به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «از زاویه دیگر؛ نشست‌های تخصصی با موضوع دفاع مقدس» با گردآوری و تدوین آذر خزاعی سرچشمه از سوی نشر شاهد منتشر شده است.

برگزاری نشست‌های تخصصی با موضوع کتاب‌های دفاع مقدس، یکی از فرصت‌های طلایی برای نقد و بررسی تخصصی ادبیات دفاع مقدس بوده و هست که با حضور چهره‌های شاخص ادبیات پایداری پیرامون زوایای پیدا و پنهان این آثار برگزار می‌شود. این نشست‌ها معمولاً با همت و تلاش مراکز مختلف دلسوز و زحمتکش ادبیات پایداری برگزار می‌شود که یکی از این افراد، آذر خزاعی سرچشمه، نویسنده و پژوهشگر ادبیات دفاع مقدس است که حاصل تعدادی از نشست‌های برگزار شده با موضوع کتاب‌های دفاع مقدس را در کتاب «از زاویه دیگر» با عنوان فرعی: «نشست‌های تخصصی با موضوع دفاع مقدس»، نگارش و تدوین کرده است.

در مقدمه این کتاب آمده است: بهار سال ۱۳۸۵ با ارائه طرح نشست‌های تخصصی کتاب دفاع مقدس به معاونت فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران (پژوهش و ارتباطات فرهنگی سابق) خواستار برگزاری سلسله نشست‌هایی پیرامون کتاب دفاع مقدس در کتابخانه ایثار و شهادت شدم. پس از پیگیری‌های مکرر و جلسات توجیهی بالاخره برگزاری این جلسات در کتابخانه ایثار و شهادت میسر شد.

به تبع آن دو همایش تخصصی در مدیریت انتشارات و اطلاع‌رسانی طراحی و در شهرهای سمنان و مشهد برگزار گردید. حاصل این نشست‌ها و همایش‌ها پس از پیاده‌سازی، نگارش و تدوین این‌گونه شد که می‌خوانید. کتاب «از زاویه دیگر» در سه بخش با عناوین «همایش سمنان»، «همایش مشهد» و «نشست‌های تخصصی کتاب دفاع مقدس» نگارش و تدوین شده است.

در بخش اول کتاب مطالبی با عناوین؛ «جایگاه پژوهش و تحقیق در انتشار کتاب خاطرات جنگ»، «تکینک‌های بازآفرینی خاطره»، «جایگاه استناد در ادبیات دفاع مقدس»، «جایگاه بازآفرینی خاطرات دفاع مقدس»، «بازآفرینی خاطره و مهم‌ترین اصول آن»، «بازآفرینی خاطره و الگوگیری از قصه‌های قرآن»، «سخن از دل چو برآید، نشیند لاجرم بر دل»، «انتظارات نویسندگان از بنیاد شهید و امور ایثارگران»، دو نکته اساسی درباره خاطره دفاع مقدس و پرسش و پاسخ ارائه شده است.

در بخش دوم کتاب هم مطالب همایش مشهد ارائه شده که شامل «زندگی‌نامه مستند غیرداستانی»، «پیرامون تراجم‌نویسی حال و آینده»، «تاریخ‌نگاری شهادت، ضرورت و شیوه‌های استناد و اتقان»، «زندگینامه دفاع مقدس؛ روش، چیستی و چرایی»، «مخاطب‌شناسی در زندگی‌نامه‌های دفاع مقدس و معرفی یک نمونه الگوی زندگی‌نامه‌نویسی» می‌شود.

سرانجام بخش سوم و پایانی کتاب با محوریت نشست‌های تخصصی کتاب دفاع مقدس، به بررسی وضعیت ناشران و موزعان کتاب ایثار و شهادت و بررسی سازوکارهای یافتن سوژه‌های دفاع مقدس و ارائه آنها در بانک سوژه» تهیه و تدوین شده است. مبحث کتاب حاضر «جایگاه پژوهش و تحقیق در کتاب خاطرات جنگ» است. شاید فکر کنیم این بحث بی‌ارتباط با بازآفرینی است اما در این اثر خزاعی قصد دارد ارتباط بین پژوهش یا همان تحقیق و میزان دخل و تصرف نویسنده در متن خاطره را بیان کند. چرا که در برخی کتابهای خاطره نویسنده نیازمند بازآفرینی است. در واقع نویسنده مجبور به تصویرسازی و تصویرپردازی است.

در بخشی از مطلب «زندگی نامه مستند غیرداستانی» از زبان علیرضا کمری که در بخش سوم کتاب، همایش مشهد آمده است، می‌خوانیم: «زندگی‌نامه‌ها یا آن چیزی که تحت عنوان زندگی‌نامه از آن یاد می‌کنیم، بازنمایی و بازروایی زندگی زیسته کسانی است که در یک محور تاریخی، در یک جریان، در یک حادثه، بخشی از عمر یا عمده آن را سپری کرده‌اند و رفتار و اعمالی ازخودشان نشان داده‌اند و شخص نویسنده و بازنماینده / بازنمایاننده، با خلق دوباره، یا نوشتن یا با گفتن، آن را اعاده و اظهار می‌کند. بنابراین باید توجه کرد به عناصر و عواملی که در یک زندگی‌نامه از نقطه آغاز پدید می‌آید تا به متن تبدیل می‌شود. مسئله و سوال مهم این است که زندگی‌نامه‌ی مستند چقدر مستند است؟ به نظرم جا دارد که ما تأمل کنیم روی این مسئوله، چون اگر قرار شد زندگی‌نامه نویس به عنوان یک محقق، به عنوان یک مدقق، به عنوان فاعل شناسا موضوع و مسئله‌ای را بکاود باید حدود و فاصله‌ی خودش را با موضوع و متن معلوم کند؛ علی‌الخصوص اگر قصد ما شناخت باشد. مستند در تلقی مدنظر این جلسه، لابد به معنای واقعی، غیرخلّاق و غیرمخیّل است. باید ببینیم که ما مقصودمان از یک زندگی‌نامه چیست؛ و چه نوع شناختی در نوع زندگی‌نامه مدنظر است. طبیعی است در زندگی‌نامه‌هایی که با آرایه‌های ادبی و زیرساخت‌های فکری ادبی نوشته می‌شود، بیشتر جنبه بلاغی و خطابی و تعلیمی دارند. کمااینکه می‌دانید در سنت ادب پارسی آن چیزی که وجهه غالب را نشان می‌دهد، در زندگی‌نامه‌نویسی، تذکره‌نگاری است.

شما اگر به لباب‌الالباب عوفی و اسرارالتوحید یا تذکره الاولیای عطار نگاه کنید، متوجه می‌شوید که چه جریانی در متن‌های زندگی‌نامه‌ای ما غالب بوده است. …» (ص ۹۶ و ۹۷) چاپ اول کتاب «از زاویه دیگر» با عنوان فرعی: «نشست‌های تخصصی با موضوع دفاع مقدس» با نگارش و تدوین آذر خزاعی سرچشمه، در ۲۷۱ صفحه با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه از سوی نشر شاهد منتشر شده است.