگیرند، باید از نظر فرم و خلاقیت روایی، هم‌ردیف با آنها قرار بگیرند.
وی یادآورشد: من سوژه‌های داستانم را از دل تجربه‌های زیسته پیدا می‌کنم و بعد آنها را به عالم فانتزی می‌برم. خیال‌انگیزی و خلاقیت، دو رکن محبوب من‌اند و فکر می‌کنم هر وقت آنها را به شکل خوبی در داستان استفاده می‌کنم، محبوب ِبچه‌ها هم می‌شود.
رفاقت در روایت کودکانه را بیشتر از والدگری می‌پسندم
میرفیضی بیان کرد: شرط بعدی‌ام این است که هیچ‌وقت در روایتم برای کودک والدگری نکنم. والدگری کار پدر و مادر اوست، نه منِ نویسنده. حتی اگر قرار باشد نوشته‌ام نکته‌ای را بگوید که والدین از تکرارش خوشحال می‌شوند، ترجیح می‌دهم کودک و والد در گفت‌وگوی پس از مطالعه کتاب به آن برسند، نه اینکه من بنشینم بالا و حکمت‌ها را برایش ردیف کنم
برگزیده جشنواره «کتاب سلام» عنوان کرد: در واقع جهان‌بینی من، رفاقت در روایت کودکانه را بیشتر از والدگری می‌پسندد. دوست دارم بنشینم کنارش و از دید او جهان را به تصویر بکشم و اگر چیزی هم می‌آموزیم، با هم تجربه‌اش کنیم.
نویسنده درباره کتاب «سرزمین نورهای خوشحال»، گفت: این کتاب ماجرای سفر ۷ نور رنگی است که از گوشه‌گوشه جهان دور هم جمع شده‌اند. موقرمزی، نارنجیلا، زردونه، سبزی‌زی، آبیلو، نیلی‌لی، بنفشک. هر کدام از این نورها، خانه‌ای داشته‌اند که از دستش داده‌اند. از زبانِ این و آن شنیده‌اند که پای یک کوه طلایی، خانه بزرگی ساخته‌اند که به سرزمین نورهای خوشحال معروف است. آنها شنیده اند که صاحب سرزمین نورهای خوشحال همه نورها را به خانه‌اش راه می‌دهد. پس راه می‌افتند تا خانه جدیدشان را پیدا کنند.
میرفیضی بیان کرد: داستان با زبانی کودکانه و در لفافه، کودک را با مفهوم زیارت، محبت اهل‌بیت، دوستی و وحدت آشنا می‌کند.
کتاب‌های دینی کودک خودشان را به جریان اصلی ادبیات کودک و نوجوان متصل نگه دارند
این نویسنده کودک‌ونوجوان، اضافه کرد: تمام تلاشم این بوده که در گفت‌وگو درباره زیارت، کودک را فقط به یک صحن و سرا محدود نکنم. نویسنده کتاب «سرزمین نورهای خوشحال»، درباره نام اثرش تصریح کرد: عامدانه نام صاحب سرزمین نورهای خوشحال را نیاورده‌ام تا بچه‌ها بتوانند براساس تجربه زیسته خودشان از زیارت، با داستان همذات‌پنداری کنند. فرقی ندارد کودک به زیارت امام رضا جان رفته باشد یا بانو معصومه جان. فرقی ندارد فقط امامزاده روستای کوچکش را دیده باشد یا به زیارت امیرالمومنین (ع) رفته باشد. هر کودکی متناسب با محیط پیرامونش، می‌تواند امنیت و آرامش زیارت را در این داستان حس کند.
وی برای ارتقای سطح کیفی کتاب‌های کودک و نوجوان، بیان کرد: خدا را شکر ما همین امروز نویسنده‌های خوبی داریم که کتاب‌های شاخصی برای کودک و نوجوان منتشر کرده‌اند و جایزه‌های بین‌المللی به دست آورده‌اند. به‌نظرم پاسخ این سوال را همین الان هم داریم. چرا که سال به سال کتاب‌های جذاب‌تری برای کودکان تولید می‌شود و در مقایسه با آثار جریان اصلی جهان، خیلی عقب نیستیم. شاید نکته مهم‌تر این باشد که به ارتقای کیفی کتاب‌های حوزه معارف فکر کنیم.
میرفیضی در پایان گفت: کتاب‌های دینی کودک باید خودشان را به جریان اصلی ادبیات کودک و نوجوان متصل نگه دارند؛ نه اینکه در سیاره جداگانه‌ای به حیات ادامه بدهند. معارف دینی، تسهیل‌گر ما در خلق ادبیات هستند، نه مانع مسیرمان. توجه به ادبیات غیردینی، در کنار تنفس در ادبیات دینی، کمک می‌کند تا از جریان سریع تغییرات جا نمانیم و آثار شاخص‌تری برای کودک امروز بنویسیم.
نظر شما