سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): برخی از کارشناسان عرصه کتاب و فرهنگ بر این عقیده هستند شهید رئیسی در دولت سیزدهم توجه خوبی به کتابخانه ها به خصوص مناطق محروم داشت و در دولت خود توانست اقدمات خوبی را نیز در این حوزه انجام دهد.
دسترسی تمام ایرانی ها حتی در دورترین نقاط کشور به کتاب از دغدغه های مهم شهید جمهور بود و وی برای این کار تلاش زیادی کرد و نتیجه آن نیز ساخت کتابخانه ها در مناطق محروم بود.در این خصوص با احمد رضوی، نویسنده کتاب و فعال فرهنگی به گفتگو نشسته ایم.
-از چه زمانی نویسندگی را آغار کردید؟
اول دبیرستان کتابی را در مورد سیارات منظومه شمسی نوشتم و همان سال به یکی از معلم های خود مراجعه و در مورد کتاب توضیح دادم و وی من را تشویق کرد تا طرح خود را تکمیل و آن را به جشنواره خوارزمی ارسال کنم اما دبیرستان و سن کم سبب شدند تا چاپ آن کتاب را پیگیری نکنم. تقریباً از آن زمان درگیر نویسندگی بودم اما به صورت جدی چهار سال است که نویسندگی را پیگیری می کنم و اولین کتاب خود را با نام «ای کاش زودتر» نوشتم که امسال منتشر شد.
-آیا به جز کتاب ای کاش زودتر کتاب دیگری نیز تالیف کردید؟
بله، کتاب آزادی ممنوع برای فیپا ارسال شده است که در مورد دستاورد های انقلاب اسلامی است. کتاب باسواد آخرین ویرایش خودش را طی می کند که در مورد سواد رسانه تالیف کردم نوشتن این کتاب های نامبرده تقریباً تکمیل است اما کتاب ایران دوست داشتنی که یک پژوه تقریباً یکساله در رابطه با بحث گردشگری محسوب می‌شود بر روی تمرکز کردیم.
-استان سمنان یکی از استان‌های شهیدپرور محسوب می‌شود اما در جامعه، شاهد رفتار برخی از جوانان هستیم که با تفکرهای شهدا همخوانی ندارد، علت چیست؟
در دولت‌های گذشته به طور تقریبی، ما شاهد کتاب‌هایی مانند رمان‌های خارجی و کتاب های روان شناسی زرد بودیم که همخوانی زیادی با فرهنگ ما نداشت. چاپ این کتاب ها، توسعه بیشتری پیدا کرد و مقداری گستره عرضه این آثار در دولت های گذشته چشم گیر تر بود تا جایی که از مراکز پخش این نوع کتاب ها در دولت های گذشته حمایت ویژه ای شد.
در دوره‌های گذشته کتاب های پر فروش که به چاپ هفتادم، هشتادم و نودم نیز می رسیدند که از رمان‌های خارجی به شمار می رفتند آن هم رمان خارجی معاصر نه کلاسیک چرا که محتوای رمان‌های خارجی کلاسیک مانند: بینوایان، بلندی‌های بادگیر و دن آرام تا حدود زیادی قابل قبول است ودر زمینه محتوا مسئله زیادی نداریم. این در حالی است که کتاب‌های رمان خارجی معاصر، مانند: پاستیل‌های بنفش، کتابخانه های نیمه شب و بادام به صورت عمده سبک فرهنگ زندگی غربی را ترویج می دهند. شخصیت اصلی این کتاب ها سیگار و مشروبات الکی مصرف می کند و اهل همجنسگرایی است افرون بر آن، خانواده ها در کتاب‌ها از هم پاشیده و تنهایی را تبلغ می کند.
-رئیس جمهور شهادت گونه در گذشت. محتوای کتاب‌ها در دوران ریاست جمهوری آیت الله رئیسی چه بود و آیا وی توانست سبک زندگی ایرانی-اسلامی را در کتاب‌ها ترویج کند؟
در زمان دولت آیت الله رئیسی ما شاهد حمایت از کتاب‌هایی بودیم که متناسب با فرهنگ خودمان بود. هر چند که آمار پرفروش های نمایشگاه کتاب امسال را اطلاع رسانی نکردند اما اگر به آمار کتاب های پرفروش سال گذشته نگاه کنیم، بسیاری از کتاب های پرفروش از کتاب های نویسنده‌های انقلابی هستند.
