به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نخستین نشست «گعده امین» با حضور محسن مومنی‌شریف، رئیس سابق حوزه هنری و مولف، محقق، یراقچیان و محمد جعفر بیگلو، کارشناس کتاب‌های تاریخی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور چهارشنبه (۱۹ اردیبهشت) در غرفه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار شد.
مومنی‌شریف در این نشست با بیان اینکه بعد از انتشار «غیررسمی ۶» تاسف خوردم، که چرا دوستان اهل کتاب درباره معرفی جنبه اهل فرهنگ و کتاب رهبر کم کاری کردند، گفت: از مردم گلایه‌ای نیست چون با این جنبه شخصیت رهبر کمتر آشنایی دارند اما اهل کتاب و ادبیات که مطلع هستند، چرا نباید درباره این زاویه از شخصیت رهبری صحبت کنند.
مومنی درباره سال‌ها کتابخوانی رهبر معظم انقلاب با توجه به اینکه سال‌ها ترتیب دیدار شاعران را با مقام معظم رهبری داده‌اند، ادامه داد: من تحقیق زیادی درباره زندگی رهبر انقلاب داشتم و مصاحبه‌های متعدد در خدمت ایشان بودم. من بیشتر از تجربیات واقعی خود می‌گویم نه اینکه صرفاً نقل قولی را شنیده باشم. اگر قرار باشد چند عنصر اساسی را در زندگی ایشان نام ببریم یکی ازآن‌ها کتاب است.
وی افزود: کتاب، جزو عناصر واقعی زندگی رهبر انقلاب اسلامی است و عادت کتابخوانی مربوط به دوران کنونی یا جوانی ایشان نیست؛ بلکه این عادت از دوران نوجوانی در ایشان وجود داشته است. ایشان عضو کتابخوان و حرفه‌ای دو کتابخانه در مشهد بودند. ایشان کتاب‌های قطور را به قیمت یک‌ریال آن زمان اجاره می‌کردند و تا صبح می‌خواندند تا پول کمتری بابت امانت کتاب پرداخت کنند. هنوز هم کتاب‌هایی که ایشان بعضاً خواندند، در کتابخانه استان قدس رضوی وجود دارد.
مومنی‌شریف در ادامه افزود: رهبر انقلاب بعضاً نظرشان را در پایان کتاب‌هایی که می‌خواندند، می‌نوشتند. این کتاب‌ها و اسنادشان در کتابخانه آستان قدس موجود است. خیلی از رمان‌های کلاسیک را ایشان در دوران نوجوانی و جوانی خواندند. بخشی از آشنایی ایشان با تاریخ جهان و کشورهای پیشرفته و صاحب تمدن از طریق مطالعه کتاب در آن دوران است. البته بخشی از انس ایشان با کتاب به کتابخانه پدری ایشان برمی‌گردد. آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای کتابخانه خوبی داشتند و ایشان می‌فرمایند حصور در کتابخانه پدری از لذت‌بخش‌ترین کارهایم بوده است.
وی با بیان اینکه ایشان در حوزه‌های مختلف مانند تفسیر علوم انسانی، تاریخ علوم حوزوی، فقه، اصول، تاریخ اسلام، ادبیات، و علوم سیاسی کتاب دارند و مطالعه می‌کنند. اما اینکه هر کتابی را می‌خوانند؛ نه این‌طور نیست. کتاب‌هایی که به ایشان اهدا می‌شود یا به دست ایشان می‌رسد معمولاً در یک میزی به نمایش گذاشته می‌شود. ایشان، تصادفی کتاب را انتخاب می‌کنند و اگر آن کتاب برایشان جذاب بود آن را ادامه می‌دهند و اگر برایشان جذاب نبود یا به اصلاح آن کتاب ایشان را نگرفت، آن را ادامه نمی‌دهند. گاهی برای یک کتاب، یادداشت‌هایی می‌نویسند و اگر صلاح بدانند گاهی این یادداشت‌ها را منتشر می‌کنند.
ماجرای دیدار رهبر انقلاب و «سایه»
مومنی‌شریف با ذکر خاطره‌ای از مرحوم ابتهاج گفت: از دفتر آقا تماس گرفتند و گفتند یک دفتر شعر خطی به دست ایشان رسیده است. ایشان حدس می‌زنند برای آقای سایه باشد. آقای سایه، بخشی از سال را در آلمان بودند و خانه‌ای در نزدیکی حام‌جم داشتند، وقتی به ایران آمدند، قراری گذاشتیم و به دیدنشان رفتیم. آقای سایه با واکر به استقبال آمد و قبل از احوالپرسی از دفتر شعر پرسیدند. سپس گفتند، من دو دفتر شعرم را در جوانی گم کرده‌ام، شعر، شعر من است اما دستخط من نیست ممکن است کسی که پیدا کرده زیرا دستخطش از من بهتر است.
نویسنده «ماه و بلوط» گفت: بعد از این اتفاق، ایشان تحت تاثیر اقدام آقا قرار گرفتند. مرحوم سایه خاطره‌ای از دیدار خصوصی خود با رهبر مطرح کردند. سایه گفت: «یک بار به همراه آقای خجسته و استاد معلم با ایشان دیدار کردند، این دیدار خصوصی بود. (گاهی برخی از دیدارها با روشنفکران خصوصی است و رسانه‌ای نمی‌شود. این دیدارها در کتابخانه رهبر انقلاب انجام می‌شود.) مرحوم سایه درباره ه این دیدار گفت: «من آن‌روز حال خوبی نداشتم اما این دیدار حالم را خوب کرد. مرحوم سایه قبل از انقلاب از طریق شفیعی کدکنی احوال حصرت آقا را دنبال می‌کردند و ندیده به ایشان علاقه‌مند بودند.
