فاطمه ثقفی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره پرداخت بدهی دانشگاه تهران برای اتصال به پایگاه‌های اطلاعاتی اروپایی و آمریکایی گفت: بیش از ۷ میلیارد تومان از این بدهی ۶۴ میلیاردی از طریق دانشگاه تهران پرداخت شده است و این اعتبار برای اتصال مجدد به پایگاه‌های اینترنتی است که دانشگاه تهران پیش از این، به آن متصل بود؛ البته ایراندک هنوز مبلغی از بدهی این دانشگاه را پرداخت نکرده است به همین دلیل، معاونت پژوهش و فناوری و معاونت بین‌الملل دانشگاه تهران با پیگیری‌های خود تلاش کرد، پایگاه «آکادمی علوم چین» را جایگزین پایگاه‌های اروپایی و آمریکایی این دانشگاه شود.

تلاش برای جایگزین کردن پایگاه آکادمی علوم چین با پایگاه‌های اروپایی و آمریکایی

رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد و تأمین منابع علمی دانشگاه تهران افزود: در کنار پیگیری این موضوع، معاونت بین‌الملل دانشگاه تهران سفرهایی را به کشور چین داشت و ارزیابی آن‌ها از این سفر این بود که این کشور علاوه بر پایگاه‌های اطلاعاتی خوبی که در حوزه علوم انسانی دارد به پایگاه‌های اروپایی و امریکایی هم متصل است. دانشگاه تهران اکنون به ۶ پایگاه اطلاعاتی بین‌المللی وصل است اما از آنجا که دانشگاه تهران عضو کنسرسیوم است و امکان انعقاد قرارداد به‌طور مستقیم را ندارد، بعد از بازدید از پایگاه CNKI قرار بود بعد تا سه ماه دانشگاه تهران بتواند از این پایگاه به‌طور رایگان استفاده کند. در بهمن‌ماه سال گذشته، این قرارداد در قالب قرارداد دانشگاهی منعقد شد اما درحال حاضر این اختیار به ایرانداک منتقل شده است.

پایگاه‌های متصل شده از طریق ایرانداک بازدهی ندارد

ثقفی اظهار کرد: متاسفانه پایگاه‌هایی که دانشگاه تهران از اول اردیبهشت‌ماه ازطریق ایرانداک به آن متصل شده است، بازدهی ندارد زیرا ایرانداک ابتدا پایگاه‌هایی را در رشته‌های فلسفه، تاریخ و ادبیات را در اختیار دانشگاه تهران قرار دادند و گفتند با گوگل ترنسلیت ترجمه کنید؛ در این زمینه کلاس‌هایی را برگزار کردند اما در بازدید از آکادمی چین از سوی معاونت بین‌الملل دانشگاه تهران یک سامانه هوش مصنوعی وجود داشت که محتواهای این پایگاه‌ها را ترجمه می‌کردند.

وی با بیان اینکه مقالات موجود در این پایگاه‌ها به زبان چینی است، گفت: قابلیت ترجمه زبان چینی با گوگل ترنسلیت وجود ندارد. انتظار دانشگاه تهران این است که به‌طور کامل به تمام پایگاه‌های اطلاعاتی چینی دسترسی داشته باشد. با این روال ارائه شده فقط به ۳ درصد محتوای این پایگاه‌ها دسترسی داریم.‌

رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران درباره جدیدترین خرید کتابخانه‌ای کتابخانه‌های دانشکده‌های مختلف دانشگاه تهران اظهار کرد: دانشگاه تهران امسال اعتبار بیشتری نسبت به مبلغ اختصاص داده شده، درخواست کرده بود اما با توجه به جشن ۹۰ سالگی دانشگاه تهران و ۱۷۵۷ سالگی تاسیس آموزش عالی در ایران، بخشی از اعتبار درخواستی این کتابخانه، به خرید از نمایشگاه کتاب نرسید. امسال دانشگاه تهران با اعتباری معادل یک‌میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از نمایشگاه کتاب سی‌وپنجم خرید کرده است، هرچند مبلغ درخواستی کتابخانه ۳ برابر این اعتباربود؛ همچنین ۲۰۰ میلیون تومان اعتبار نیز از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای این خرید درنظر گرفته شد و در مجموع با یک‌میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان اعتبار خرید کتابخانه‌های دانشگاه تهران انجام شد.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه ۵۴ کتابخانه دانشکده‌ای دانشگاه تهران براساس سیاست‌های ترسیم شده کتابخانه مرکزی و نیاز حوزه‌های تخصصی خاص دانشکده خود به خرید کتاب اقدام می‌کنند، کتابخانه مرکزی دانشگاه نیز در صورت نیاز، به آن‌ها کمک می‌کند اما خرید متمرکز برای کتابخانه‌های دانشکده‌ها نداریم.

ثقفی عنوان کرد: امسال منابع عربی در نمایشگاه کتاب سی و پنجم زیاد بود اما منابع لاتین اروپایی متاسفانه در نمایشگاه کتاب عرضه نشده بود.بهتر است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پلتفرمی را برای خرید منابع خارجی کتابخانه‌های دانشگاهی فراهم کنند تا این منابع راحت‌تر تامین و در عین حال دست واسطه‌ها بسته شود.

ایجاد یک پلتفرم واحد برای خرید منابع خارجی دانشگاه‌ها

رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد و تأمین منابع علمی دانشگاه تهران گفت: البته با توجه به عضویت دانشگاه تهران در شبکه کتابخانه‌های کشور، و اطلاع از وضعیت سایر دانشگاه‌ها، امکان خرید منابع نسبت به کتابخانه‌های دانشگاه‌هایی که در مناطق دور دست‌تر مستقر هستند، بیشتر مهیاست؛ بنابراین ایجاد یک پلتفرم واحد برای خرید منابع خارجی دانشگاه‌ها با هدف ایجاد عدالت یک ضرورت است.

وی افزود: هر چند امکان خرید کتاب ازسوی کارگزاران و نمایندگان کتاب‌های خارجی بعد از نمایشگاه کتاب تهران نیز برای کتابخانه‌ها وجود دارد و دانشگاه تهران به‌طور موردی، کارگزاران کتاب‌های خارجی را پیدا می‌کند و کتاب‌های مورد نیاز خود را خریداری می‌کند اما این فعالیت‌ها موردی محسوب می‌شود و بهتر است به‌طور یکپارچه و جامع همه دانشگاه‌ها این امکان خرید را داشته باشند.

رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد و تأمین منابع علمی دانشگاه تهران درباره خرید مطلوب کتابخانه‌ای و ضوابطی که موجب تسهیل این خرید می‌شود، عنوان کرد: خریدهای کتابخانه‌ای را نباید فقط محدود به برگزاری نمایشگاه کتاب کرد؛ زیرا این مدت ۱۰ روزه نمایشگاه کتاب برای خرید کتابخانه‌ای هم فرصت است هم تهدید، اما به نظر می‌رسد تهدید آن بیشتر باشد.

تمدید نمایشگاه مجازی کتاب تا ۶ ماه برای تسهیل خرید کتابخانه‌ای

ثقفی گفت: ممکن است در فرصت نمایشگاه کتاب، اعتبار لازم برای خرید کتاب برای کتابخانه مهیا نشود یا کارمندان به دلیل مشغله‌های دیگر نتوانند خرید کنند اما اگر امکان استفاده از نمایشگاه مجازی کتاب تا ۶ ماه بعد از نمایشگاه حضوری؛ مهیا باشد، موجب می‌شود خریدهای سازمانی در بازه زمانی مناسب و با دقت و سهولت بیشتری انجام شود.‌