به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ابتدای این مراسم، سپیده نیکرو بیان کرد: اشعار راد از نظر زیباییشناسی ادامه روندی است که ما در شعرهای شهرام شیدایی و بروسان داشتیم. اشعار او قرابت و نزدیکی با شعر خراسان دارد البته با لهجه شخصی خودشان که این برای ایشان موفقیت محسوب میشود.
اشعار ادعای آشناییزدایی از فرم و زبان ندارند، اما شاعر در تصویرسازی و روابط علی و معلولی شاعرانه آشناییزدایی میکند که این ادامه روند هندی در شعر سپید است که البته بعضی هم معتقدند که مقتضی شعر مدرن است
ما برای نامگذاری شعر امروز دچار تردید هستیم
در ادامه کیانوش خانمحمدی (شاعر) با اشاره به اینکه شاعر با ایجاد دو یا سه تغییر رو به جلو، در کتابهای بعدی میتواند جایگاه خوبی را در عرصه ادبیات پیدا کند، افزود: چالش شعر امروز این است که ما برای نامگذاری شعر امروز دچار تردید هستیم و نمیدانیم آنرا شعر مدرن بنامیم یا سپید و یا شعر آزاد! و در هر نامگذاری تناقضاتی وجود دارد.
او در ادامه تصریح کرد: فارغ از مقوله نامگذاری شعر، آنچه که برای من مهم است ارتباط شعر و جامعه است. در روزگار ما اتفاقات بزرگی درعرصه ادبیات افتاده است که مهمترین آن رویارویی ادبیات با عرصه های دیگر است.
وی با تاکید بر اینکه چالش بزرگی که در حوزه ادبیات برای مدیای شعر بوجود آمده است همان چالشی بود که میان سینما و انیمیشن بوجود آمد، بیان کرد: شعر امروز به محاق رفته است و علت به حاشیه رانده شدن شعر به چندین عامل بستگی دارد که اولین آن خود شاعرها هستند، یک سینما گر یک سال روی فیلم خود کار می کند، فیلمی که دوسال قبل شروع به نوشتن آن کرده است و یک سال بعد هم صرف تدوین آن میشود و می اندیشد که چطور اثر را در جامعه عرضه کند اما در حوزه ادبیات نه فقط در ایران این رویکرد به اثر وجود ندارد.
وی افزود: برای من یک شعر به مثابه یک فیلم است و با در نظر گرفتن زحمتی که برای کتاب کشیده شده، نتیجه باید تاثیرگذار باشد، با این وصف شاعر نباید از اتفاقات روزگار که در مدیاهای مختلف هنری اتفاق میافتد، بی خبر باشد. من قبول نمی کنم که یک شاعر نداند دکوپاژ در سینما چیست ویا نداند فضای منفی در معماری چیست و یا گرافیک را نشناسد در صورتی که برعکس آن صادق است، معماران و سینماگران از شعر استفاده میکنند از همین دو مورد به عرصه این کتاب ورود میکنم.
این شاعر در ادامه گفت: این کتاب بیشتر حاوی اشعار کوتاه است. در جامعه امروزی نگاهی بوجود آمده است که همه چیز باید اصطلاحاً فست فودی باشد انگار داریم به هم یاد آوری میکنیم که مخاطب زمان ندارد. همین رویکرد منجر به اشتیاق شاعر و مخاطب به اشعار کوتاه شد که من به شخصه منتقد این رویکرد هستم. ما در جامعه ای زندگی میکنیم که همانطور که سه ثانیه بیشتر برای تماشای یک ریلز اینستاگرام وقت نمیگذارد برای شعر هم سه ثانیه بیشتر وقت نمی گذارد. در حالی که همین مخاطب سریال های طولانی و. دنباله دار را تماشا میکند. بنابراین باید از تکنیکهای بهره جست که مخاطب را به خواندن اشعار بلند مشتاق کند.
در کلیت ما با شاعری مواجه هستیم که با لحظهها سر و کار دارد و آنها را به تصویر میکشد، به نظرم رسیدن به ساختار و فرم همان چیزی است که میتواند ما را برساند به آن جایگاهی که مخاطب نتواند کتاب را به زمین بگذارد.
ادبیات هم آغوشی کلمات است
در ادامه محبوبه راد یادداشتی کوتاه را تحت عنوان ستایش ادبیات به این شرح خواند: «ادبیات هم آغوشی کلمات است برای ایجاد حالتی جدید و برانگیختگی در احوالات آدمی و در ستایش ادبیات همین بس که در آغاز فقط کلمه بود و کلمه خدا بود.
کلمه اختراع بزرگ آدمی بود برای پر کردن سهمناکترین خلا خود، یعنی تنهایی. اما این خلا با ورود کلمه و شکلگیری زبان و برقراری ارتباط پر نشد. پس برآن شد عالمی دیگر بنا کند و ادبیات، دریچهای شد برای ورود به عالم شهود تا نوری باشد تابیده بر وجوه تاریک هنر و قصه شکل گرفت تا مخاطب را در جهانی ساخته و پرداخته از وهم و رویا شناور کند و آدمی برای لحظهای از فرسایش روزمرگی بیاساید و آرام گیرد.
شاید چیزی که تا این اندازه وجود ادبیات را لازم و حایز اهمیت میکند نیاز غریزی انسان به شنیدن قصه است. به طوری که امتداد حیاتش بر این کره خاکی را به حیات ادبیات گره میزند که به همان زیست موقت در جهانی دیگر است.
با این تفاسیر کار نویسنده و شاعر دشوار است. چون در ساحت کلمه نه تکنیک صرف و نه دانستن اصول و قواعد اثری را قابل قبول نمیکند. اثر خلق شده زیست مستقل خود را دارد مستقل از نویسنده سبک و عواملی که تنها میتواند دستمایه قلمفرسایی منتقدان شود.
اثر در جان و ذهن مخاطب زیست میکند و حیات و ماندگاریاش کاملاً به حافظه مخاطب وابسته است. در انتها بر میگردم به انگیزه نخستین پیدایش کلمه، پرداختن به این پرسش که آیا ادبیات توانست آن سهمناکترین خلأ بنیادی انسان یعنی تنهایی را پر کند؟!»
در پایان استاد علیپور با اشاره به اینکه این کتاب شعر به عنوان اولین مجموعه شعری از یک شاعر جوان و کوشا قابل اعتناست یکی از اشعار این مجموعه کتاب را خواند.
دست من نیست
اندوه است که پیراهن تو را اتو میکشد «عینک فوتوکروم / محبوبه راد»
موها را از جلوی چشمانم کنار میزند
و فرکانس رعشه را تنظیم میند
وقتی که صرع میآید و پلهها
نظم هندسیشان را
برای همیشه از دست میدهند… «عینک فوتوکروم / محبوبه راد»
محبوبه راد، شاعر برگزیده دوره شانزدهم شعر خبرنگاران در اثر خود به بررسی موضوعات روانشناختی و درونیات آدمی میپردازد، این مجموعه تحت عنوان «عینک فوتوکروم» از طریق نشر فصل پنجم منتشر شده است. مراسم رونمایی و جشن امضای کتاب این اثر با حضور هرمز علیپور، کیانوش خانمحمدی و سپیده نیکرو عصر روز جمعه ۱۸ آبانماه در مجموعه فرهنگان شعبه پاسداران برگزار شد. محبوبه راد پیش از این مجموعه «راه پله غمگین» را با همکاری نشر آرادمان در سال ۱۴۰۱ منتشر کرده بود.
نظر شما