بررسي روابط ميان تمدنهاي بزرگ باستاني غير غربي چين و ايران در كتابي با عنوان «چين و ايران: شريكان باستاني در جهان پس از امپراطوريها» تاليف «جان گارور» با ترجمه سعيده موسوي به بازار آمد._
براساس مطالب اين اثر، از اوايل دهه 1970 ايران و چين در حوزههاي مهمي همكاري كردهاند و هر دو اين همكاري را ارزشمند دانستهاند. اين روابط حتي ممكن است با توازن انرژي ميان اين دو، از اهميت بيشتري برخوردار شود. بسياري از تنشهاي ميان آمريكا و چين، ريشه در پيوندهاي چين با ايران، مشاركت چين در برنامههاي موشكي، اتمي و تسليحات پيشرفته غير اتمي دارد.
اين اثر در 10 فصل با عنوانهاي «روح روابط چين ـ ايران: تمدن و قدرت»، «رابطه جمهوري خلق چين ـ پادشاهي ايران،1978ـ1971»، «ايران انقلابي و چين پس از انقلاب، 1988ـ1979»، «مشاركت چين ـ ايران و برتري تك قطبي آمريكا در دوران پس از جنگ سرد،2004ـ1989»، «عامل سين كيانگ در روابط جمهوري خلق چين ـ جمهوري اسلامي ايران»، «كمك چين به برنامههاي هستهاي ايران»،«چين و فعاليتهاي توسعه نظامي ايران»، «همكاري چين ـ ايران و آمريكا»، « روابط انرژي ـ اقتصادي چين و ايران» و «الگوهاي روابط چين و ايران» به رشته تحرير درآمده است.
در بخشي از اين اثر آمده است: «چين همواره به توسعه نظامي جمهوري اسلامي ايران كمك كرده است. طي جنگ سالهاي 1980 تا 1988، چين به مهمترين تامين كننده مهمات و كالاهاي اصلي توليد مهمات ايران تبديل شد. طي دوران پس از جنگ، ابتدا اتحاد شوروي و سپس روسيه جانشين چين به عنوان عمده ترين تامين كننده نظامي ايران شدند، اما پكن همچنان پر اهميت باقي ماند. به طور كلي، چين از همراه شدن با اقدامات آمريكا به منظور قطع واردات مهمات به ايران يا ايجاد مشكل براي دستيابي به آنچه واشنگتن "سلاحهاي غير اتمي پيشرفته" ميناميد، امتناع كرد. كمك چين در عرصه نظامي از ارزش بالايي برخوردار بوده است. همكاري نظامي يك حوزه مهم در همكاري جمهوري خلق چين ـ جمهوري اسلامي ايران بوده است و جهتگيري پكن در استمرار اين همكاري بر خلاف فشار آمريكا، توانمندي پكن در تهران را افزايش داده است. حمايت مستمر چين در اين حوزه ضايعه سرمايه سياسي كه پكن طي پايان دادن به همكاري اتمياش در سال 1997 متحمل شد را جبران ميكند.»
از ديگر مباحث اين اثر ميتوان به فرصت طلبي استراتژيك چين، ترقي چين و تكبر آمريكا، هدف طولاني مدت بسيار قديمي چين، روابط تامين نفت، رشد روابط اقتصادي، ايران و انتخاب براي همكاري با آمريكا، جنبش مدرن سازي چين و آمريكا، اهداف كمك چين به توسعه نظامي ايران، چين و قابليتهاي شيميايي جنگي ايران، كمك چين به برنامههاي هستهاي ايران، صنعت هستهاي و رژيم عدم اشاعه چين، انقلاب اسلامي و مسلمانان چين، ايران و بحران روابط چين ـ آمريكا، شدتگيري نزاع ايران ـ آمريكا و پاسخ چين، چين و جنگ عراق ـ ايران و نفت و قدرت در قرون بيستم و بيست و يكم اشاره كرد.
چاپ اول كتاب«چين و ايران: شريكان باستاني در جهان پس از امپراطوريها» از سوي مركز چاپ و نشر وزارت امور خارجه در شمارگان 1000 نسخه،523 صفحه و بهاي 60000 ريال بر پيشخوان كتاب فروشيها قرار گرفته است.
نظر شما