برای مثال در سال گذشته کتاب‌های مقام معظم رهبری و عباس ولدی و انتشارات صهبا و انتشارات انقلاب اسلامی جز پرفروش ترین ها کتاب‌ها شناخت شدند. جشن کتاب نمایشگاه امسال که برای کتاب های پرفروش مثل کتاب های خاتون و قماندان و از چیزی نمی ترسیدم برگزار کردند که محتوای کتاب براساس فرهنگ انقلاب اسلامی بود. این موارد نشان می دهند که قصد دولت این است که از عرضه کتاب هایی که مبتنی بر اساس فرهنگ انقلاب اسلامی است حمایت کند.
عرضه کتاب با محتوای سبک زندگی غربی نیز در زمان آیت الله رئیسی کاهش یافت و از ناشران و پخش کننده این کتاب ها حمایت کم تری شد که این خود یک نکته مثبتی است که در دولت سیزدهم شاهد بودیم شهر سمنان به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب شده است. اما ساکنان شهرسمنان و استان سمنان از عدم دسترسی آسان به کتاب گله دارند.آیت الله رئیسی برای دسترسی مردم به کتاب، چه کرد.
اصل و اساس مشکل حوزه کتاب عرضه کتاب است. در عرضه کتاب ضعف هایی وجود دارد که با راه اندازی فروش مجازی نمایشگاه بخشی از مشکلات عرضه کتاب رفع و شد و مردم به کتاب دسترسی پیدا کردند.
البته در عرضه کتاب کتابخانه‌ها با ضعف روبرو بودیم و شهرهای زیادی از کتابخانه بهره مند نبودند که یکی از اقداماتی که آیت الله رئیسی انجام داد تصویب اضافه کردن ۲۰۰ کتابخانه سیار تا پایان دولت خود یا تکمیل ۱۰۰ کتابخانه ثابت ملی از ۵۰۰ طرح تا پایان سال ۱۴۰۳ در شهرها بود مصوب کردند تا مردم بتوانند از کتابخانه های عمومی استفاده کنند و همچنین وی یک میلیون و ۷۰۰ هزار جلد کتاب را خریداری کرد تا کتاب ها در استان ها توزیع شود.
- تعداد زیاد غرفه‌ها در نمایشگاه کتاب باعث می‌شد که مردم فقط از انتشارات معروف بازدید کنند و برای همین کتابفروشی های کوچک به چشم نمی‌آمدند. فروش مجازی کتاب چه میزان به فروش کتابفروشی ها کمک کرد؟
یکی از علت‌هایی که نمایشگاه کتاب راه اندازی شد، تقویت کتابفروشی ها بود. در راستای نگاه مردمی آیت الله رئیسی، نمایشگاه مجازی سبب شد تا کتابفروشی های سراسر کشور کتاب خای خود را در نمایشگاه کتاب عرضه و فروش خود را تقویت کنند. در این دولت بود فروش کتاب ۵۷ درصد رشد کرد.
یکی از ضعف‌های نمایشگاه کتاب این بود که فقط تهرانی ها می توانستند از ویژیگی‌های آن بهره ببرند و افراد ساکن شهرستان‌ها نمی توانستند از مزایای این نمایشگاه استفاده کنند در نتیجه تعداد افرادی که از نمایشگاه بازدید می‌کردند اندک بود. بنابراین در دولت سیزدهم بخش مجازی کتاب راه اندازی شد تا عموم مردم کشور که در تهران نیز ساکن نیستند نیز بتوانند از نمایشگاه کتاب تهیه کنند. فروش کتابفروشی های سطح کشور درنمایشگاه کتاب تقویت شد چرا تا کتابفروشی‌های سراسر کشور با فروش مجازی کتاب توانستند کتاب‌های خود را در نمایشگاه کتاب عرضه و فروش خود را تقویت کنند.
- صحبت از نمایشگاه کتاب شد، استقبال از نمایشگاه کتاب در دولت سیزدهم نسبت به دولت های گذشته چگونه بود؟
اگر بخواهیم در این زمینه از مقایسه حرفه بزنیم باید از آمار کمک بگیریم چرا که آمارها، ابزار تشخیص و معیار عملکرد مسئولان محسوب می شوند. سه دوره نمایشگاه کتاب یعنی سی و سومین، سی و چهارمین و سی و پنجمین دوره نمایشگاه کتاب در دولت سیزدهم برگزار شد و آمار فروش سی وپنجمین دوره نمایشگاه کتاب ۵۹۲ میلیارد تومان اعلام شد که حدود ۲۳۲ میلیاردتومان از این آمار یعنی حدود ۱.۳ میلیون کتاب، در بخش مجازی، توزیع شد.
این در حالی است که آمار فروش کتاب در سی و دومین دوره نمایشگاه کتاب که دولت دوازدهم آن را برگزار کرد ۱۲۳ میلیارد تومان اعلام شد. آمارها اعلام می کنند که فروش کتاب در سه سال ریاست جمهوری آیت الله رئیسی رشد پنج برابری را تجربه کرده است. اگر اشتباه نکنم براساس گفته های علی رمضانی، قائم مقام سی و پنجمین نمایشگاه کتاب، سه میلیون و پانصد هزار جلد کتاب توزیع شدو فروش کتاب ۵۷ درصد رشد کرد.
