محسن زین‌العابدینی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره بی‌توجهی نظام آموزش و پرورش به احیای «پُست کتابدار» در فصل جدید استخدام این دستگاه بیان کرد: متاسفانه وقتی در سطح جامعه آن طور که باید و شاید کتاب و کتابخوانی رونق لازم را ندارد و برخی مسئولان که بدنه تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز کشور هستند اهل کتاب و مطالعه و لزوماً کتابشناس نیستند، ارجاع به کتاب و کتابخانه و اهمیت مطالعه در تصمیم‌گیری‌ها بعضاً به چشم نمی‌آید.
وی با بیان اینکه تا زمانی، فردی خودش اهل مطالعه و تحقیق نباشد و کتابخوانی را ضرورت نداند، هیچ‌گاه نمی‌آید بودجه، اعتبار و پُست و امکاناتی را در اختیار مجموعه تحت پوشش قرار بدهد تا فرهنگ کتابخوانی را توسعه دهند، گفت: این وضعیت دقیقاً بر خلاف کشورهای دیگر دنیاست که در آنجا کتابخانه جزئی از سیستم آموزشی است و دانش‌آموزان براساس کتابخانه‌های آموزشگاهی، مدارس و کلاسی، مباحث درسی را پیگیری می‌کنند، به همین دلیل کتابخانه‌ها در سیستم آموزشی کشورهای دیگر همواره جایگاه مهمی دارند و محل ارجاع هستند.
این عضو هیت علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه این اهمیت ندادن‌ها نشان می‌دهد که گویی دانش‌آموزان نیازی به کتاب غیردرسی ندارند، گفت: همین وضعیت موجب می‌شود برای کتابخوانی به‌خصوص در مدارس وقت صرف نکنیم، برنامه‌ریزی نکنیم و انگیزه‌ای تدارک نبینیم. در خارج از کشور کتابخانه، جزئی از سیستم آموزشی است و معلمان موظف به استفاده از کتابخانه در مباحث درسی خود هستند. آنها موظفند ارتباط میان مباحث درسی و منابع کتابخانه‌ای را فراهم کنند اما متاسفانه بعضاً معلمان ایرانی اهل مطالعه جدی نیستند و به همین دلیل جایگاهی نیز برای کتابخانه مدرسه قائل نیستند.
وی همچنین با انتقاد از درخودفرورفتگی و انفعال جامعه کتابداری درباره نبودن رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی در آزمون استخدامی آموزش و پرورش رشته‌ای که باید به‌صورت تخصصی در کتابخانه مدارس به کار گرفته شود، گفت: متاسفانه علاوه بر انتقاداتی که به مسئولان در این حوزه آموزش و پرورش وارد است باید بگویم جامعه کتابداری ایران دچار نوعی در خودفرورفتگی آموزشی شده، انگار به دور خودش می‌چرخد. این موصوعی است که اکنون داریم درباره آن فعالیت پزوهشی می‌کنیم. متاسفانه جامعه کتابداری نیامده آموزه‌ها و علم خود را با علوم روز جامعه تطبیق دهد و به سمتی برود که جامعه نیاز دارد؛ البته اگر زیرساخت‌ها را بررسی کنیم باز هم به تصمیمات غلطی می‌رسیم که زیرساخت این انفعال است.
صدای کتابداران به گوش آموزش و پرورش برسد
زین‌العابدینی با بیان اینکه کتابداران نباید فقط از انجمن کتابداری انتظار پیگیری مطالبات خود را داشته باشند، عنوان کرد: انجمن کتابداری مکاتبه و مکاتباتی را پیش از این با سازمان امور استخدامی و اداری داشته است اما فقط یک اعتراض صرف از سوی انجمن کفایت نمی‌کند؛ زیرا یک دست صدا ندارد بلکه همه کمپین‌ها، کارزارها و امضا جمع کردن‌ها نیز می‌تواند صدای کتابداران را به گوش آموزش و پرورش برساند؛ البته توجه داشته باشید انجمن کتابداری یک انجمن علمی است و نمی‌تواند وارد پیگیری مطالبات صنفی به شکل پُررنگ شود. پیگیری مطالبات کتابداران تنها بر عهده یک شخص نیست و هر گروه و صنفی که می‌تواند؛ باید پیگیر مطالبات باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه انجمن کتابداری از ابتدای حذف «پُست کتابدار» نسبت به این موصوع گلایه‌مند بوده و اعتراض خود را با نامه‌ای به آموزش و پرورش ارائه داده است، گفت: همچنین در جلسه‌ای با حضور نمایندگان شورای گسترش، ایرانداک و شورای امور استخدامی که در سال‌های پیش برگزار شد، مجدد درخواست خود را مبنی بر به کارگیری کتابداران در شغل‌های مرتبط مطرح کرده است.
وی درباره ساماندهی نیروی انسانی در حوزه کتابداری گفت: کتابداران و افراد به‌طور کلی باید بیاموزند که نباید به سیستم سنتی استخدام، تکیه صرف داشته باشند زیرا در همه دنیا این حجم از استخدام دولتی امکان ندارد؛ خود دولت هم در حال کوچک شدن است. کتابداران یاد بگیرند توانمندی‌های خود را افزایش دهند و دانشگاه بر توانمندسازی دانشجویان و آمادگی آنها برای حضور در فعالیت‌های استارت‌آپی، کارهای مدیریت دانش و خلق دانش تمرکز کنند. استارت‌آپ‌ها و بیزنس‌های شخصی و فعالیت‌های تولیدی و خلاقانه امروز در دنیا فراگیری زیادی دارد.
وی با بیان اینکه دانشجویان کتابداری باید بازار کسب و کارهای خلاقانه را بشناسند و توانمندی‌هایشان را افزایش دهند و دانشگاه نیز با توجه به محیط کسب و کار جدید، دانشجویان را آموزش دهند، گفت: دولت نیز باید کمک کند که افراد به‌عنوان بازوی کمکی کتابخانه‌ها به ترویج کتابخوانی، ترویج دانش و مسئله تحلیل داده و علم کمک کنند.
زین‌العابدینی با پیشنهاد استفاده از کتابداران متخصص در همه کتابخانه‌های زیر پوشش نهاد کتابخانه‌ها و آموزش و پرورش عنوان کرد: اگر نهاد کتابخانه‌ها با داشتن نزدیک به ۴ هزار کتابخانه و آموزش و پرورش با داشتن چندین هزار کتابخانه که هرکدام از آنها می‌توانند یک یا دو کتابدار داشته باشند، در استخدام کتابدار در کتابخانه‌هایشان پیش‌قدم شوند، خودبه خود مشکل بیکاری کتابداران حل می‌شود.
وی درباره مزایای حضور کتابداران در کتابخانه‌های مدارس گفت: کتابداران می‌توانند مبحث یادگیری مادام‌العمر و کمک به یادگیری مستقل در کتابخانه‌ها را دنبال کنند، مشاوره اطلاعاتی دادن به دانش‌آموزان، مسئله توسعه سواد اطلاعاتی، یادگیری تفکر انتقادی و مدیریت شبکه‌های اجتماعی و مدیریت رسانه و آموزش تولید محتوای صحیح به دانش‌آموزان ازجمله فعالیت‌های دیگری است که کتابداران می‌توانند انجام دهند؛ همچنین مدیریت داده‌کاوی، تحلیل داده‌های آموزشی و مشاوره آموزشی و پزوهشی، جست‌وجوی اطلاعات صحیح و دسترسی به اطلاعات درست، فعالیت‌های دیگری است که کتابداران می‌توانند انجام دهند.
نظرات