به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشر فارابی از سال ۱۴۰۱ دست به ترجمه و چاپ مجموعه‌ای به نام «کتابهای خون» با محوریت داستان‌های جنایی، معمایی و پلیسی زده است و تاکنون از این مجموعه، ۸ جلد کتاب چاپ و راهی بازار نشر و کتابفروشی‌ها کرده است. خبرنگار سرویس ادبیات ایبنا با مطرح کردن سوالاتی درباره رویکرد و چشم انداز چاپ این مجموعه کتاب در نزد مخاطبان، با فرناز اشرف الکتابی، مدیر مسئول نشر فارابی گفت وگویی داشت که در ادامه می‌خوانید.
در ابتدا بفرمایید آیا میان انتشارات شما و بنیاد سینمایی فارابی که انتشاراتی به همین نام وجود دارد، ارتباطی هست؟
خیر، انتشارات ما که یکی از ناشران قدیمی به حساب می‌آید، یک نشر مستقل است که میراثی از پدر مرحوم‌مان محمود اشرف الکتابی، است. پدرم این موسسه نشر و کتابفروشی را برای من و برادرم به یادگار گذاشت. این انتشارات با مدیریت پدرم از سال ۱۳۶۵ فعالیت خود را شروع کرد و بعد از وقفه‌ای فعالیت نشر و چاپ خود را دوباره با توجه به نیاز امروز بازار نشر از سرگرفت و در مسیر توسعه گام برداشت.
از شروع و انجام ایده چاپ مجموعه «کتابهای خون» بگویید؟
بخش مجموعه داستان‌های خون از سال ۱۴۰۱ آغاز شد و ایده آن از توجه به علاقۀ خوانندگان حوزۀ داستان‌های جنایی و پلیسی و جای خالی این آثار برجسته و مهم در ادبیات داستانی جنایی شکل گرفت؛ رمان‌هایی که بسیار ژانریک و تاثیرگذار در ادبیات جهان هستند اما ترجمه‌ای از آنها در ایران وجود نداشت. پس از آن سعی کردیم که بعد از انتخاب این آثار به سراغ مترجمانی که مسلط به زبان مبداء اثر و علاقه‌مند و متخصص در ترجمه‌اند، برویم و حتی مترجمانی که کمتر درحوزه نشر فعالیت داشته‌اند را در این پروژه در کنارخود همراه کنیم و همچنین تلاش کردیم که در تمامی مراحل نیز، این آثار را با کیفیت ظاهری و محتوایی مناسب در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم.
نحوه و انتخاب آثار به چه صورت بود؟ از سوی مترجمان پیشنهاد شد یا خودتان؟
در ابتدا لیستی شامل ۱۰۰ عنوان کتاب انتخاب کردیم که پس از بازنگری و اولویت‌بندی با توجه به مهم و موثر بودن این آثار در جریان ادبیاتی و ژانری به ۲۰ اثر رسید.
اولین چاپ‌های مجموعه کتابهای خون، شامل چه آثاری بودند؟
سه عنوان کتاب، به نام‌های «فرزند زمان» از جوزفین تی، «حد زمان» از جانریکو کاروفیلیو و «چه کسی شازده کوچولو را کشت؟» از میشل بوسی را در سال ۱۴۰۱ چاپ کردیم که به دلیل اطلاع نداشتن علاقه‌مندان از انتشار این مجموعه، مورد توجه قرار نگرفت؛ با وجود اینکه کوشش‌های زیادی برای کیفیت آثار انجام شده بود. با این حال ما سرعت عمل خود را حفظ کردیم و پس از آن در سال ۱۴۰۲ شش اثر دیگر با عنوان‌های «مطرود از راس» مک دونالد، «ماجرای آگاتا کریستی» از نینا دو گرامونت و «سه تابوت» از جان دیکسون کار، «جنایت زیر تیغ تشریح» از بلیندا باور، «شب اتفاق افتاد» از مارک لوی و «غروب درندگان» از مارک لوی را با همان کیفیت به چاپ رساندیم. به همین صورت در سال ۱۴۰۳ نیز دو عنوان از این سری مجموعه با نام های «اسباب‌بازی فروشی سیار» از ادموند کریسپین و «جنگل آسفالت» از ویلیام رایلی برنت را در دست اقدام داریم که کارهای ترجمه و ویراست آن پایان یافته و در دست چاپ و انتشار هستند و همچنین چندین عنوان در دست ویراستاری و اقدامات پیش از تولید می‌باشند که به محض آماده‌سازی منتشر و در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.
پیش از اینکه تصمیم بگیرید با مضمون معمایی و جنایی مجموعه کتاب منتشر کنید، درباره ذائقه امروز جامعه کتابخوان ایرانی تحقیق کرده بودید؟
نقطه قوت مجموعه نشر فارابی علاوه بر فعالیت در حوزه نشر، کتابفروشی است؛ پاتوقی که محبوب علاقه‌مندان به کتاب است. حضور در کتابفروشی و ارتباط مستقیم با خریداران کتاب، بسیار در روند سیاست‌گذاری‌های انتشاراتی موثر است. خریداران با نگاه های پرسشگر با کتابفروشی صحبت می‌کنند که در واقع آخرین حلقه اتصال چرخه تولید کتاب است. در طول این سال‌ها و در ارتباط مستقیمی که با مخاطبان کتابخوان داشته‌ایم، میل عمومی جامعه را در خواندن رمان‌های جنایی و معمایی نیز دیده بودیم.
با اینحال چرا از میزان استقبال آثاری که در سال گذشته منتشر کردید، راضی نبودید؟
البته از میان این هشت کتابی که تاکنون از سوی نشر فارابی و با عنوان مجموعه خون منتشر شده است، از وضعیت کتاب «چه کسی شازده کوچولو را کشت» راضی بودیم. خوشبختانه این کتاب بهتر از بقیه در بازار نشر موفق بود، با اینکه به لحاظ کیفی و ترجمه و … همه آثار در یک اندازه بودند، به نظرم نام کتاب که ارجاعی به کتاب اصلی «شازده کوچولو» دارد، می‌تواند در این اتفاق موثر بوده باشد، در این کتاب میشل بوسی سعی کرده میان مرگ عجیب آنتوان دو سنت اگزوپری و ناپدید شدن شازده کوچولو ارتباط و پیوندهایی را برقرار کند.
آیا در این میان به کتاب‌هایی که ممکن است در هیچ جشنواره ادبی در دنیا جایزه نبرده باشند، اما به لحاظ داستان‌پردازی، تخیل و تاثیر بر جریان ادبی جهان، قابل تامل بوده‌اند نیز توجه داشتید و یا ملاک‌تان تنها آثار دیده شده و منتخبان جشنواره‌های ادبی بود؟
خیر، البته که آثار برگزیده جشنواره را هم در نظر داشتیم، اما صرفاً و تنها معیار ما برای انتخاب نبود و در انتخاب کتاب به آثاری که جایزه نداشتند اما بسیار در سبک‌پردازی موثر و جذاب بودند را نیز مورد مطالعه قرار دادیم.
در میان آثار بیشتر توجه خود را به آثار کلاسیک معطوف کرده‌اید، یا مدرن؟
هیچ ملاکی جز جذاب بودن آثار برایمان مطرح نبود و این آثار شامل رمان‌های کلاسیک و مدرن است؛ کتاب‌هایی از سال ۱۹۳۵ تا ۲۰۲۲ منتشر شده و فضای جنایی آنها مملو از مضامینی است که برای مخاطب جذاب است.
نظر شما