سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - سعیده نریمان‌پور: طبق آمار خانه کتاب، در یک ماه گذشته، هیچ کتابی در زمینه هنر گرافیک که شامل کد دیویی ۷۶۰ تا ۷۷۰ می‌شود، به چاپ نرسیده است. این بازه از دیویی شامل هنرهای گرافیک، چاپ و باسمه‌کاری است. با توجه به اهمیت این حوزه از هنر، پیگیر کتاب‌های چاپی در ماه‌های گذشته را مورد بررسی قرار دادیم. در سایت رسمی خانه کتاب، در این بازه از دیویی تنها یک کتاب در ۲ ماه گذشته به ثبت رسیده است. کتاب «تطبیق عناصر حیوانی بر روی ظروف فلزی ادوار هخامنشی و ساسانی» نوشته مرضیه سادات شایگان توسط نشر آنان، در سال ۱۴۰۳ به چاپ رسیده است. این کتاب روی موضوعاتی چون نقش‌های برجسته هخامنشی، زمینه و موضوع فلزکاری هنری، زمینه و موضوع نقش‌های برجسته، تاریخ حکاکی روی فلز و نقش‌های برجسته ساسانی کار کرده و در ۱۴۰ صفحه به چاپ اول رسیده است.
با نگاه دقیق‌تر و بررسی آمار ۶ ماه گذشته، مشاهده می شود که تنها ۲ کتاب «راهنمای اسکناس‌های ایران: قاجار - پهلوی - جمهوری اسلامی ایران» و «راهنمای تمبرهای ایران: قاجار - پهلوی - جمهوری اسلامی ایران ۱۴۰۲» که به ترتیب، با چاپ‌های ۲۵ و ۲۳ در فروردین ماه سال ۱۴۰۳ تجدید چاپ شده‌اند و جزو کتاب‌های تازه نشر نیستند.
کتاب «راهنمای اسکناس‌های ایران: قاجار - پهلوی - جمهوری اسلامی ایران» نوشته فریدون و مسعود نوین فرح‌بخش، توسط انتشارات نوین فرح‌بخش در ۲۳۶ صفحه در قطع رحلی به چاپ رسیده است. چاپ اول این کتاب مربوط به سال ۱۳۹۷ است و در سال ۱۴۰۳ به چاپ ۲۵ ام رسیده است. هدف اصلی چاپ این کتاب، راهنمایی جهت تهیه و تنظیم یک مجموعه زیبا از اسکناس های منتشر شده در ایران، با توجه به تغییرات در امضاء وزرای امور اقتصادی و دارایی و مدیران کل بانک مرکزی و تنوع در چاپ اسکناس‌ها است. مشخصات، تصاویر و قیمت روز تمام اسکناس‌های ایران مربوط به دوره‌های قاجار، پهلوی اول، پهلوی دوم و جمهوری اسلامی ایران در این کتاب موجود است.
کتاب «راهنمای تمبرهای ایران: قاجار - پهلوی - جمهوری اسلامی ایران ۱۴۰۲» نوشته فریدون نوین فرح‌بخش، توسط انتشارات نوین فرح‌بخش در ۵۱۰ صفحه در قطع وزیری به چاپ رسیده است. این کتاب با سرفصل‌هایی چون تاریخچه انتشار تمبر، نمونه‌های اولیه، از دوره ناصرالدین‌شاه آغاز می‌کند و تمبرهای دولتی، امانات پستی، خیریه، روزنامه، بوشهر، تمبرهای مصرف نشده و انقلابی را بررسی می‌کند. نویسنده همین روند را در دوره پهلوی بررسی می‌کند و به تمبرهای جمهوری اسلامی ایران می‌رسد و در این بخش به تمبرهای امانات پستی جمهوری اسلامی، تمبرهای شخصی و تبلیغاتی، صورت تمبرهای جمهوری اسلامی و صورت اوراق آلبوم مصور می‌پردازد.
دسته‌بندی «هنرهای گرافیک، چاپ و باسمه‌کاری»، در دیویی زیرمجموعه‌های متفاوتی را در بر می‌گیرد. تقسیمات فرعی استاندارد آنها شامل «نقش برجسته و چاپ قالبی»، «چاپ رنگی و عکس رنگی»، «حکاکی روی فلز»، «حکاکی با اسید و بدون اسید»، «چاپ»، «لیتوگرافی»، «قلم‌زنی و هنرهای وابسته» است که توضیحاتی راجع به بخشی از آنها ارائه می‌کنیم. به عنوان مثال چاپ لیتوگرافی یا چاپ سنگی به معنی انتقال رنگ از صفحات فلزی یا آلومینیومی به کاغذ است. قلم‌زنی به عنوان هنری دیگر با ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم با ضربه چکش، بر روی اجسام فلزی انجام می‌گیرد و یکی از رشته‌های هنرهای سنتی ایران است. در روش حکاکی با اسید، طرح مورد نظر با استفاده از اسید سوزانده شده و روی فلز حک می گردد.
هر کدام از این‌ها بخشی از دنیای هنر را شکل می‌دهند که امروزه توجه چندانی به آنها نمی‌شود. در این مدت نیز، ناشران توجه چندانی به این حوزه از هنر و علاقه‌چندانی به چاپ این نوع کتاب‌ها نداشته‌اند که این سوالاتی را ایجاد می‌کند. آیا قفسه‌های خالی از این نوع کتاب‌ها ناشی از اقبال کم مخاطبان است یا پژوهشگران علاقه‌ای به مطالعه در این حوزه از هنرهای ایران ندارند. ابعاد و وجوه مختلفی می‌تواند در این زمینه وجود داشته باشد که باید مورد بررسی قرار گیرند. هر کدام از دلایل نگران کننده هستند؛ چرا که می‌توانند باعث اضمحلال این هنر شوند. توجه به این رشته‌ها می‌تواند هنرجوهایی را تربیت و وارد جامعه کند.
نظر شما