به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست «عشق و عاشق و معشوق» به همت انجمن همگرایی حوزه تمدن ایرانی و با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز دوشنبه ۹ مهر ۱۴۰۳ در سالن خیام خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

ابتدای جلسه مریم راد، مدیر گروه ادبیات انجمن همگرایی حوزه تمدن ایرانی، راجع به موضوع جلسه با محوریت عشق، عاشق و معشوق توضیحاتی ارائه داد و سپس گفت: تعریف ساده عشق، باور و احساس عمیق توام با انسان‌دوستی و صلح است که او را به شادی و نشاط می‌برد.

راد همچنین به معنای لغوی عشق در زبان‌های فارسی باستان و میانه و همچنین در زبان‌های عبری و عربی و.. اشاره کرد و افزود: عشق را از ریشه گیاه عشَقه گرفتند که مانند یک پیچک به درخت می‌پیچد و اسباب خشک شدن آن را فراهم می‌کند، لذا سهرودی معتقد است عشق با انسان چنین می‌کند. او در مورد واژه عشق در شاهنامه فردوسی، علوم اجتماعی، اخلاق و نظریه فرگشت نیز توضیحاتی را افزود.

وی در ادامه بیان کرد: در عرفان، عشق را موهبتی از جانب خدا در نظر می‌آوریم که به عنوان پدیده فرامادی و روحانی لحاظ می‌شود. سخت است برای کسی که تجربه‌ای از آن ندارد عشق را تعریف کرد. او به تعریف‌ناپذیری عشق در نزد ابن عربی پرداخت و سه دیدگاه راجع به عشق را مطرح کرد: عشق فرامادی و روحانی، عشق مادی و جنسی و تلفیق مادی و فرامادی.

راد همچنین در حوزه شعر و ادب فارسی به رابطه عاشق و معشوق و ساختار آنها پرداخت و گفت: عاشق همیشه مرد است و معشوق زن است که یک ساختار تقابل‌گرایانه را نشان می‌دهند زیرا که به لحاظ اخلاقی با یکدیگر متفاوتند و این ساختار گاهی سه رکن پیدا می‌کند و رقیب هم در آن نقش ایفا می‌کند.

در ادامه این نشست نادر کریمیان سردشتی، رئیس انجمن همگرایی حوزه تمدن ایرانی، محور اصلی سخنان خویش را در حوزه عشق و مولانا تعریف کرد و گفت: در مولانا محور نظام هستی ارتباط خالق و مخلوق است که در یک منظومه علمی (معرفتی-متافیزیکی) و عرفانی تدوین می‌شود. وی مولانا را کسی دانست که توانسته به شیوه سلوکی این ارتباط را صورت‌بندی کند.

وی به اهمیت موسیقی به عنوان یکی از رکن‌های اصلی عرفان مولانا اشاره کرد و گفت: رقص‌هایی که به صورت نمایشی امروز اجرا می‌شود، خنده‌دار است زیرا که ربطی اصلاً به نمایش‌های مولانا ندارد زیرا اینها باید توسط سالکان اجرا شود و فتوحات داشته باشد.

کریمیان همچنین به ۴۶۰۰ بیتی که در آن عشق مطرح می‌شود، اشاره کرد و راجع به رابطه عشق، عاشق و معشوق در فرهنگ‌ها و ادیان دیگر از دوره یونان، مسیحیت قرون وسطی، عرفان‌های شرقی و.. توضیح داد.

وی کمال ادیان را در کامل بودن عشق و محبت دانست زیرا که خدا جمال دارد و حال آن جمال در نفوس طیبه متبلور می‌شود. او به واژه حب در قرآن‌کریم اشاره کرد و گفت: حدود ۸۰ بار در صیغه‌های مختلف از آن استفاده شده و آن آیاتی که عرفا به آن زیاد اشاره می‌کنند، عبارت است از: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکَافِرِینَ یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلَا یَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ذَلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ»، «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا یُحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللَّهِ وَالَّذِینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ وَلَوْ یَرَی الَّذِینَ ظَلَمُوا إِذْ یَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِیعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعَذَابِ» و «قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللهَ فَاتَّبِعُونی یُحْبِبْکُمُ اللهُ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ اللهُ غَفُورٌ رَحیمٌ». وی همچنین در ادامه راجع به عنوان عشق در ادبیات فارسی درباره عشق مجازی نیز در شعر خراسانی و عراقی و… نکاتی را افزود.

در آخر جلسه با شعرخوانی و مشارکت حضار به اتمام رسید.