استاد زبان فارسي هندوستان در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، درباره علاقه‌مندي مردم هندوستان به فرهنگ و زبان فارسي به ويژه استفاده از عرفان و مضامين والايي كه در اشعار شاعراني نظير مولوي فراوان است، گفت: متاسفانه با گذشت زمان و تغييرات گوناگوني كه در حوزه‌هاي مختلف اجتماعي ايجاد مي‌شود، توجه به فرهنگ و زبان فارسي رو به كاهش است.

وي يكي از دلايل اين وضعيت را كمبود آثار و نسخه‌هاي ارزشمند قديمي مذهبي و ايراني در هندوستان و كتابخانه‌هاي اين سرزمين دانست و بيان كرد: با وجود اين كه تعدادي از نسخه‌هاي مثنوي معنوي در هندوستان وجود دارد، كمبود منابع اصيل فارسي از مشكلاتي است كه براي پژوهش و تأليف در زمينه‌هاي گوناگون با آن موجهيم. 

پرفسور آذرميدخت صفوي مشكلات به چاپ رساندن كتاب‌هايي را كه به زبان فارسی‌اند، دومين مانعي دانست كه در هندوستان گستره اين حوزه را محدود كرده است. 

وي اظهار داشت: زمانی كتاب‌هاي فراواني به چاپ مي‌رسند كه مخاطبان و خريداران زيادي هم داشته باشد. متأسفانه در هندوستان با تغيير شرايط زبان فارسي و اين كه ديگر فارسي، زبان رسمي و دولتي هند نيست، خريداران كتاب‌هاي زبان فارسي در اين كشور كاهش می‌يابند و چاپخانه‌ها نيز تمايل زيادي به چاپ اين كتاب‌ها ندارند. 

وي كمبود چاپخانه‌هايي را كه كتاب فارسي چاپ مي‌كنند از عمده مشكلات هندوستان در راه ترويج فرهنگ و سنن فارسي خواند و متذكر شد: بيشتر كتاب‌هاي هندوستان به زبان انگليسي چاپ مي‌شوند، به دليل اين كه زبان رسمي و دانشگاهي هندوستان، انگليسي است. در دانشگاه از زبان انگليسي استفاده مي‌كنيم و اغلب مقالات و كتاب‌هاي ما نيز به اين زبانند. دانشجويان هم به دليل اين كه از ابتدا در سيستم آموزشي‌شان با اين زبان آشنا مي‌شوند، آن را بيشتر درك مي‌كنند.

استاد زبان فارسي هندوستان با تأكيد بر اين كه فرهنگ و زبان فارسي در هندوستان جايگاه مستقل و ويژه‌اي دارد، گفت: به دليل اين كه اكنون دانشجويان به رشته‌هايي اهميت بيشتري مي‌دهند كه به‌طور مستقيم با بازار كار ارتباط داشته باشند، تمايل به زبان و ادبيات نسبت به ديگر زبان‌ها نيز كاسته شده است و دانشجويان رشته‌هايي را انتخاب مي‌كنند كه بعد از اتمام دوران تحصيل، به راحتي شغل پيدا كنند. 

وي با اشاره به سابقه درخشان و پربار 1000 ساله فرهنگ و ادبيات فارسي در هندوستان و اين كه سال‌ها به عنوان زبان دولتي، رسمي، زبان ادبيات و نويسندگان اين سرزمين مورد استفاده بوده است، گفت: نه تنها زبان فارسي، بلكه وضعيت زبان، ادب و شعر در سراسر جهان همين‌طور شده است و اغلب دانشجويان به رشته‌هاي نوپديد نظير رايانه، مهندسي پزشكي، بازرگاني، حقوق و ... كه زمينه‌هاي كاري بيشتري دارند، روي مي‌آورند. البته نه به اين معنا كه پس از اين عارف و شاعر و به دنيا نمي‌آيند، چون اينها نيروهايي‌اند كه خداوند در وجود انسان‌ها به وديعه نهاده است. 

صفوي ادامه داد: در هندوستان فردي كه ادبيات فارسي، اردو يا انگليسي مي‌خواند، در يافتن شغل با مشكلاتي مواجه مي‌شود. همه مسايل ما از پيدا كردن شغل ناشي مي‌شوند. با وجود اين كه تشويق‌هاي زيادي براي ترويج زبان و فرهنگ فارسي در هندوستان صورت مي‌گيرد، اما به نظر مي‌رسد ايجاد حوزه‌هاي بين رشته‌اي راه‌حل‌ بازگشت به اين فرهنگ باشد.

وي توشه هشتصد ساله فرهنگ ايراني در تأليفات و حوزه‌هاي گوناگون را از پتانسيل‌های بالقوه براي فعاليت و تقويت زيرساخت‌هاي رشته‌هاي گوناگون تحصيلي خواند و توضيح داد: براي تمامي رشته‌ها به زبان فارسي كتاب‌هايي تأليف شده اندكه از آن ميان مي‌توان حوزه‌هاي حيوان‌شناسي، فنون، نقاشي، ساختمان‌سازي، موسيقي، طب و ... را نام برد.

صفوي در پايان درباره سيستم آموزش و پرورش هندوستان و انتخاب رشته‌ها يادآور شد: محصلان هندوستان رشته اصلي خودشان را از دوره ابتدايي ـ با راهنمايي پدران و مادرانشان ـ انتخاب و بعد از كلاس دهم رشته تخصصي خود را در سيستم آموزشي مشخص مي‌كنند. آنها زماني كه به كلاس دوازدهم مي‌رسند، رشته تخصصي خود را براي ادامه تحصيلات تكميلي برمي‌گزينند كه ارتباط زيادي با اهداف، علايق و شغل آتي آنها دارد.