مومنی شریف در پاسخ به این پرسش که تسلط بر کتاب از سوی رهبر از کجا آمده است، گفت: رهبر واقعاً زحمت کشیدند و کتاب زیاد خواندند، ببینید ملتی که ادعای تمدن‌سازی دارد، باید کتاب زیاد بخواند. حتی اگر خدا هم به تو لطف کرده باید تلاش کنید تا موفقیتتان تثبیت شود. رهبر هم همین کار را کردند.
رهبر انقلاب نسبت به زبان فارسی اهتمام دارند
وی درباره این مسئله که حصرت آقا به زبان آذری مسلط هستند گفت: اگر ترک‌ها برای گسترش زبان فارسی بیشتر تلاش نکررده باشند؛ کمتر تلاش نکردند. ایشان معتقدند آذری زبان‌ها در گسترش زبان فارسی اهتمام ویژه‌ای داشتند.در طول تاریخ در هرجایی چه در کشور خودمان چه در کشورهای منطقه که ترک‌ها در راس کار بودند اهتمام به گسترش زبان فارسی وجود داشته است. مثلاً در زمان ترک‌ها درشبه قاره هند زبان و فارسی زبان رسمی بود. در زمان عثمانی، حکام ترک زبانی بوند که به زبان فارسی شعر می گفتند.
مومنی شریف با بیان اینکه زبان آذری زبان پدری ایشان است و زبان مادری ایشان فارسی است، اظهار کرد: سایر خواهران و برادران ایشان به اندازه ایشان به زبان آذری مسلط نیستند و فقط حضرت آقا زبان آذری می‌دانند. مادر حصرت آقا خانم نجف ابادی فارس بودند اما ترکی می دانستند. به همین دلیل ایشان ادبیات زبان آذری را پیگیری می‌کنند اما ایشان به زبان فارسی تعصب دارند و گاهی وقتی ناملایماتی در سیر زبان فارسی گویش‌ها و حتی رسانه ملی می‌بینند، تذکر می‌دهند و از آن رنج می‌برند.
مومنی‌شریف در پاسخ به این پرسش که حضرت آقا در بازدید از نمایشگاه‌های کتاب تهران آیا برنامه‌ریزی خاصی دارند، مثلاً برای اینکه به غرفه‌های خاصی سربزنند، گفت: تا آنجا که من می‌دانم و تجربه هماهنگی‌هایی را در این زمینه داشتم. نه؛ برنامه‌ریزی خاصی ندارند اما برگزارکنندگان این رویداد که معمولاً وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند، بخشی را در نظر می‌گیرند تا آقا از آن بازدید کنند. چون وقت ایشان اجازه بازدید از همه بخش‌های نمایشگاه کتاب را نمی‌دهد. معمولاًً چهار سالن یا چهار راهرو براساس حروف الفبا انتخاب می‌شود. اما از قبل چیزی انتخاب و برگزیده نمی‌شود. گاهی برای کتاب‌های یک ناشر وقت بیشتری صرف می‌کنند اما مثلاً در کتاب‌هایی مثل پزشکی وقت کمتری اختصاص می‌دهند و به نگاه اجمالی بسنده می‌کنند.
رئیس اسبق حوزه هنری با بیان اینکه رهبر انقلاب اسلامی از بنیانگذاران نمایشگاه کتاب تهران هستند، گفت: البته دوستان وزارت فرهنگ و ارشاد آن زمان نیز در دایر شدن نمایشگاه کتاب نقش مهمی داشتند اما اینکه در زمان جنگ که ایشان رئیس جمهوری بودند وقت بگذارند و به نمایشگاه کتاب بیایند همه اینها موجب شد نمایشگاه کتاب به اعتبار امروزی برسد. اینکه نمایشگاه کتاب در این سال‌ها ماندگار شده، و اعتبار پیدا کرده به واسطه، اهتمام ایشان بوده است. در مستند «غیررسمی» هم درباره اهمیت کتاب نزد ایشان صحبت شده است.
تسلط رهبر بر ادبیات کشورها هنگام ملاقات های سیاسی مشهود است
این نویسنده گفت: در دیدار رهبری با مسئولان سیاسی و رهبران کشورهای خارجی بارها این اتفاق افتاده که تسلط ایشان به ادبیات کشورشان آنها را متحیر کرده است. این اتفاق در دیدار با پوتین رخ داده است. ایشان گاهی در مراودات دیپلماسی برای شروع صحبت از ادبیات و رمان آن کشور شروع می‌کنند و بحث، سیر دیگری پیدا می‌کند؛ به‌عنوان مثال در خاطرات آقای مهاجرانی هست که نخست وزیر لبنان در دیدار با رهبری می‌خواستند به سفارش عربستان نکته‌ای را مطرح کنند اما این روال و دیدار به گونه‌ای پیش می‌رود که این شخص پشیمان می‌شود.
این پژوهشگر اظهار کرد: من نگرانم کوتاه‌نویسی‌های فضای مجازی، لذت کتابخوانی‌های بزرگ را از ما بگیرد، اتفاقات بزرگ در کتاب‌های بزرگ به‌ویژه در متون کهن و تاریخ و سیاست است. خواندن این کتاب‌ها، حوصله بزرگ می‌خواهد. زمانی که در حوزه هنری بودم، ملاکمان برای ارزیابی کتاب، خواندن کتاب‌هایی بود که در نهاد کتابخانه‌های عمومی وجود داشت. این کتاب‌ها به آشنایی با سلیقه مردم کمک می‌کرد. نهاد کتابخانه‌ها به دلیل وسعت و دربرگیری زیادی که دارد به ارزیابی درست و دریافت سلیقه مردم کمک می‌کند.
نظر شما