سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): رضا گلپایگانی، طراح غرفه مکتب حاج‌قاسم در سی‌و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا از جزئیات طراحی این غرفه و ویژگی‌های آن نسبت به سال گذشته سخن گفت.

رضا گلپایگانی با اشاره به اینکه امسال متریال اصلی غرفه تقریباً مشابه سال گذشته است، گفت: با این تفاوت که مساحت غرفه حدود ۸ متر افزایش‌یافته و فضای بیشتری برای ارائه محصولات و برنامه‌های فرهنگی مکتب حاج‌قاسم در اختیار بازدیدکنندگان قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه غرفه مکتب حاج‌قاسم هر ساله حول یک کمپین جامع طراحی می‌شود، افزود: امسال نیز شاهد کمپین رسانه‌ای با شعار جدیدی هستیم. این شعار که در سالگرد شهادت سردار سلیمانی رونمایی شد، مبنای طراحی المان‌های گرافیکی و فضاسازی غرفه قرار داشت.

گلپایگانی با اشاره به اینکه رنگ و المان‌های بصری غرفه باتوجه‌به کمپین رسانه‌ای انتخاب شده بود، ادامه داد: در طراحی غرفه سعی شده انسجام و هماهنگی بین المان‌های مختلف وجود داشته باشد و فضایی متناسب با حال و هوای مکتب حاج‌قاسم ایجاد شود.

وی در پاسخ به سؤالی درباره استفاده از هوش مصنوعی در طراحی غرفه، گفت: در حال حاضر از هوش مصنوعی به طور مستقیم در طراحی استفاده نمی‌شود، اما از ایده‌ها و الهامات حاصل از این فناوری در برخی بخش‌ها بهره گرفته‌ایم.

گلپایگانی با بیان اینکه حدود ۷۰ درصد از متریال و سازه غرفه مشابه سال گذشته است، خاطرنشان کرد: تغییرات عمده در بخش بیرونی غرفه اعمال شده و از جنس جدیدی استفاده شده است.

وی در ادامه به تفاوت سلیقه کارفرما در طراحی غرفه‌های مکتب حاج‌قاسم با سایر کارفرمایان اشاره کرد و گفت: مکتب حاج‌قاسم به‌عنوان یک نهاد فرهنگی، دغدغه‌های ویژه‌ای در زمینه زیبایی‌شناسی و انتقال مفاهیم ارزشی دارد. این امر در طراحی غرفه نیز نمود پیدا می‌کند و ما سعی می‌کنیم با درک این دغدغه‌ها، فضایی درخور و مناسب برای ارائه محصولات و برنامه‌های فرهنگی مکتب ایجاد کنیم.

وی همچنین ضمن توضیح در مورد المان‌های بصری غرفه بیان داشت: در طراحی غرفه از المان‌های مختلفی استفاده شده که همگی با مضمون شهادت و رشادت‌های سردار سلیمانی و یاران ایشان مرتبط هستند. تصاویری از سردار، پرچم ایران، و شعارهای انقلابی در جای‌جای غرفه به چشم می‌خورد. همچنین سعی شده از رنگ‌های شاد و پویایی استفاده شود که فضایی پرنشاط و امیدوارکننده ایجاد کند و همچنین این غرفه به‌گونه‌ای طراحی شده که برای افراد در سنین مختلف جذاب باشد. برای کودکان و نوجوانان، بخش‌های سرگرم‌کننده‌ای مانند نقاشی و بازی در نظر گرفته شده است و فضایی برای نمایش فیلم و عکس‌های مرتبط با فعالیت‌های مکتب حاج‌قاسم تعبیه شده است.

وی از استقبال مخاطبان در نمایشگاه کتاب امسال از غرفهٔ مکتب حاج‌قاسم اظهار دارد: استقبال از غرفه مکتب حاج‌قاسم بسیار خوب بوده است و غرفه در تمام طول روز مملو از بازدیدکنندگان است. مردم از دیدن غرفه و محصولات فرهنگی آن استقبال می‌کنند و مشتاقانه در مورد فعالیت‌های مکتب حاج‌قاسم سؤال می‌کنند. به همین منظور امیدوارم طراحی غرفه مکتب حاج‌قاسم در انتقال مفاهیم ارزشی و انقلابی به نسل جوان و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت مؤثر باشد.

گلپایگانی با توضیح بر اینکه غرفه‌های نمایشگاه هر کدام از چالش‌های طراحی برخوردارند بیان کرد: متأسفانه رویه‌ای در نمایشگاه کتاب وجود دارد که طراحان هر سال برای کارفرمایان خود یک طرح جدید طراحی می‌کنند و دستمزد کامل آن را دریافت می‌کنند و این چرخه به طور مداوم تکرار می‌شود. این امر باعث می‌شود غرفه‌ها هویت ثابتی نداشته باشند و به‌نوعی هدررفتن منابع باشد. برای این چالش می‌توان راه‌حلی اندیشید به‌گونه‌ای که می‌توان با استفاده از طراحی مدولار و انعطاف‌پذیر، غرفه‌ای ساخت که هر سال با تغییرات جزئی قابل‌استفاده باشد. این امر نه‌تنها به صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه به غرفه هویتی ثابت می‌بخشد.

وی همچنین در مورد کتاب‌هایی که در غرفه مکتب حاج‌قاسم ارائه شده است بیان کرد: باتوجه‌به اینکه در حال حاضر اقبال عمومی به کتاب‌خوانی چندان بالا نیست، انتخاب کتاب‌های مناسب برای غرفه چالش‌برانگیز است. بااین‌حال، در غرفه مکتب حاج‌قاسم تلاش شده تا کتاب‌هایی ارائه شوند که برای مخاطبان مختلف جذاب باشند.

گلپایگانی ضمن توضیح در باب المان‌های طراحی در غرفه حاج‌قاسم تأکید کرد: کتاب «طراحی برای مغز» اثر گرت هاینزمن، کتابی بسیار ارزشمند در زمینه طراحی است. این کتاب به بررسی عملکرد مغز در فرایند طراحی می‌پردازد و نکات مهمی را برای طراحان ارائه می‌دهد که می‌تواند الهام‌بخش بسیاری از افراد در این زمینه باشد.

وی با اظهار بر اینکه مهم‌ترین نکته‌ای که در طراحی غرفه‌های نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران امسال توجه من را جلب کرد، عدم ثبات هویتی در بسیاری از آنها بود، گفت: برخی از غرفه‌ها مانند غرفه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، هویتی ثابت و مشخص دارند، درحالی‌که بسیاری از غرفه‌ها هویت ثابتی ندارند و هر سال با طرحی جدید ظاهر می‌شوند.

گلپایگانی از میزان اهمیت هویت ثابت برای غرفه‌های نمایشگاه کتاب گفت: هویت ثابت به غرفه‌ها کمک می‌کند تا در ذهن مخاطبان ماندگار شوند و به‌نوعی برند خود را در نمایشگاه ایجاد کنند. این امر به‌خصوص برای نهادها و سازمان‌هایی که فعالیت‌های فرهنگی انجام می‌دهند، اهمیت دارد. به همین منظور غرفه مکتب حاج‌قاسم برخلاف بسیاری از غرفه‌های نمایشگاه، به‌جای اینکه فقط بر زیبایی ظاهری تمرکز کند، سعی کرده تا فضایی کاربردی و پویا ایجاد کند و این نکته‌ای است که این غرفه نسبت به سایر غرفه متمایزتر شده است. همچنین، در طراحی این غرفه از المان‌های مختلفی استفاده شده که هویت و پیام مکتب حاج‌قاسم را به مخاطبان منتقل می‌کند.