- برخی از ساکنان استان سمنان افرادی هستند که به خواندن کتاب علاقه دارند اما به دلیل هزینه‌های بالای کتاب نمی تواند آن را خریداری کنند. دولت سیزدهم چه برنامه‌ریزی‌هایی را در این خصوص انجام داد؟
آیت الله رئیسی همیشه به مردم تاکید می کرد و همیشه می گفت آن فردی که پول ندارد چگونه کتاب خریداری کند. وی چون نمی خواست قیمت کتاب افزایش نیابد، ارزان شدن کتاب ها را پیگیری کرد. مهم ترین دلیل نوسان قیمت کتاب، کاغذ است. دولت سیزدهم خودکفایی در حوزه کاغذ تحریر را از تولید پنج میلیون تن کاغذ به ۸۰ میلیون تن کاغذ تحریر رساند اما همچنان در حوزه کاغذ گلاسه با مشکلات روبرو هستیم.
- آیت الله رئیسی چه کمکی به نویسندگان تازه نفس کرد؟
هر نویسنده‌ای که از ارتباط برخودار بود می‌توانست کتاب را بیشتر به فروش برساند و بهتر کتاب خود را به مخاطب معرفی کند امادردولت آیت الله رئیسی چیزی به اسم حمایت شخص نداشتیم و هرکس که توانایی نویسندگی را در خود می دید، می توانست کتاب خود را چاپ، عرضه و به مخاطب معرفی کند و این به معنی عدالت فرهنگی که وی می خواست آن را در دولت خود اجرا کند.
- حمایت دولت آیت الله رئیسی را از ناشران چگونه ارزیابی می کنید؟
چون مجموعه ما این موضوع را پیگیری نکرد من در این خصوص اطلاعاتی ندارم. مجموعه وقفی ما، مجموعه مردمی است و در این سال ها به دنبال این بودیم که از همین منابع مردمی، منابع مجموعه را تامین کنیم. اما می دانم که علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران ا ناشران حمایت کرده است.
- در کانال‌های اطلاع رسانی از ساخت کتابخانه های شهید آیت الله رئیسی در مناطق محروم کشور خبر داد. درباره ساخت این کتابخانه ها توضیح دهید؟
موقوفه کتاب یک رسالتی را برای خود دارد و آن این است که با سود فروش کتاب هایی که در فضای مجازی و نمایشگاه های مختلف کتاب، به فروش می رساند، کتابخانه در متاطق محروم می سازد. در سال گذشته این مجموعه توانست ۷۰ کتابخانه در مناطق محروم بسازد و تجهیز کند. در این طرح مدرسه ای بود که از کتابخانه برخودار بود اما کتابخانه راکدبود یا کتاب‌های کتابخانه قدیمی بود برای آن کتاب ارسال کردیم و کتابخانه احیا شد. مدرسه ای دیگر کتابخانه نداشت برای آن کتابخانه ساختیم.
امسال برنامه‌ریزی عملیاتی انجام نداده بودیم و قصد داشتیم برای بعد از نمایشگاه کتاب برنامه ی خود را اجرا کنیم اما حادثه درگذشت شهادت گونه آیت الله رئیسی رخ داد و برای همین ساخت کتابخانه ها را می خواهیم با نام شهیدآیت الله رئیسی نامگذاری کنیم. اکنون نیز طرح های اولیه کتابخانه فراهم شده است و اولین کتابخانه ای با نام شهید آیت الله رئیسی ساخت می شود در شهر کاشان و دیگری در استان خوزستان است.
- اگر بخواهید روزی در مورد شهید آیت الله رئیسی قلم بزنید، در آثار خود به کدام ویژگی شهید آیت الله رئیسی اشاره می کنید؟
وی در حوزه کتاب عالی کار کرد. شهید رئیسی از معدود مسئولان جمهوری اسلامی ایران بود که مانند مقام معظم رهبری دغدغه کتاب داشت. من چون متولی موقوفی کتاب را برعهده دارم و فرهنگ کتابخوانی را ترویج می کنم شاهد هستم که تعداد زیادی از مسئولان، دغدغه کتابخوانی را در الویت چندم خود قرار دادند. آیت الله رئیسی از معدود مسئولانی به شمار می رفت که به کتابخوانی اهمیت می داد و همین موضوع باعث شد که در این سه سال اتفاقات خوبی را در این زمینه مشاهده کنیم
نظرات